Parkinson: transplantatie van geïnduceerde pluripotente stamcellen doeltreffend bij apen

Om het ethische probleem van embryonale stamcellen te omzeilen, hebben de Japanse vorsers volwassen stamcellen afgenomen uit het bloed of de huid van gezonde personen en parkinsonpatiënten. Ze hebben die dan opnieuw geprogrammeerd tot geïnduceerde pluripotente stamcellen, die zich kunnen differentiëren tot allerhande verschillende cellen, in casu dopaminerge neuronen, die dopamine produceren. Dopamine is een neurotransmitter die meespeelt bij het regelen van de bewegingen. Ze hebben de neuronen daarna overgeplant in de hersenen van zieke apen. Met niet-invasieve beeldvormingstechnieken hebben de wetenschappers de overgeplante cellen gedurende twee jaar gevolgd. De apen waren actiever geworden, verplaatsten zich sneller en gemakkelijker en vertoonden meer spontane bewegingen. Geen enkele aap heeft een tumor ontwikkeld.De onderzoekers hebben voorts opgemerkt dat het succes van de behandeling vooral afhing van de kwaliteit van de donorcellen en niet van het aantal overgeplante neuronen. Ze hebben ontdekt dat goede progenitorcellen 11 specifieke genen tot expressie brachten. In de kliniek zal het dus mogelijk zijn om de beste cellen voor transplantatie te identificeren. Na bevestiging van de werkzaamheid en de veiligheid van de gebruikte cellen hopen Jun Takahashi et coll. een studie bij de mens te kunnen starten einde 2018. In een ander artikel (2) beschrijven ze dat de van iPS afgeleide neuronen langer overleven na transplantatie als de compatibiliteit tussen donor en ontvanger beter is. In voorkomend geval zou je stamcellen kunnen transplanteren met een lagere dosering van immunosuppressiva. (referenties:(1) Nature, 30 augustus 2017, doi: 10.1038/nature23664,(2) Nature Communications, 30 augustus 2017, doi: 10.1038/s41467-017-00926-5)