...

Niemand komt alleen ter wereld, velen verlaten deze wereld in totale eenzaamheid. Zelfmoord is een universeel menselijk fenomeen. De Amerikaanse psycholoog Jesse Bering brengt dat in kaart en probeert een wetenschappelijk gefundeerd antwoord te vinden op de vraag naar het hoe en waarom van deze ultieme daad. Hij doet dat met veel empathie, want hij worstelt zelf sinds zijn tienerjaren met depressieve gedachten. Het spook van de zelfmoord "komt soms plots de kop opsteken als een onaangekondigde tandpijn".Er zijn ongetwijfeld verbanden tussen zelfmoord en psychiatrische aandoeningen. Sommigen zien suïcide als een ziekte. Terwijl ook mensen zonder psychische problemen een einde kunnen maken aan hun leven. Statistieken alleen bieden geen antwoord. De enige zekerheid is dat zij die zelfmoordgedachten hebben of zichzelf doden in psychische nood verkeren.Centraal in Berings boek staat het hoofdstuk waarin hij gebruik maakt van het dagboek van een zeventienjarig gezond en getalenteerd meisje dat van de tiende verdieping springt om aan de bedreigende wereld te ontsnappen. Daarin beschrijft Victoria op een lucide manier wat er in haar omgaat in de laatste vier maanden op weg naar haar fatale sprong. Bering maakt een diepe analyse van haar gedachtegangen, aan de hand van de zes stadia in de zelfmoordlogica zoals die door sociaal psycholoog Roy Baumeister beschreven werden. Na het gevoel tekort te schieten komt de zelfsabotage, wat uitmondt in een staat van verhoogd zelfbewustzijn, gevolgd door een periode van negatief affect, leidend tot cognitieve deconstructie om finaal te eindigen in een staat van ontremming.Het is verontrustende en beklemmende lectuur. Het biedt een inkijk in een gevoels- en denkwereld die de meeste mensen niet kennen. Daarom komen de meeste zelfmoorden voor de omstaanders, zelfs de meest naaste verwanten, als een verrassing. De versmalling van de geestelijke bandbreedte van de suïcidale mens verklaart waarom de ultieme noodlottige daad tegelijk logisch en irrationeel kan zijn.Victoria's dagboek is een van de tragische levenseindeverhalen waarmee Bering een breed en meeslepend overzicht van de kennis over zelfmoord invoelbaar maakt. Hij verkent de hypothetische evolutionair-biologische verklaringen voor suïcide, zoekt naar de veronderstelde beschermende effecten van religies, analyseert de psychopathologie en de ethiek van zelfmoord en onderzoekt de rol van cultuur en (sociale) media. Zijn stijl is hier en daar wat bloemig maar niet iedereen zal zich daaraan storen. Bering slaagt er in een innemend en genuanceerd boek te schrijven over een allerminst opbeurend onderwerp.Zijn zoektocht naar de ware oorzaak van de zelfgekozen dood levert uiteindelijk geen bevredigend antwoord op. Het is een complex moreel probleem waar niet alleen filosofen zich al eeuwen het hoofd over breken.Zelfmoord eist meer slachtoffers dan het verkeer. Over dat laatste is veel te doen, op de zelfdodingen rust een taboe. Toch kunnen veel van deze meest eenzame en vaak gruwelijke overlijdens vermeden worden als we er meer van zouden begrijpen. Meer inzicht kan leiden tot empathie met mensen die twijfelen aan het leven, zodat zelfmoordgedachten bespreekbaar kunnen worden en het stigma doorbroken. Berings boek kan daar hopelijk bij helpen.