PRECISION-programma, commentaar van dr. Philippe Aftimos

eBON-TV: Wat is het rationale van de PRECISION-studies?Dr. Philippe Aftimos: "Wij hebben aangetoond dat we de resultaten kunnen verbeteren als we moleculaire afwijkingen opsporen bij patiënten die in klinische studies een "standaardtherapie" krijgen. Gezien echter de criteria voor terugbetaling van de technieken voor detectie van moleculaire afwijkingen kunnen we maar één biomarker per keer onderzoeken. Maar daardoor verliezen we niet alleen tijd, maar ook geld en zeer waardevolle weefselstalen. In de PRECISION-studies zal een gerichte sequencing van genen worden uitgevoerd. Er zullen tal van afwijkingen tegelijk worden opgespoord op één enkel weefselstaal van de patiënt. Dat zal ons dus informatie geven over 50-100 verschillende biomarkers in plaats van over slechts 1 biomarker. We winnen dan veel tijd en op grond daarvan kunnen we een behandeling op maat voorschrijven. Dat is de belangrijkste doelstelling van de PRECISION 1-studie."eBON-TV: De tweede fase van het programma is PRECISION 2. Wat doet die studie? "PRECISION 2 gaat uit van de observatie dat er vaak zeer interessante mutaties worden ontdekt, maar dat er daar geen behandeling voor bestaat, met name omdat de patiënt niet voldoet aan de criteria voor inclusie in een klinische studie of omdat een dergelijke klinische studie geen patiënten in België rekruteert. PRECISION 2 is een initiatief dat we uitvoeren in samenwerking met farmaceutische firma's. De firma's stellen ons geneesmiddelen ter beschikking die gericht zijn tegen dergelijke mutaties. In die programma's is een budget voorzien om de kosten van de genetische analyse te dekken in PRECISION 1 en de kosten van de geneesmiddelen in PRECISION 2."eBON-TV: Dat lijkt me een erg ambitieus programma. Wat verwacht u ervan?"We hopen zo een dergelijke precisiegeneeskunde te integreren in de klinische praktijk in België en België op de wereldkaart van klinische studies te zetten. Die informatie zal zeer waardevol zijn en we zijn bereid om ze te delen. Het feit dat we over dergelijke gegevens beschikken, zou de farmaceutische firma's ertoe moeten aanzetten om klinische studies uit te voeren in België."eBON-TV: Hoe zullen de resultaten van het programma worden geëvalueerd? "Momenteel voeren we statistische berekeningen uit. De PRECISION-studie staat nog niet volledig op punt. Het statistische gedeelte zal afhangen van het type kanker en het responspercentage dat we in die context verwachten. Bij zeldzame kankers waarvoor geen standaardbehandeling bestaat, kan je van alles verwachten. Bij frequentere kankers waarvoor er al heel wat therapeutische opties bestaan, verwachten we een hoog responspercentage en we zullen het aantal patiënten dat we nodig hebben, op grond daarvan berekenen. In de PRECISION 1-studie willen we die gegevens ook correleren met genetische en klinische gegevens en de resultaten delen met alle onderzoekers."eBON-TV: U had het over een probleem van homogeniteit van de moleculaire tests die in België worden uitgevoerd. Hoe gaan die studies dat probleem oplossen? "De sensitiviteit en de specificiteit van de gebruikte tests kunnen onderling sterk verschillen. Het is belangrijk de resultaten van een gegeven test te bekrachtigen en zelfs te valideren tussen meerdere laboratoria. Voor we de PRECISION-studies opstarten, zullen we een aantal laboratoria selecteren die de tests mogen uitvoeren. Daarna zullen we een 'ring trial' uitvoeren en dezelfde stalen door alle geselecteerde laboratoria laten analyseren. Als alle laboratoria dezelfde resultaten vinden, kunnen ze deelnemen aan PRECISION 1. Die validering en evaluatie van de reproduceerbaarheid zijn bijzonder belangrijk."eBON-TV: Zijn moleculaire analyses wel te betalen? "Volgens mij wel en bovendien zouden ze op termijn besparingen met zich mee moeten brengen. Je kan een kit bij meerdere patiënten gebruiken. Hoe meer patiënten je test, des te goedkoper zal de test zijn voor elke patiënt. Nu analyseren we elke mutatie apart. Eén test kost € 1.200 per mutatie. Daarna moeten we wachten en de operatie overdoen voor een andere mutatie. Als we alle tests in één keer uitvoeren, zullen de kosten zeker minder hoog zijn. Eén test zal alle mutaties in één keer dekken en de operatie hoeft dan niet te worden herhaald."eBON-TV: Is dat belangrijk voor de patiënt? "Dat is zeer belangrijk voor de patiënt omdat het percentage respons op de behandeling dan veel hoger zal zijn. In fase I-studies bedraagt het responspercentage gewoonlijk 7-10%. Met die aanpak zal het responspercentage in fase I-studies stijgen tot 50-70%. Laure Decoster (VUB) heeft verder aangetoond dat zo ook de levenskwaliteit van de patiënten verbetert."