...

Psoriasis blijft in belangrijke mate een huidziekte van het blanke Kaukasische ras en treft ongeveer 2 à 3% van de bevolking. De aandoening wordt beschouwd als een auto-immuunziekte, waarbij een veertigtal genen zouden betrokken zijn. Ze komt meer voor in noordelijke landen, als gevolg van een lagere blootstelling aan zonnestralen.De klinische uiting van psoriasis is vrij divers, maar in 90% van de gevallen gaat het om de zogenaamde psoriasis vulgaris, gekenmerkt door scherp afgebakende rode en schilferende plaques, vooral gelokaliseerd op de behaarde hoofdhuid en de extensorzijde van knieën en ellebogen. Eén patiënt op de tien vertoont ook symptomen van artritis.De precieze etiologie van psoriasis is niet gekend, maar er zijn wel een aantal uitlokkende en bevorderende factoren. "Bij kinderen en jonge volwassenen komt de zogenaamde psoriasis guttata vaak voor na een keelontsteking door streptokokken. Men is tegenwoordig nogal weigerachtig met het voorschrijven van antibiotica, maar in dit geval moeten huisartsen er niet aan twijfelen dat gerichte antibiotherapie zeker aangewezen is", benadrukt prof. Segaert. Andere uitlokkende factoren zijn o.a. stresstoestanden, infecties (waaronder hiv), trauma's allerhande, obesitas, roken, alcoholabusus en een rits geneesmiddelen, zoals interferon, bètablokkers, ACE-inhibitoren, lithium, anti-malariaproducten,..."Ook op dat vlak is de rol van de huisarts primordiaal. Met algemene hygiënische maatregelen kunnen immers al heel wat psoriasisaanvallen vermeden worden of onder controle blijven. Voor keelontstekingen kan een tonsillectomie eveneens tot een spectaculaire verbetering leiden.Speelt de voeding een rol? Daar is al veel over gezegd en geschreven, maar heel waarschijnlijk speelt de voeding slechts een marginale rol, met dien verstande dat de bestrijding van obesitas ongetwijfeld zinvol is. Ernstige vormen van psoriasis komen immers tweemaal vaker voor bij mannen, waarbij hun overmatig lichaamsgewicht en bourgondische levensstijl zeker een rol spelen. Belangrijk om weten is ook dat bij een orale behandeling met cortisonepreparaten de toediening zeker niet abrupt mag worden onderbroken, maar wel heel geleidelijk moet worden afgebouwd, liefst over een tijdspanne van meerdere weken. Zo niet riskeert men een ernstige rebound van de ziekte."De behandeling van psoriasis gebeurt stapsgewijs en in functie van de ernst en uitgebreidheid van de letsels. "Lokale behandeling gebeurt met zalven en gels op basis van cortisone en vitamine D, waar de eerste component zorgt voor een krachtig en snel resultaat, terwijl de tweede de duurzaamheid in de hand werkt.Nieuw op dat vlak is de nakende introductie van een schuimspray (Enstilum®), die niet alleen aangenaam minder vettig aanvoelt, maar ook krachtiger inwerkt. De componenten zijn dezelfde, maar het vehikel zorgt voor een zogenaamde supersaturatie met hogere penetratie en duidelijk betere werking. Daarnaast beschikken we over de fototherapie, met de UV-Bstralen en vooral de PUVA, een combinatie van psoralenen en UV-A. Daarvan is de volledige behandelingskuur beperkt tot 150 à 200 zittingen om elk carcinogeen effect te vermijden."Voor perorale behandeling komen de retinoïden in aanmerking. Die worden vooral toegediend bij psoriasis van handpalmen en voetzolen. Daarnaast wordt ook methotrexaat voorgeschreven, die ook bij psoriasisartritis aangewezen is. Ciclosporine wordt, gezien zijn toxische bijwerkingen, slechts voor kortere kuren gebruikt.Een vrij nieuw oraal geneesmiddel is apremilast (Otezla®), dat zowel voor psoriasis van de huid als voor psoriasis-artritis wordt voorgeschreven. Het is een inhibitor van het enzym PDE4 (fosfodiësterase 4) dat de aanmaak van diverse cytokines moduleert. "Dat product is efficiënt bij twee patiënten op drie, en blinkt uit door zijn veiligheidsprofiel. Voor de terugbetaling moet net zoals bij de biologics aan een aantal criteria worden voldaan qua ernst van de aandoening en voorafgaandelijke behandelingen. Het product kan alleen door specialisten worden voorgeschreven", aldus de Leuvense dermatoloog.Biologicals hebben ook hun plaats in de behandeling van psoriasis, in eerste instantie de anti-TNF-preparaten, zoals etanercept, adalimumab, infliximab, waarmee we al meer dan tien jaar ervaring hebben en waar men attent moet zijn voor het optreden van granulomateuze infecties zoals tuberculose. Verder vermelden we nog de interleukine-inhibitoren, enerzijds ustekinumab dat IL-12 en IL-23 remt en anderzijds secukinumab en ixekizumab die IL-17 remmen, met steeds snellere en krachtigere effecten. "Door deze nieuwe geneesmiddelen kunnen we bijna alle ernstige gevallen van psoriasis zeer goed behandelen. Voor patiënten met lichte tot matige psoriasis is de therapie de laatste tijd minder veranderd en is er nood aan betere behandelingen", voegt prof. Segaert er aan toe.Ten slotte nog een woord over de speciale kuuroorden voor psoriasispatiënten, zoals bijvoorbeeld aan de Dode Zee. "Het lijdt geen twijfel dat voor de behandeling van psoriasis de Dode Zee door zijn ligging onder de zeespiegel (met meer UV-stralen), en sterke zout-concentratie voordelen biedt. Maar de ontspannen sfeer die met een vakantie gepaard gaat, is al even belangrijk. Een verblijf aan de Middellandse Zee of in andere oorden waar de zon schijnt, is al even doeltreffend, maar die voordelen zijn jammer genoeg ook van voorbijgaande aard. Er zijn gevallen van psoriasis met zeer lange remissieperiodes, maar over het algemeen vereist de ziekte een levenslange behandeling," concludeert prof. Segaert.