Belgian Oncology News

Atlanta, Genève en Chicago, dat zijn de steden die we aandoen in ons nieuwe nummer. Van het grootste congres inzake klinisch en fundamenteel onderzoek in de oncologie (AACR 2019, Atlanta) over een Europees congres over longkanker (European Lung Cancer Conference, ELCC 2019, Genève) tot het recente jaarlijks weerkerende congres van klinische oncologie (ASCO 2019, Chicago), ... Onze onvermoeibare medical writer, dr. Jean-Claude Lemaire, een ervaren wereldreiziger die al meer dan 70 lentes oud is, heeft andermaal een massa informatie verzameld over de meest belangrijke evoluties.

BORSTKANKER Dat is een goede vraag, lees: daar kan nog geen duidelijk antwoord op worden gegeven. Op het ASCO 2019 werden drie orale presentaties gegeven over niet-gemetastaseerde borstkanker, die wel waardevolle informatie hebben opgeleverd, maar geen uitsluitsel geven.

CHRONISCHE LYMFATISCHE LEUKEMIE Obinutuzumab, een humane, recombinante antistof tegen CD20, in combinatie met chloorambucil is geïndiceerd als eerstelijnstherapie bij patiënten met een chronische lymfatische leukemie (CLL) die wegens comorbiditeit niet in aanmerking komen voor een behandeling met fludarabine in volle dosering.

PNEUMOLOGIE Kleincellige longkanker wordt wel eens een zeldzame aandoening genoemd omdat er zo weinig vooruitgang wordt geboekt. De resultaten na de eerstelijnstherapie zijn bijzonder weinig overtuigend en de vijfjaarsoverleving bedraagt maar 6 à 7%.

BEHANDELING Op het ASCO 2019 werden meerdere orale presentaties over prostaatkanker gegeven. Die informatie zou nu of in een nabije toekomst invloed moeten hebben op de praktijkvoering. Een overzicht.

UROLOGIE ENZAMET is een gerandomiseerde fase 3-studie die werd uitgevoerd bij patiënten met een hormoongevoelige gemetastaseerde prostaatkanker bij wie een androgeendeprivatietherapie werd gestart.

In een fase II-studie met één behandelingsgroep bij 125 patiënten werd bij bijna de helft van de patiënten met een plaatselijk gevorderde of gemetastaseerde urotheliale kanker een tumorrespons verkregen met een geconjugeerde antistof.

RESEARCH Tot nog toe zijn twee CAR-T-celtherapieën goedgekeurd voor de behandeling van B-celleukemie. Zal het daarbij blijven of kunnen CAR-T-cellen ook worden ingezet bij de behandeling van myeloïde leukemie en vaste tumoren?

RESEARCH De prognose van een sarcoom is vrij slecht. Daarom wordt gezocht naar nieuwe behandelingsschema's. Een mooi voorbeeld daarvan is het onderzoek van Shoba Navai.

CAR-T-CELLEN Een pleuramesothelioom is een agressieve vaste tumor met een slechte prognose, die niet goed reageert op checkpointremmers. De mediane progressievrije overleving bedraagt maar 4 tot 5,6 maanden.

RESEARCH De mutationele belasting van de tumor (TMB, tumor mutational burden) geeft het aantal neoantigenen weer dat door een tumor tot expressie wordt gebracht. De mutationele belasting zou de werkzaamheid van immunotherapie voorspellen, ongeacht de PD-L1-expressie.

RESEARCH Het marginalezonelymfoom is goed voor ongeveer 10% van de gevallen van non-hodgkinlymfoom. Zo'n lymfoom reageert over het algemeen vrij goed op een eerstelijnstherapie met een CD20-antagonist, maar in ongeveer 70% van de gevallen treedt min of meer snel een relaps op.

RESEARCH ADMIRAL is een gerandomiseerde fase III-studie die het effect van gilteritinib op de overleving heeft vergeleken met dat van een standaardchemotherapie bij patiënten met een relaps van of een refractaire AML (acute myeloïde leukemie) met FLT3-mutatie.

RESEARCH Maëlle Anciaux is doctoranda aan het Jules Bordet Instituut in Brussel in het laboratorium voor kanker van het spijsverteringsstelsel. Ze presenteerde een onderzoek over de prognostische waarde van vetweefsel bij slokdarmkanker.

RESEARCH Een hepatocellulair carcinoom is een frequente kanker met een slechte prognose. De therapeutische mogelijkheden zijn beperkt.

RESEARCH RegARd-C is een Belgische studie die werd uitgevoerd bij patiënten met een gevorderde colorectale kanker die niet meer reageerde op de bestaande behandelingslijnen.

GENETICA Een diagnose van longkanker volstaat op zichzelf uiteraard niet. Niet alleen bestaan er verschillende pathologische types van longkanker, maar bovendien gaat er geen maand voorbij of er wordt weer een of andere 'activeerbare' afwijking beschreven, een afwijking die meespeelt bij de evolutie en de prognose en die kan worden aangepakt met een gericht geneesmiddel.

IMMUNOTHERAPIE Bij ongeveer 30% van de patiënten met een niet-kleincellige longkanker wordt de diagnose gesteld in een plaatselijk gevorderd stadium. Op grond van klinische studies uitgevoerd bij geselecteerde patiënten bestaat de behandeling uit chemo- plus radiotherapie.

De follow-up in deze analyse was zes maanden langer dan in de vorige. De totale overleving was nog altijd langer met pembrolizumab in monotherapie dan met chemotherapie op basis van een platinaverbinding (carboplatine + paclitaxel of pemetrexed).

PNEUMOLOGIE Een analyse van de samengevoegde gegevens van drie gerandomiseerde studies wijst op een betere totale overleving bij bejaarde patiënten die werden behandeld met immunotherapie dan bij bejaarde patiënten die werden behandeld met chemotherapie. De verbetering was van dezelfde grootteorde als bij jongere patiënten.

PNEUMOLOGIE Bij explorerende analyses van de werkzaamheid van immunotherapie in klinische studies wordt gebruik gemaakt van modellen die nagaan in welke mate de resultaten mede zijn toe te schrijven aan de behandeling die wordt toegediend na stopzetting van de bij de randomisatie toegewezen behandeling. Op grond daarvan wordt dan een correctie uitgevoerd.

GOEDKEURINGEN In de lente is een hele rist kankermedicijnen goedgekeurd, zowel originele specialiteiten als generische geneesmiddelen en biosimilars. Een overzicht.

UROLOGIE Prof. Silke Gillessen, medisch oncoloog, en verbonden zowel aan de Universiteit van Manchester als aan het Kantonsspital in Sankt Gallen, gaf een boeiend overzicht van nieuwe behandelingsmoge lijk heden bij prostaatkanker. Welke behandeling er gegeven wordt aan een patiënt met prostaatkanker is afhankelijk van hoe deze kanker is geëvolueerd.

De 6e editie van de BMUC (Belgische multidisciplinaire vergadering over urologische kankers), die plaatsvond in het prachtige Dolce La Hulpe (Brussel) op 29 en 30 maart 2019, was opnieuw een groot succes! De focus lag uitsluitend op urologische kankers en meer dan 250 Belgische urologen, oncologen en radiotherapeuten woonden deze meeting bij.

Kiemceltumoren (germ cell tumors) met slechte prognostische factoren leiden nog steeds tot 50% overlijdens. Prof. Karim Fizazi van het Institut Gustave Roussy besprak de hedendaagse aanpak in de behandeling van deze aandoening die de laatste 30 jaar weinig veranderingen kende.

HEMATOLOGIE De eerste gefigureerde elementen in het bloed verschijnen helemaal in het begin van het embryonale leven en worden levenslang geproduceerd. Toch kunnen de zaken slecht lopen en uitmonden in een maligne bloedziekte.

AYA Heel wat kankerpatiënten krijgen te maken met langdurige nevenwerkingen van een kankertherapie. Dat maakt een goede re-integratie zeer uitdagend. Adolescenten en jongvolwassenen met kanker (16-35 jaar) vormen hierin nog een aparte groep. Nog te weinig wordt er gefocust op de levenskwaliteit en re-integratie van deze leeftijdsgroep.

RESEARCH Disulfiram wordt gebruikt bij de behandeling van alcoholisme, maar blijkt ook antitumorale eigenschappen te hebben. Belgische vorsers hebben het zeer specifieke werkingsmechanisme van disulfiram ontrafeld.

In deze rubriek van de BOhN geven we informatie over preklinische ontdekkingen of de prille ontwikkeling van een of meer geneesmiddelen. Die worden misschien de oncologie en de hematologie van morgen. Of net niet. In dit nummer beschrijven we enkele geneesmiddelen die door het EMA in de EU of de FDA zijn goedgekeurd.

IVF De eerste generatie kinderen die werd verwekt met technieken van geassisteerde voortplanting (ART) zoals in-vitrofertilisatie (IVF), vertoont niet vaker kanker dan de algemene bevolking of dan kinderen die werden verwekt met andere vruchtbaarheidstechnieken.

Op de eerste dag van het San Antonio Breast Cancer Symposium, het grootste wereldcongres over borstkanker, eind vorig jaar heeft Mary Beth Terry, epidemiologe aan de Columbia University in New York, in de late namiddag een conferentie gegeven over alcoholgebruik en het daarmee samenhangende risico op borstkanker.