...

De eerste vraag aan de Europese Unie betreft het leveren van de nodige inspanningen om de ongelijkheden weg te werken of tenminste te verminderen via een 'Europese sokkel van sociale rechten'.Het risico bestaat dat het vrij verkeer van goederen en personen de sociale en gezondheidsbescherming in gevaar brengt. De Europese verdragen schrijven weliswaar een Europees sociaal model voor, maar 17% van de Europeanen leeft onder de armoededrempel. De ziekenfondsen pleiten voor een heus Europees kader van sociale bescherming, met onder meer een mix van uitkeringen en vergoedingen gelijk aan 60% van de mediane levensstandaard in elke lidstaat. De mutualiteiten stellen ook voor om niet alleen het bruto binnenlands product te gebruiken als maat voor de economische situatie, maar ook een welzijnsindicator.De tweede vraag gaat over de erkenning van de ziekenfondsen als belangrijke actoren voor het ontwikkelen van een 'sterke sociale economie'. Mutualiteiten pleiten ervoor de sociale economie op te waarderen omdat ze duurzaam is, in tegenstelling tot het dominante economische model dat minder duurzaam is. Doel in de sociale economie is niet de onmiddellijke winst, maar de bijdrage aan het algemeen belang. De ziekenfondsen stellen voor de juridische obstakels op te lijsten die hun potentieel beperken om activiteiten binnen de gemeenschappelijke markt te ontwikkelen. In dit verband zou het concept van 'beperkte winstgevendheid' kunnen worden erkend.In de derde plaats vragen de ziekenfondsen dat handelsovereenkomsten op transparante wijze worden gesloten met respect voor het Europese sociale model en dat mensenrechten worden geëerbiedigd. De Europese handelsagenda stimuleert "de liberalisering van de gezondheidszorg binnen de interne Europese markt door marktkrachten te introduceren, inclusief die met betrekking tot de Belgische gezondheidszorg".De ziekenfondsen vrezen voor een parallelle jurisprudentie om handelsgeschillen te beslechten voor de ISDS (Investor-State Dispute Settlement) of het MIC (Multilateral Investment Court). Ze vragen Europa impactstudies te laten uitvoeren om te controleren en na te gaan of handelsmaatregelen de toegang tot onder meer gezondheidszorg niet belemmeren. Handelsovereenkomsten moeten daarom op tijd bij de respectievelijke parlementen worden voorgelegd. "Gezondheid heeft voorrang op economische belangen!", stellen de ziekenfondsen.Vierde vraag: het implementeren van een digitale agenda die beantwoordt aan de echte uitdagingen voor de volksgezondheid en die toegankelijke en doeltreffende gezondheidszorg ondersteunt. De digitale revolutie is voor de ziekenfondsen geen doel op zich, maar een middel. De Europese agenda voorziet erin om Europese gezondheidsgegevens via EMD's te bundelen en om Europese Artificiële Intelligentie (AI) aan te wenden om diagnoses te verbeteren, onder meer op het gebied van kanker.De mutualiteiten onderschrijven die revolutie, maar stellen grenzen: AI moet niet alleen lucratief zijn, er moet ook een ethisch kader ontwikkeld worden om gezondheidsgegevens te beschermen. En AI mag niet leiden tot bezuinigingen op budget en medisch personeel. Er moet gestreefd worden naar een Europees formaat voor de uitwisseling van EMD's, zoals de EESSI (Electronic Exchange of Social Security Information).Ten vijfde: de lidstaten moeten worden aangemoedigd om de volksgezondheid te verbeteren. "Een goede gezondheid is een basisrecht in een democratische staat", zeggen de ziekenfondsen. Dat is waar 'health literacy' van pas komt - patiënten voorzien van informatie en kennis om hun gezondheid beter te beheren en hen wegwijs te maken in het gezondheidssysteem.Volgens verschillende studies leiden slechte gezondheidsvaardigheden tot hogere gezondheidskosten. In overeenstemming met de gezondheid van het milieu, suggereren de mutualiteiten dat de EU de vaccinatiepercentages verbetert, de voedingssector reguleert en luchtvervuiling onder controle houdt door strikte normen te hanteren zoals die gedefinieerd worden door de WHO.Ten slotte hopen de ziekenfondsen dat de EU de lidstaten zal aanmoedigen om de betaalbaarheid van geneesmiddelen te verzekeren. Dit kan niet zonder "meer samenwerking tussen de regelgevende instanties en de beoordelingsinstanties van de lidstaten voor gezondheidstechnologie". Beneluxa (een verdrag tussen België, Nederland, Luxemburg en Oostenrijk) is een stap in de goede richting. Een Europees Agentschap voor zeldzame ziekten zou nuttig zijn, net zoals een door de industrie gefinancierd Europees fonds voor farmaceutisch onderzoek en de productie van geneesmiddelen.Tijdens het debat werden overigens de verschillen duidelijk tussen de Open-VLD, die dichter bij de 'liberale' opties van de Europese Commissie staat, en de PS die zich schaart achter de dubbele taal gehanteerd door Duitsland, dat de Europese Commissie controleert via zijn nieuwe voorzitter, Ursula von der Leyen.