...
"Vrouwen die bariatrische chirurgie krijgen omdat ze er door een te hoog lichaamsgewicht niet in slagen hun kinderwens in te vullen, zijn een relatief beperkte groep", schetst prof. Roland Devlieger (Moeder-en-kind-eenheid, UZ Leuven). "Maar er zijn ook vrouwen die bariatrische chirurgie krijgen zonder dat dit a priori te maken heeft met een onvervulde kinderwens. Bij hen kan het afgenomen lichaamsgewicht een sterke toename van hun vruchtbaarheid betekenen, waardoor ze in een aantal gevallen, al dan niet gepland, alsnog zwanger worden. De twee categorieën samen zorgen ervoor dat vrouwen die zwanger worden na bariatrische chirurgie een belangrijke en steeds groter wordende groep vormen." "Deze vrouwen hebben doorgaans geen optimale voedingsgewoonten", vervolgt hij. "Net daarom kregen ze met hardnekkig overgewicht te maken. Bovenop de nutritionele implicaties van bariatrische chirurgie én de zwangerschap verklaart dat waarom hier specifieke noden ontstaan." Prof. Devlieger en zijn team zijn in de voorbije jaren nagegaan hoe artsen deze problematiek kunnen omkaderen. Want een problematiek is het wel degelijk. In de literatuur is casuïstiek voorhanden over afwijkingen bij kinderen van vrouwen die vóór hun zwangerschap een bariatrische ingreep hadden gekregen: vooral groeiachterstand en een laag geboortegewicht, maar ook hersenbloedingen door vitamine K-tekort bij de foetus en soms zelfs blindheid. "Ons onderzoek mondde uit in een hele lijst van vitamines en micronutriënten waarvoor vrouwen die zwanger worden na bariatrische chirurgie regelmatig een tekort vertonen", meldt de Leuvense gynaecoloog (zie tabel). "Hun noden aan deze substanties worden niet gedekt door de klassieke vitaminepreparaten die de brede populatie van zwangere vrouwen gebruikt." Op basis van het eigen onderzoek en de literatuur schreef het team richtlijnen uit die in verschillende consensusteksten gepubliceerd werden. Roland Devlieger: "We kwamen ook tot het besef dat deze patiënten het best kunnen beschikken over één preparaat dat hun behoeften dekt, zodat de therapietrouw optimaal blijft. We hebben meegewerkt aan het ontwikkelen van zo'n preparaat. Het bevat de nodige vitamines en micronutriënten." Aan te bevelen voor de dagelijkse praktijk is de publicatie 'Pregnancy after bariatric surgery: Consensus recommendations for periconception, antenatal and postnatal care' (1), waarvan prof. Devlieger coauteur is. Dit document staat niet alleen stil bij de behoefte aan vitamines en micronutriënten van vrouwen die zwanger worden na bariatrische chirurgie, maar ook bij het hele klinische beloop van hun zwangerschap. Aan het einde van het artikel is een overzichtelijke grafische samenvatting beschikbaar van een aantal belangrijke aspecten bij de follow-up. Het artikel is gratis beschikbaar, ook onder vorm van een pdf, zodat de betrokken pagina gemakkelijk in A4-formaat kan worden uitgeprint en als reminder bij de hand worden gehouden. Verschillende artsen hebben dat overzicht intussen aan de muur van hun spreekkamer gehangen, weet Roland Devlieger. Voor artsen die zwangere patiënten met een bariatrische ingreep in de voorgeschiedenis volgen, komt het erop aan de verschillende nutriënten waaraan mogelijk een tekort ontstaat, te doseren. Het verdient aanbeveling dit één keer per zwangerschapstrimester te doen, alsook tijdens de borstvoeding: "Soms bestaan er geen tekorten in het begin van de zwangerschap, maar verschijnen ze achteraf. Dat komt enerzijds doordat de foetus groeit en stijgende behoeften heeft. Anderzijds treedt er in de loop van de zwangerschap een belangrijke toename van het circulerende volume op, met als gevolg een hemodilutie-effect. Aan het einde van de zwangerschap komen er globaal meer deficiënties tot uiting dan in het begin."