...

De COU-AA-302-studie, een gerandomiseerde fase 3-studie, heeft prednison 5 mg 2x/d + een placebo vergeleken met prednison 5 mg 2x/d + abirateronacetaat 1000 mg/d. Sinds de inclusie medio 2010 van de eerste patiënten met een weinig of niet symptomatische, castratieresistente, gemetastaseerde prostaatkanker (mCRPC) hebben de opeenvolgende tussentijdse analyses aangetoond dat abirateron tal van voordelen biedt. Bij de laatste interimanalyse voor het congres in Madrid was de tijd tot radiologische progressie tweemaal langer met abirateron dan met prednison alleen: respectievelijk 16,5 en 8,2 maanden (HR = 0,52, 95% BI: 0,45-0,61, p < 0,0001).Bij de vooraf gespecificeerde drie tussentijdse analyses werd wel een tendens tot verbetering van de totale overleving waargenomen, maar het verschil was toen nog niet statistisch significant. Dat had vooral te maken met de beperkte duur van de dubbelblinde periode van de studie, aldus de auteurs. Dat zaaide echter toch wat twijfel, ook al omdat met andere behandelingen wel een verbetering van de totale overleving werd aangetoond.CQFD Daar is nu verandering in gekomen. De eindanalyse uitgevoerd na registratie van 741 sterfgevallen toont duidelijk aan dat de totale overleving bij patiënten met een castratieresistente, gemetastaseerde prostaatkanker die nog geen chemotherapie hadden gekregen, beter was bij behandeling met abirateronacetaat plus prednison. Na een mediane follow-up van iets meer dan 4 jaar (49,2 maanden) bedroeg de mediane totale overleving 34,7 maanden tegen 30,3 bij de patiënten die alleen prednison hadden gekregen (HR 0,81, 95% BI: 0,70-0,93, p = 0,0033).De totale overleving was beter in alle onderzochte subgroepen. Sommigen vonden dat een daling van het overlijdensrisico met 19% niet veel is. Charles Ryan benadrukte bij de presentatie van de resultaten evenwel dat veel van de patiënten die waren gerandomiseerd naar prednison alleen, mettertijd tumorprogressie hebben vertoond en daarvoor een behandeling hebben gekregen die invloed kan hebben gehad op de overleving. Zo werd 44% van de patiënten die aanvankelijk alleen prednison hadden gekregen, daarna behandeld met ... abirateron.Overlopers Verschillende specialisten waren de mening toegedaan dat het vrij kleine verschil niet kan worden toegeschreven aan een beperkte werkzaamheid van abirateron, maar te wijten was is het feit dat een groot aantal van de patiënten van de placebogroep in werkelijkheid ook abirateron heeft gekregen. Die gegevens over de sterfte zouden dus sceptici, artsen en overheden definitief moeten overtuigen van het klinische nut van toediening van abirateron voor chemotherapie.Een ander resultaat dat waarschijnlijk minstens even belangrijk is voor de patiënt en voor de arts, is het volgende. Abirateron vertraagde de tijd tot starten van opiaten met bijna 10 maanden. De tijd tot starten van opiaten bedroeg 33,4 maanden in de abiraterongroep en 23,4 maanden in de groep die alleen prednison kreeg (HR = 0,72; 95% BI: 0,61-0,85; p < 0,0001). De eindanalyse leert voorts dat de combinatie prednison + abirateron ook significante gunstige effecten heeft op de andere secundaire eindpunten zoals de tijd tot starten van chemotherapie, de tijd tot verslechtering van de lichamelijke geschiktheid en de tijd tot stijging van het PSA-gehalte. Last but not least, het tolerantie- en veiligheidsprofiel bleef stabiel gedurende de hele follow-up. Slechts een beperkt aantal patiënten in de abiraterongroep heeft graad 3/4-bijwerkingen ontwikkeld.De COU-AA-302-studie toont dus aan dat abirateron naast de vele voordelen die al bij de tussentijdse analyses naar voren zijn gekomen, de overleving van patiënten met een mCRPC verbetert en dat de patiënten die worden behandeld met abirateron, langer kunnen wachten met het gebruik van opiaten.