...

Maligne bloedziektes, vooral leukemie en lymfoom, zijn goed voor meer dan 10% van de kankers, 11% om precies te zijn. "Dat cijfer omvat alle maligne bloedziektes. De meeste maligne bloedziektes zijn echter zeldzame kankers. Ze kunnen in drie grote groepen worden ingedeeld: rijpe lymfoïde neoplasieën (63%), chronische myeloïde neoplasieën (27%) en neoplasieën van precursorcellen (10%)", zegt dr. Hélène Antoine-Poirel, arts-expert en manager hematologie van het Kankerregister.Dr. Antoine-Poirel heeft de evolutie van maligne bloedziektes in België geanalyseerd sinds de eerste studie ter zake, die dateerde van 2015, en waarin al een indrukwekkende stijging van de overleving van de patiënten werd vastgesteld. "Tussen 2000 en 2003 overleefde 48% van de patiënten met een chronische myeloïde leukemie, een subtype van chronische myeloïde neoplasie. Tussen 2008 en 2012 was dat 80%. Die indrukwekkende verbetering in Vlaanderen was toe te schrijven aan gerichte geneesmiddelen. Sinds het begin van de jaren 2000 wordt chronische myeloïde leukemie immers behandeld met tyrosinekinaseremmers (met als koploper imatinib). We hebben nu onderzocht of die evolutie zich in heel België manifesteert."De classificatie van de verschillende aandoeningen wordt regelmatig bijgewerkt. De laatste is door de WGO in 2017 gepubliceerd. In plaats van zich enkel te baseren op morfologische aspecten en het immunofenotype van de tumoren, houden de classificaties almaar meer rekening met de genetische kenmerken. "Bij vergelijking van de vijfjaarsoverleving van patiënten met een maligne bloedziekte is die toch met 5% gestegen: van 64% in de periode 2004-2008 naar 69% in de periode 2014-2018. Dat is beter dan de gemiddelde verbetering van de overleving van alle kankers samen, namelijk 3% in België."Tussen de verschillende maligne bloedziektes bestaan grote verschillen. "De vijfjaarsoverleving bij acute lymfatische leukemie/lymfoblastisch lymfoom is met 14% gestegen van 40% naar 54%. Dat kan worden toegeschreven aan de therapeutische aanwinsten en vooral aan de tyrosinekinaseremmers, die nu ook worden voorgeschreven bij de behandeling van acute lymfatische leukemie met moleculaire afwijkingen die leiden tot een constitutieve activering van het kinase."Het Belgisch Kankerregister beschrijft nu ook voor het eerst de tienjaarsoverleving bij alle maligne hematopathieën in de verschillende leeftijdscategorieën. De overleving blijkt beter te zijn bij patiënten jonger dan 50 jaar (86%) dan bij de oudste patiënten (minder dan 60%)", zegt dr. Antoine-Poirel.Tussen 2004 en 2018 is de incidentie van nieuwe diagnose met 16% gestegen, dus een stijging met 1,2% per jaar. Maar zijn die gegevens wel betrouwbaar aangezien de classificatie is aangepast? "Dat is moeilijk te zeggen. Ook al omdat andere factoren meespelen zoals de vergrijzing van de bevolking of de bevolkingsaangroei. Het is vooral de incidentie van bepaalde chronische myeloproliferatieve aandoeningen die gestegen is. Deze aandoeningen zijn gemakkelijker te diagnosticeren dankzij de ontdekking van nieuwe moleculaire markers zoals JAK2 en CALR. De diagnose kan nu ook gemakkelijker en vroeger worden gesteld, zeker bij oudere mensen omdat een beenmergpunctie/-biopsie niet meer nodig is: een bloedafname kan volstaan."De auteurs van de studie hebben ook onderzocht wat de toekomst in petto heeft. Ze zijn daarvoor uitgegaan van een projectie van de incidentiecijfers tot in 2025. "Volgens onze statistische berekeningen zou door extrapolatie van de incidentiegegevens uit de periode 2004-2018 het aantal maligne bloedziektes kunnen stijgen zowel bij mannen (van 35 naar 45 gevallen per 100.000 mannen) als bij vrouwen (van 25 naar 31 per 100.000 vrouwen). Tussen 2004 en 2025 zal de incidentie van chronische myeloïde bloedziekten verdubbelen: van 6 naar 12/100.000 mannen en van 4 naar 9/100.000 vrouwen", vervolgt de onderzoekster.Dankzij precisiegeneeskunde kunnen maligne bloedziektes beter worden gediagnosticeerd en gerichter en effectiever worden behandeld. Het is dus niet gezegd dat een hogere incidentie gepaard zal gaan met een hogere sterfte. "Tegen die achtergrond zijn nieuwe generaties remmers en combinaties van remmers erg belangrijk", concludeert dr. Hélène Antoine-Poirel.Referentie: 1. Hematological malignancies - Belgium 2004-2018 van de Stichting Kankerregister, te verkrijgen op: kankerregister.org/media/docs/cijfersoverkanker/HaematoPublication_FINAL_09062021.pdf