Wie wil nog wetsdokter worden?

Het aantal wetsdokters is de afgelopen 30 jaar gedaald, zegt dr. Beauthier. "We ondervinden problemen om artsen te rekruteren en bovendien is het werk niet 'stabiel' - met soms erg drukke periodes, en dan weer te rustige momenten. Dat leidt tot onzekerheid en financiële instabiliteit. De betaling is erop vooruit gegaan, maar de beloofde 'opwaarderingen' zijn er nog altijd niet. Onze kilometervergoeding is nog steeds dezelfde als 20 jaar geleden. Voor de verplaatsingstijd kunnen we niets aanrekenen. En ik vind het vreemd dat we maar 75 euro per uur krijgen." Terwijl voor een autopsie ongeveer 450 euro wordt betaald. De vrees bestaat dat door het tekort aan wetsdokters sommige misdaden onopgelost blijven en als natuurlijke dood worden geklasseerd. Dokter Beauthier: "Het aantal autopsies in België behoort tot de laagste in Europa. Als we naar alle autopsies kijken - inclusief wetenschappelijke lijkschouwingen - zitten er tussen de gevallen die verondersteld worden een natuurlijke dood te zijn, ook verborgen moorden. Vergiftiging bijvoorbeeld. Of verstikkingen die bij onderzoek niet veel symptomen vertonen. Als het aantal lijkschouwingen en het onderzoek van externe elementen beperkt is, dan is het onvermijdelijk dat elk jaar een bepaald aantal moorden onopgemerkt blijven. In België zijn de statistieken niet erg nauwkeurig en niet altijd wetenschappelijk correct onderbouwd. We kunnen het aantal onopgemerkte moorden op minstens 10% schatten. In de Scandinavische landen wordt bij 30% van de sterfgevallen een autopsie uitgevoerd..." Momenteel zijn er in ons land een 30-tal forensische artsen actief. Hun werk heeft maar weinig uitstaans met wat de meeste mensen er zich bij voorstellen, afgaande op de talrijke tv-reeksen waarin wetsdokters centraal staan. "Wij zijn niet bepaald de 'James Bonds' van de geneeskunde. Vaak moet er een differentiële diagnose worden gesteld. Dat vereist toxicologie, microbiologie, radiologie en een medisch onderzoek van de patiënt. Pas dan kunnen we de magistraat vertellen wat de meest waarschijnlijke doodsoorzaak is. Kunnen we de tussenkomst van een derde partij uitsluiten? Soms weten we het niet. Het is een delicate kwestie. Als iemand sterft door een drugsintoxicatie met gehaltes die niet noodzakelijk dodelijk zijn, maar wel giftig, wat moeten we dan concluderen? We weten dat mensen kunnen sterven door meerdere geneesmiddelen tegelijk te nemen. Heeft het slachtoffer ze zelf ingenomen of werden ze toegediend? Dat is een typisch voorbeeld van de moeilijkheid om de intentie van de persoon zelf of zijn entourage vast te stellen." Op technologisch vlak wordt er binnen de forensische geneeskunde wel enige vooruitgang geboekt, zegt dr. Beauthier. "Maar dat verloopt langzamer dan in andere disciplines omdat we niet genoeg geld hebben voor onderzoek. Het gaat vooral om het ontwikkelen van technieken om sterfgevallen beter te begrijpen, wat een impact kan hebben op de traditionele geneeskunde." De 2,2 miljoen euro die minister Van Quickenborne nu uittrekt om de sector te ondersteunen, acht hij onvoldoende. "We deden een studie met collega's in Leuven, die resulteerde in een hervormingsvoorstel aan de vorige minister. Het werd geweigerd. Je moet rekenen op 2 tot 2,5 miljoen euro per jaar, per instituut. Er zijn vijf instituten voor forensische geneeskunde in België. We hebben het erg druk. We wachten niet tot de telefoon gaat om aan het werk te gaan. In feite is er nog altijd een generatiekloof vanwege onvoldoende opleiding en het gebrek aan financiële stabiliteit." Studenten zijn moeilijk warm te maken voor de forensische geneeskunde. "Jonge artsen zijn op zoek naar financiële stabiliteit en een comfortabel leven. De wachtdiensten zijn er vaak te veel aan. Jonge artsen moeten in een afdeling terechtkomen waar genoeg werk is om 'zichzelf te betalen'. Geen enkele stagemeester zal zich financiële problemen op de hals halen om een jongere op te leiden. Maar afgezien van deze financiële overwegingen, is het een discipline waarin de techniciteit hoog is en menselijke kwaliteiten een must zijn. Weinig kandidaten voldoen aan al deze criteria en zijn bereid de werkomstandigheden - die niet onmenselijk maar wel moeilijk zijn - te aanvaarden. Persoonlijk ben ik nog steeds gepassioneerd door mijn werk en sta ik 's morgens graag op om aan een lange dag te beginnen..."