...

Vandaag de dag blijft een CT-geleide transthoracale biopsie de gouden standaard om op minimaal invasieve wijze perifere longlaesies die bronchoscopisch niet of heel moeilijk bereikbaar zijn te onderzoeken. "De nauwkeurigheid ligt erg hoog, maar er zijn enkele nadelen aan verbonden. Zo is de kans op een pneumothorax 10-20%, wat een zeer ernstige complicatie kan zijn bij onze meer gevorderde COPD-patiënten. Tevens is er een kleine kans op bloeding en bepaalde, moeilijk gelegen longlaesies, zoals bijvoorbeeld deze gelegen achter het schouderblad, kan je hier niet mee bereiken", legt dr. Criel uit. Om het risico op complicaties te verlagen, zijn er inmiddels verschillende bronchoscopische navigatietechnieken ontwikkeld. "Zowel een radiaire EBUS (endo-bronchiale ultrasonografie) als elektromagnetische navigatiebronchoscopie (ENB) zijn alternatieven, maar hebben ook enkele nadelen. Beide technieken laten niet toe om te bevestigen dat de biopsiename gebeurt in het letsel zelf (tool-in-lesion) en bovendien is er een niet te onderschatten leercurve. Een bijkomend nadeel van de ENB is dat de navigatie gebeurt op basis van een vooraf genomen CT-scan, welke niet overeenkomt met de situatie op het moment van de biopsiename. Het ZOL gebruikt sinds juni vorig jaar het 3D-beeldvormingsplatform, Philips Lung Suite. De combinatie van cone- beam-CT met verbeterde (augmented) fluoroscopie en specifieke software laat realtime 3D-navigatie toe met bevestiging van biopsiename in het letsel zelf. "Na amper een jaar in gebruik, bereiken we in het ZOL reeds een grote nauwkeurigheid voor het opsporen van maligniteit: meer dan 90% voor letsels > 3 cm en zo'n 85% voor letsels < 2 cm. Eén van de belangrijkste voordelen is dan ook dat we realtime bevestiging krijgen wanneer we een biopsie nemen uit de longlaesie zelf. Bovendien is de leercurve kort en de ondersteuning vanuit Philips zeer adequaat. Ook blijft de stralingsdosis voor de patiënt en de gebruiker zeer beperkt. Een groot voordeel is dat we in heel gecontroleerde omstandigheden werken. De patiënt wordt volledig onder narcose gebracht en samen met onze anesthesisten werd er een speciaal protocol geoptimaliseerd zodat er geen atelectase (platvallen van de long) ontstaat en zeer weinig ademhalingsbeweging is. De techniek is tenslotte ook zeer veilig. We ondervinden amper complicaties, ook bij patiënten met ernstig onderliggend longlijden." De technologie wordt nu voornamelijk ingezet bij patiënten die niet in aanmerking komen voor een ingreep en waarbij er toch nood is aan een diagnose of voor het nemen van een staal bij longkankerpatiënten om zo de juiste therapie te bepalen. De technologie maakt het dus makkelijker om kleine, perifere longletsels te bereiken, waardoor de drempel voor een biopsieprocedure verlaagt en er bij sommige patiënten sneller uitsluitsel kan gegeven worden." "Er is tevens een trend naar meer minimale longresecties voor kleine letsels onder de 2 cm. Normaliter wordt er voor longlaesies met een grote kans op maligniteit, zoals bij rokers, geen biopsie uitgevoerd, maar meteen overgegaan op chirurgie. Vroeger werd dan standaard de hele longkwab verwijderd. Nu gebruiken we de technologie ook om preoperatief letsels op een veilige manier te markeren voor de chirurg die dan in één tijd kan overgaan tot resectie. Zo kan er slechts een deel van een kwab verwijderd worden. Dit doen we eveneens voor zeer kleine letsels die in aanmerking komen voor resectie. De chirurg voelt deze knobbeltjes immers niet, waardoor hij vaak een groter deel van de long moet verwijderen. Door de markering hoeft dat echter niet. Tot slot kan het ook helpen om longsparend te werken bij patiënten die reeds weinig longreserve hebben." "In de nabije toekomst verwachten we een screeningsprogramma voor longkanker, aangezien verschillende studies hebben aangetoond dat hierdoor meer longkankers in een vroeg stadium opgepikt worden bij hoogrisicopatiënten en de overleving zo in de screeningsgroep verbetert. We zouden op die manier meer dergelijke kleine letsels vinden, die we vervolgens met deze technologie veilig kunnen markeren met het oog op een minimale longresectie. Tenslotte gebeurt er veel onderzoek naar onmiddellijke diagnosestelling en endoscopische behandeling van longletsels in één procedure, maar dat is nog erg experimenteel. Wel ben ik ervan overtuigd dat deze techniek zal bijdragen aan de verdere ontwikkeling hiervan. De live 'tool-in-lesion'-bevestiging is een eerste voorwaarde om te kunnen overgaan naar een behandeling op hetzelfde moment."