...
1. Løberg M et al.: Long-term colorectal cancer mortality after adenoma removal. N Engl J Med 2014; 371: 799-807. U vat die publicatie samen als "die studie leert dat resectie van een laagrisicoadenoom tijdens een eerste colonoscopie de sterfte aan colorectale kanker verlaagt." De auteurs zijn in hun commentaar een ietsje voorzichtiger: "Our study revealed that patients who underwent the removal of low-risk adenomas had a reduced risk of death from colorectal cancer. ... Thus, any increase in the risk of death from colorectal cancer associated with low-risk adenomas may have been eliminated by the polypectomy". Maar ook dit is nog te sterk uitgedrukt: het gaat hier immers om een observationele studie, niks prospectiefs laat staan gerandomiseerd. Methodologisch is zo'n studieopzet niet geschikt om dergelijke conclusie te onderbouwen, zelfs niet te suggereren. In de abstract van het artikel blijven de auteurs wél binnen de grenzen van wat ze kunnen concluderen: bij personen die om welke reden dan ook een coloscopie kregen waarbij laagrisicopoliepen werden verwijderd is in de daaropvolgende jaren de mortaliteit aan coloncarcinoom (25%) lager dan in de bevolking in haar geheel. En meer niet. De minder alerte lezer wordt hiermee wel weer op het verkeerde been gezet want men ziet daarin gemakkelijk de suggestie dat dit verschil te danken is aan de colonoscopie. Maar hier speelt een slinkse selectiebias: in de patiëntengroep bij wie laagrisicopoliepen werden verwijderd mag men geredelijk aannemen dat er zich géén personen met hoogrisicopoliepen bevonden. Uiteraard vindt men deze wél in de algemene bevolking en het is niet uitgesloten dat alleen al daardoor het risico in de groep met de laaggradige poliepen, paradoxaal, lager zou kunnen liggen dan in de algemene bevolking. Bewijzen van de doeltreffendheid van preventieve coloscopie moet men dus in andere studies zoeken, niet in deze.2. Arnold M et al. Global burden of cancer attributable to high body-mass index in 2012: a population-based study. Lancet Oncology, 2015; 16: 36-46. Ook dit is een observationeel onderzoek. Het bevestigt, wereldwijd, de statistische associatie tussen overgewicht en kanker. En ook weer niet meer dan dat. 'Attributable' is hier niet op zijn plaats: het causaal verband moet uit andere studies blijken. Volgens de auteurs had de studie als doel 'to inform public health policy and future research', lobbying dus. Mag men dan de zaken al eens wat dikker in de verf zetten? Toch niet in The Lancet, zou ik denken. Dr. Yves Bogaerts, Blankenberge