...

Het gaat om ouderen die in het eerste semester van 2021 naar een woonzorgcentrum in Vlaanderen of Wallonië zijn verhuisd. De studie maakte de vergelijking tussen de geneesmiddelen die ze zes maanden voor de verhuis namen, en het geneesmiddelenverbruik zes maanden na de opname in het woonzorgcentrum. Het is niet de eerste keer dat Solidaris een dergelijk onderzoek voert; in 2013 gebeurde de oefening al een keer eerder.DalingBewoners van woonzorgcentra nemen minder geneesmiddelen dan voor hun verhuis. Het gaat, uitgedrukt in dagdosissen, om een daling van gemiddeld 18 procent. Per bewoner daalt het globaal medicatiegebruik van gemiddeld 943 dagdosissen tijdens de zes maanden voor de verhuis naar een woonzorgcentrum tot gemiddeld 772 dagdosissen tijdens de zes maanden na opname. Tien jaar geleden was die trend ook al zichtbaar, maar bleef de daling beperkt tot 2%.Voor de meer uitgesproken daling in woonzorgcentra vandaag zijn een aantal mogelijke verklaringen. Zo werd in 2015 de verplichte aflevering per pil in woonzorgcentra ingevoerd. Verder is er een toegenomen aandacht voor rationeler medicatiegebruik en spelen coördinerende en raadgevende artsen (CRA) meer hun rol.Ook het aantal verschillende soorten geneesmiddelen dat bewoners tegelijk nemen, daalt lichtjes na de verhuis naar een woonzorgcentrum, van gemiddeld negen geneesmiddelenklassen voor de verhuis naar gemiddeld acht erna. AanpassingenIn de woonzorgcentra valt er, net als tien jaar geleden, ook een evolutie in het gebruik van geneesmiddelen te bespeuren. Sommige bewoners stoppen met bepaalde behandelingen, andere behandelingen worden juist opgestart. Zo nemen bewoners van woonzorgcentra duidelijk meer antidepressiva (+8%) en antipsychotica (+14%), maar wel minder ontstekingsremmers (-50%) en minder cholesterolverlagers (-17%).Nog steeds beginnen heel wat bewoners met het gebruik van antipsychotica in het woonzorgcentrum, maar de toename is een pak minder fors dan in 2013. Toen steeg het aantal bewoners dat antipsychotica nam nog met 34% tegenover 14% vandaag.De opname in een woonzorgcentrum is vaak een (psychologisch) ingrijpende gebeurtenis. Dit kan stress veroorzaken en op die manier de fysieke en mentale gezondheid van de bewoner beïnvloeden. De eerste oplossing is dan vaak het voorschrijven van bepaalde medicatie. Maar het is ook mogelijk om preventief op te treden, meer aandacht te hebben voor het welbevinden en via niet-farmacologische maatregelen het medicatiegebruik te verminderen.RationeelHet woonzorgcentrum mag niet langer worden gestigmatiseerd als een plek voor systematische overconsumptie van geneesmiddelen, meent Solidaris. Om de tendens naar een rationeler voorschrijfgedrag voort te zetten, is blijvende aandacht voor een correct voorschrijfgedrag van medicatie bij ouderen noodzakelijk. Solidaris ziet daarbij een rol weggelegd voor apothekers, bijvoorbeeld door de aanstelling van een Coördinerende en Adviserende Apotheker (CAA). Die kan dan samen met de CRA toezien op de therapietrouw, de contra-indicaties, de mogelijke bijwerkingen, of de wisselwerkingen tussen de verschillende voorgeschreven en voorschriftvrije geneesmiddelen.Het socialistische ziekenfonds gelooft daarnaast in de versterking van de rol van de CRA in de woonzorgcentra. Solidaris stelt voor dat de CRA op regelmatige tijdstippen een multidisciplinair overleg organiseert over het medicatiegebruik. Daarbij zitten de CRA, de CAA en de verpleegkundigen van het woonzorgcentrum samen met huisartsen uit de eerstelijnszone.Good practicesOok bij ouderen die nog thuis wonen, spelen problemen met overmatig geneesmiddelenverbruik. De good practices toegepast in de woonzorgcentra zouden senioren daarbuiten kunnen inspireren. Bijvoorbeeld medicatie op maat, de aflevering per pil en de individuele medicatievoorbereiding zoals die nu al bestaat in de woonzorgcentra.