Op weg naar een antiretrovirale behandeling die eenmaal per week per os wordt ingenomen

Wekelijkse inname per os: ja of neen? Dankzij combinaties van twee of drie antiretrovirale middelen is hiv-infectie geëvolueerd van een aandoening met fatale afloop naar een chronische ziekte. Heel wat patiënten hebben het echter moeilijk om elke dag voor de rest van hun leven pillen in te nemen. Dat probleem kunnen we nu echter omzeilen dankzij nieuwe langerwerkende geneesmiddelen. Dergelijke geneesmiddelen verlichten de behandeling, verbeteren de therapietrouw en de virologische controle en gaan het risico op transmissie en dus op nieuwe infecties tegen. Maar in de strijd tegen het hiv is er toch altijd een 'maar': veel patiënten houden niet van prikken, zijn bang voor pijn of zetten de injecties stop wegens min of meer hinderlijke of pijnlijke reacties op de plaats van injectie. Waarom dan niet zoeken naar een langerwerkende antiretrovirale behandeling die bijvoorbeeld één keer per week per os wordt ingenomen in plaats van dagelijks?Veelbelovende gegevens na 24 wekenOm die hypothese te toetsen hebben de vorsers twee recente nieuwe geneesmiddelen met een ander werkingsmechanisme tegen het licht gehouden: lenacapavir, de eerste hiv-capsideremmer, en islatravir, een nucleosideanaloog dat de translocatie van het reverse transcriptase remt. Ze hebben een open fase II-studie uitgevoerd bij 104 seropositieve volwassenen met een onmeetbaar lage viruslast die dagelijks een drievoudige combinatietherapie met bictegravir, TAF en emtricitabine innamen. De mediane leeftijd van de patiënten was 40 jaar. 18% waren vrouwen. De patiënten werden gerandomiseerd naar voortzetting van de gebruikelijke drievoudige combinatietherapie eenmaal per dag of islatravir 2 mg plus lenacapavir 300 mg 1 keer per week. Na 6 maanden follow-up had slechts 1 patiënt van de 'islatravir + lenacapavir'-groep een viruslast hoger dan 50 kopieën/ml (primair eindpunt). Die patiënt heeft de behandeling evenwel voortgezet en na 30 weken was de viruslast onmeetbaar laag geworden. Het percentage onderdrukking van het virus was gelijk (94,2%) in de twee groepen. Wel ontbraken de gegevens van vijf patiënten. Beide behandelingen waren veilig en werden goed verdragen. De combinatie islatravir + lenacapavir zou volgens de vorsers dan ook de eerste wekelijkse perorale behandeling voor hiv-infectie kunnen worden. Als die eerste veelbelovende vaststellingen worden bevestigd, zou die combinatietherapie de eerste langwerkende behandeling kunnen worden die niet hoeft te worden geïnjecteerd.Ref.: Colson A. et al. Abstract 208, CROI 2024, Denver.