...

De meeste kankercellen worden door het immuunsysteem herkend als lichaamsvreemd. Sommige tumoren ontsnappen echter aan het immuunsysteem als gevolg van afwijkingen van de conventionele myeloïde dendritische cellen. Bij de mens onderscheiden we twee groepen conventionele dendritische cellen: cDC1 (met expressie van BDCA-3) en cDC2 (met expressie van BDCA-1). Die dendritische cellen dragen bij tot het uitroeien van een tumor: ze 'staan' de cytotoxische T-lymfocyten in de micro-omgeving van de tumor 'toe' de tumorcellen te vernietigen en ze presenteren tumorantigenen aan de T-cellen in de drainerende lymfeklieren. Die conventionele dendritische cellen zijn van essentieel belang voor de werking van checkpointremmers, maar bij een gemetastaseerde kanker laten die het vaak afweten.De patiënten op wie de studie werd uitgevoerd, werden behandeld met nivolumab 10 mg i.v. om de twee weken en intratumorale toediening van ipilimumab (10 mg om de twee weken) en een adjuvans om de aangeboren immuniteit plaatselijk tijdelijk te versterken (AS01B 50 μg om de twee weken) gedurende hoogstens 12 maanden. Op d2 werden de vooraf door leukaferese geïsoleerde myeloïde dendritische cellen in een metastase geïnjecteerd (één enkele injectie). De behandeling werd goed verdragen. Er zijn geen onverwachte bijwerkingen opgetreden.Zes patiënten konden worden geëvalueerd (één patiënte had haar toestemming ingetrokken en één patiënte is gestorven aan een hersenbloeding, die niets te maken had met de behandeling). Bij twee patiënten is de tumor tijdens behandeling snel verergerd. Die patiënten zijn gestorven. Bij twee patiënten is een complete pathologische respons verkregen in het geïnjecteerde letsel (bij één patiënte is progressie opgetreden in een ander geïnjecteerd letsel; daarna is ze gestabiliseerd; de tweede patiënte vertoont nog altijd een complete pathologische respons). Bij twee patiënten werd een complete remissie verkregen.Die resultaten zien er dus niet slecht uit. Er hebben zich geen onaangename verrassingen voorgedaan. Verder onderzoek is zeker wenselijk.Naar de mondelinge presentatie van Jens Tijtgat