Belgian Oncology News

Het derde opus over hematologie dit jaar met enerzijds een bloemlezing van de presentaties die werden gegeven op het congres van de EHA (European Hematology Association) in Amsterdam, een congres dat het congres van de ASH almaar meer concurrentie aandoet, en anderzijds presentaties die werden gegeven op de ICML (International Conference on Malignant Lymphoma), een gemoedelijker, want zeer gericht congres, dat heeft plaatsgevonden aan het meer van Lugano.

NAZORG Het College voor Oncologie, het Kankercentrum van Sciensano en Kom op tegen Kanker hebben de handen in elkaar geslagen om de knelpunten en prioriteiten in de nazorg van kankerpatiënten in kaart te brengen. De levenskwaliteit en re-integratie na een behandeling is immers weinig aan bod gekomen bij beleidsmakers. Met de voorgestelde beleidsnota wordt nu aan de alarmbel getrokken.

RECTUMKANKER Het percentage complete pathologisch-anatomische respons bij patiënten met een plaatselijk gevorderde rectumkanker is hoger als ze chemo-radiotherapie krijgen voor chemotherapie in het kader van een TNT (Total Neoadjuvant Therapy). Dat is de belangrijkste conclusie van de Pick the Winnerstudie (wetenschappelijke naam CAO/ARO/AIO-12), een gerandomiseerde fase 2-studie waarin Duitse vorsers twee sequenties van TNT op basis van oxaliplatine hebben vergeleken bij 300 patiënten.

COLOCTERALE KANKER Op het WCGC 2019 heeft prof. Michel Ducreux (Gustave Roussy, Villejuif, Frankrijk) de CORRELATE-studie gepresenteerd, een prospectieve, observationele studie die in het reële leven werd uitgevoerd met regorafenib bij patiënten met een gemetastaseerde colorectale kanker. Het effect van regorafenib op de overleving en de veiligheid waren vergelijkbaar met die in klinische studies, hoewel meer dan de helft van de patiënten de behandeling met regorafenib was gestart in een dosering lager dan de aanbevolen dosering. Prof. Ducreux concludeerde dan ook dat regorafenib zich in de dagelijkse praktijk precies op dezelfde manier gedraagt als in de grote, gerandomiseerde klinische studies.

COLOCTERALE KANKER In de BEACON CRC-studie, die werd uitgevoerd bij patiënten met een gemetastaseerde colorectale kanker met de BRAF V600E-mutatie, werd de drievoudige combinatietherapie encorafenib/binimetinib/cetuximab vergeleken met de standaardchemotherapie. De resultaten (overleving en responspercentage) waren positief. Die drievoudige combinatietherapie zou dus weleens de nieuwe norm kunnen worden bij de behandeling van die patiënten.

COLOCTERALE KANKER De organisatie Digestive Cancers Europe, die een stem geeft aan patiënten met een kanker van het spijsverteringsstelsel in Europa, heeft op het WCGC 2019 twee posters gepresenteerd over de belangrijkste resultaten van een grote Europese peiling naar de huidige behandeling van colorectale kanker en naar wat de patiënten vinden van die behandeling.

Voor de behandeling van CLL bij bejaarden en patiënten met comorbiditeit zijn er twee opties: chemo-immunotherapie gedurende een vooraf vastgelegde periode of een continue behandeling met ibrutinib, een gericht geneesmiddel.

CLL RESONATE-2 is een internationale, gerandomiseerde fase 3-studie die werd uitgevoerd bij 65-plussers met een chronische lymfatische leukemie (CLL) zonder 17p-deletie die een eerstelijnstherapie kregen met hetzij chloorambucil (CHL) in monotherapie 0,5 tot 0,8 mg/kg tot een maximum van 12 cycli van 28 dagen of ibrutinib (IBR) 420 mg 1x/d continu tot verergering van de tumor of optreden van onaanvaardbare toxiciteit.

CLL De ASCEND-studie is een internationale, multicentrische, gerandomiseerde, gecontroleerde fase 3-studie die acalabrutinib (ACA), een nieuwe, selectieve, krachtige remmer van het brutontyrosinekinase (BTK), in monotherapie heeft onderzocht. Dat gebeurde bij 155 patiënten met een relaps van of een therapieresistente chronische lymfatische leukemie (CLL).

MULTIPEL MYELOOM Patiënten met een nieuw gediagnosticeerd multipel myeloom die in aanmerking komen voor transplantatie, krijgen nu een drievoudige combinatietherapie met bortezomib/thalidomide/dexamethason (VTd). Maar daar zou weleens verandering in kunnen komen.

MULTIPEL MYELOOM Hoewel recent zeker vooruitgang werd geboekt, kan een multipel myeloom nog altijd niet worden genezen en proberen we de ziekte zo goed en zo lang mogelijk onder controle te houden.

MULTIPEL MYELOOM ICARIA is een gerandomiseerde fase 3-studie, die het effect heeft onderzocht van toevoeging van isatuximab (ISA), een nieuwe CD38-antagonist, aan de combinatie pomalidomide en dexamethason (Pd) op de progressievrije overleving (PFS, primair eindpunt) bij patiënten met een relaps van multipel myeloom na minstens twee behandelingslijnen waaronder lenalidomide en een proteasoomremmer (mediaan aantal 3, spreiding 2-11).

MYELODYSPLASTISCH SYNDROOM Anemie is het essentiële probleem bij een myelodysplastisch syndroom met een laag risico op transformatie naar acute myeloïde leukemie, vooral bij bejaarden. Vaak is een transfusie geïndiceerd om de anemie te corrigeren, met alle gevolgen van dien.

ACUTE MYELOÏDE LEUKEMIE Ongeveer een derde van de patiënten met AML vertoont een mutatie van het FLT3-gen. Bij die patiënten kan wel een complete remissie worden verkregen, maar het risico op relaps is hoger. Tot nog toe hebben FLT3-remmers weinig overtuigende resultaten opgeleverd (gebrekkige specificiteit en optreden van resistentie).

LEUKEMIE De behandeling van acute lymfatische en acute myeloïde leukemie is de laatste dertig jaar nauwelijks veranderd. Dus er is zeker nood aan nieuwe benaderingen gericht op nieuwe targets.

DLBCL Bij de behandeling van patiënten met een diffuus grootcellig B-cellymfoom (DLBCL) met R-CHOP treedt in 40% van de gevallen resistentie of een relaps op. Misschien zou je dat risico kunnen verlagen met een onderhoudstherapie.

LYMFOOM Hodgkinlymfoom is een vrij zeldzame maligniteit die vaak jonge volwassenen treft, waardoor het de grootste groep van kwaadaardige lymfomen is in de leeftijdsgroep tot 39 jaar. Uit analyse van registergegevens weten we eveneens dat de prognose van patiënten met een Hodgkinlymfoom over de laatste decennia sterk verbeterd is, vooral voor patiënten jonger dan 50 jaar.

LYMFOOM De behandeling van patiënten met chronische lymfatische leukemie (CLL) is gedurende de voorbije 20 jaar beduidend verbeterd waardoor patiënten een grotere kans maken op een langere overleving. Vooral het toevoegen van antilichamen voor CD20 aan chemotherapie als eerstelijnsbehandeling is hiervoor verantwoordelijk.

HERSENTUMOREN Op de sessie orale mededelingen over hersentumoren van het ASCO 2019 werden de resultaten gepresenteerd van de tweede tussentijdse analyse en vooral van de eerste moleculaire analyse van de fase III-studie CATNON.

PROSTAATKANKER Op het jaarlijkse congres van de ASCO werden twee nieuwe, gerandomiseerde fase 3-studies gepresenteerd die androgeenreceptorantagonisten van een nieuwe generatie hebben onderzocht bij mannen met een hormoongevoelige gemetastaseerde prostaatkanker (bij de meeste patiënten was de diagnose van metastasen nog maar pas gesteld).

MELANOOM Paul Nathan besprak het effect van eerstelijnstherapie op lange termijn na analyse van de gegevens na vijf jaar van de fase 3-studies COMBI-d (D+T, ofwel dabrafenib, een BRAF-remmer en trametinib, een MEK-remmer, versus D+placebo) en COMBI-v (D+T versus vemurafenib).

COLONKANKER Vaak krijgen patiënten met kanker een neoadjuvante chemotherapie. Dat wordt echter niet gedaan bij patiënten met colonkanker, zelfs als de tumor plaatselijk gevorderd is. De eerstelijnstherapie bij colonkanker is immers nog altijd een chirurgische resectie.

KANKERGENEESMIDDELEN Sinds deze zomer worden meerdere kankermedicijnen terugbetaald door het Riziv: enkele generische kankermedicijnen, biosimilars en twee originele specialiteiten.

De incidentie van colorectale kanker beneden de leeftijd van 50 jaar is in tien jaar tijd duidelijk gestegen in enkele landen met een hoog inkomen. Bij jongvolwassenen is vooral het risico op rectumkanker gestegen.

PSYCHO-ONCOLOGIE Op 24 mei organiseerde het UZ Gent een studiedag oncologie-hematologie, bedoeld voor oncologisch verpleegkundigen, met een interessant programma waar ook veel aandacht besteed werd aan psycho-oncologische aspecten. Zo was één van de gastsprekers Manu Keirse, expert in patiëntenbegeleiding, rouwverwerking en palliatieve zorg. Op deze studiedag had hij het over 'Helpen bij ziekte, lijden en verdriet'.

LEUKEMIE De geschiedenis van leukemie en vooral van CML in de 19de eeuw illustreert mooi het observatie- en deductievermogen van enkele briljante artsen, hoewel hun technologische middelen zeer beperkt waren. Daarna is alles veranderd en in de 20e eeuw zijn de zaken er met rasse schreden op vooruitgegaan.

PALLIATIEVE ZORG De impact van kanker is niet enkel op de patiënt zeer groot, maar ook op diens familieleden en naasten. Uit onderzoek blijkt immers dat zij minstens evenveel stress, angst en depressie ervaren. 1 Adequate familiebegeleiding en -ondersteuning is dan ook erg belangrijk.

RESEARCH Vorsers van het de Duve Instituut hebben onlangs een ontdekking gedaan die ons op het spoor zou kunnen zetten van een gerichte behandeling voor kinderen met kanker.

ONDERZOEK Een mantelcellymfoom is een zeldzame vorm van non-hodgkinlymfoom die gekenmerkt wordt door een kwaadaardige woekering van de B-lymfocyten in de 'mantelzone' van de lymfeklieren.

Het woord kanker is afkomstig van het Latijnse woord 'cancer', dat krab betekent. Hippocrates (460-370 voor Christus) was de eerste die kanker met een krab heeft vergeleken op grond van het uitzicht van een borstkanker die zich naar de huid had verspreid.