Met Hendrik Rega door Leuven

We hebben afspraak aan de pui van het Leuvense stadhuis. Dat is niet zonder reden: vanuit een van de nissen van de voorgevel kijkt een man in toga en met een boek onder de arm over de Grote Markt uit. Hendrik Rega (1690-1754) heeft zijn plaats te midden van 235 andere historische figuren, heersers en heiligen welverdiend. Als professor, rector en redder van de stad heeft hij in de 18de eeuw wel degelijk een belangrijke rol gespeeld. De familie Rega was afkomstig uit Outgaarden/Hoegaarden. Zijn ouders waren wasblekers die woonden in een molen van een van Leuvens belangrijke families, Redingen. Aan dat Redingenhof heeft Hendrik Rega het levenslicht gezien, maakt dr. Van den Broeck duidelijk. Die link met het Hageland is er trouwens nog steeds: niet alleen blijken er tot op vandaag nazaten van de familie in de regio te leven, in zijn testament heeft de latere arts bepaald dat twee studenten uit Hoegaarden/Outgaarden een beroep kunnen doen op een studiebeurs die door hem is ingesteld. De jongeling studeerde in Leuven aan het Heilige-Drievuldigheidscollege (op de Oude Markt), naderhand schreef hij zich in als student geneeskunde aan de universiteit. Nadat hij in 1712 zijn dokterstitel had behaald (doctoraat in 1718), bekwaamde hij zich verder aan de Sorbonne, vooral inzake anatomie. Na zijn terugkeer in Leuven kreeg hij al snel professorale opdrachten toegewezen: chemie, ontleedkunde en geneeskundepraktijk. Die laatste leerstoel bekleedde hij 35 jaar, tot aan zijn dood. De jonge dokter Rega klom al snel op in de universitaire hiërarchie: in 1719 en 1722 werd hij aangeduid als rector (toen met een mandaat van zes maanden). Rector Rega wilde absoluut de daling van het aantal studenten in Leuven een halt toeroepen. De universiteit leed niet enkel onder de nasleep van de Spaanse Successieoorlog (1701-1713), discussies over het jansenisme verscheurden bovendien het professorenkorps. De rector wendde al zijn invloed aan om het jansenisme te laten veroordelen. Dat gebeurt ook in een pauselijke bul in 1723. We blijven hangen op de Oude Markt. Onze gids wijst ook op de rol die dr. Rega gespeeld heeft om het wetenschapsonderwijs aan zijn alma mater opnieuw op te krikken: "In de huidige universiteitshallen richtte hij een allereerste labo voor chemie en fysica in en ijverde hij tevens voor de uitbouw van een wetenschappelijke bibliotheek voor studenten." De classicistische gevel waarop we uitkijken, is men later de Regavleugel gaan noemen. Professor Rega schreef zelf ook meerdere medische traktaten. We dalen af naar de Parijsstraat. Daar houden we halt aan een statige gevel met een grote inrijpoort. In Hotel Rega, zoals het pand heet, woonde de arts. De gevel in Régencestijl illustreert ook de status die de man in het achttiende eeuwse Leuven genoot. Het prestige van dr. Rega groeide nog meer toen hij in 1740 een zwaar zieke landvoogdes Maria Elisabeth wist te genezen (hij kreeg als dank een gouden medaille) en toen hij in 1745 de dreiging van een Frans bombardement op Leuven wist af te wenden. Via de Janseniustoren en -hof belanden we in de Minderbroedersstraat. Schuin tegenover het Sint-Pieterscollege wijst onze gids op het inmiddels verlaten Rega Instituut, in 1954 opgericht door wijlen Pieter De Somer. De locatie is geen toeval. In deze omgeving werden ooit de eerste immunologische onderzoeken verricht aan de KUL. De Somer zelf hielp mee om een productielijn voor penicilline (en later een poliovaccin) te ontwikkelen in België. In 2017 is het Rega Instituut verhuisd naar de campus Gasthuisberg. Maar daarmee is het verhaal van dr. Rega nog niet ten einde. We richten onze focus op het befaamde anatomisch theater op het eind van de straat. Professor Rega liet het in de jaren 1740 bouwen voor anatomisch onderzoek en dissecties. Wie goed kijkt, ontdekt rechts van het theater een groene poort met het opschrift 'Hortus botanicus'. "Rega liet hier in 1738 de eerste botanische tuin in de stad aanleggen ten behoeve van studenten. Die strekte zich uit tot aan de huidige Kapucijnenvoer en de vroegere site van de Verpleegstersschool. De huidige kruidtuin dateert van tijdens het Hollands bewind."