Hans Kluge werd dit jaar herkozen als regionaal WHO-directeur voor Europa. Hij blikt - aan de hand van de eindejaarsvragen die we ook aan andere artsen voorlegden - terug op 2024.
...
Op voorstel van zijn echtgenote bekeek Hans Kluge 'The Apprentice', een film over de jonge jaren van Donald Trump. "Omdat mijn vrouw een kritische Russische intellectueel is, was ik eerst stomverbaasd dat ze me meetroonde naar deze film. 'Je moet weten vanwaar hij komt en hoe hij denkt', gaf ze als verklaring. Dan pas kan je anticiperen." De verkiezing van Donald Trump als president van de Verenigde Staten heeft potentieel grote impact op de werking van de Wereldgezondheidsorganisatie. "Hij heeft bijzondere ideeën in verband met multilateralisme en met de VN in het bijzonder. Ook over programma's inzake hiv- en aidspreventie, seksuele en reproductieve rechten en de bescherming van kwetsbare groepen zoals LGBTQI+ heeft hij speciale inzichten." In 2020 wou Trump als toenmalig president van de VS uit de WHO stappen. "Dat zou niet enkel grote gevolgen hebben voor de eerder genoemde programma's, maar ook voor de financiën van de WHO. Als hoofddonor is het land met 947 miljoen dollar goed voor 15% van de totale financiering." Toch maakt Hans Kluge zich geen al te grote zorgen. "Binnen de Regional Office van de WHO zijn we proactief te werk gegaan en is er al een plan B. Covid-19 leerde me dat elke crisis grote kansen inhoudt. Ik ben een geboren optimist, iets wat ik meekreeg van mijn moeder, Lina De Keukelaere, die actief was als verpleegster. Als hoofd van WHO Europa - een regio met 53 lidstaten waar twee oorlogen woeden - leerde ik ook dat we moeten proberen in het hoofd te kruipen van diegenen met radicale ideeën." De oorlog in Gaza is de gebeurtenis die het afgelopen jaar het meeste indruk maakte op Hans Kluge. "De getuigenissen van kinderen en vrouwen in Gaza onder het moordend oorlogsgeweld, maar evengoed de getuigenissen van de jonge Israëlische moeders die op 7 oktober 2023 seksueel misbruikt werden door Hamas, terwijl hun kindjes gedwongen werden deze satanische slachting te aanschouwen", gruwelt de WHO-topman. "Het lijdt geen twijfel dat wat nu gebeurt in Gaza totaal onaanvaardbaar is. 70% van de mensen die gedood worden, zijn vrouwen en kinderen. Het is heel belangrijk dat we als WHO en artsen geen kant kiezen, tenzij de kant van de patiënt, de kant van de sukkelaar, de verlatene, de stemloze. Tot vandaag ben ik de enige senior VN-gezant die sinds 7 oktober 2023 naar Israël is gereisd en er tot aan de grens met Gaza kon komen. Ik sprak er met slachtoffers, met zorgverstrekkers uit de lokale ziekenhuizen - Hamas heeft ook artsen en vroedvrouwen gemarteld en gedood - en familieleden van gegijzelden. Dat geeft me nu een hefboom om zoveel mogelijk kinderen te evacueren uit Gaza." Hans Kluge is minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) en Dirk Ramaekers (Fod Volksgezondheid) dankbaar dat zij meteen bereid waren opvang te voorzien voor kinderen met kanker en andere zware aandoeningen die uit Gaza werden geëvacueerd. "Trots op mijn geboorteland. Ik werk me te pletter, samen met mijn collega van het Oostelijk Middellandse-Zeegebied om zoveel mogelijk vrouwen en kinderen uit Gaza te evacueren. Het stoot me tegen de borst dat slechts acht EU-landen hieraan meewerken. Ik herinner me dat zowel de Bijbel als de Koran zegt: 'Als je één kind redt, heb je de mensheid gered.'" "Ook de situatie van de gegijzelden gaat me nauw aan het hart. Stel je voor dat één van mijn fantastische dochters zolang gegijzeld zou worden door wrede gijzelnemers. Mijn leven zou stoppen. Daarom richtte ik samen met de vrouw van de Israëlische president Herzog een programma op om de families te ondersteunen. Er is ook een programma voor de 'first responders' die als eerste bij de slachtoffers van 7 oktober kwamen en de gruwelijke taak hadden hen te identificeren." "Ik ben enorm onder druk gezet om kant te kiezen, ook in de oorlog tussen Oekraïne en Rusland. Met in het achterhoofd dat arts mijn eerste en levenslange beroep is en pas daarna de functie van regionaal directeur komt, heb ik niet toegegeven. En dat loonde! Voor de eerste keer in de geschiedenis werd een regionale WHO-directeur unaniem verkozen door alle lidstaten. Uiteindelijk waardeerden de lidstaten de neutraliteit." Op vlak van geneeskunde en gezondheidszorg is Hans Kluge verheugd dat mentale gezondheid beetje bij beetje uit de verdomhoek raakt. "Onze laatste 'Health Behaviour in School-aged Children international survey' in 44 landen onthult dat 28% van de meisjes en 14% van de jongens, 15 jaar oud, zegt zich meestal of altijd eenzaam te voelen. Covid-lockdowns hebben daar zeker toe bijgedragen, maar we doen nu ook onderzoek naar de impact van schermtijd en sociale media op het mentaal welzijn van jongeren." Bijzondere aandacht gaat naar mentale gezondheid in oorlogsgebied. "We werken nauw samen met first lady Olena Zelenska en trainden reeds meer dan 100.000 zorgverstrekkers in 'mental health events management'. Zelenska's motto is 'iedereen moet psycholoog zijn'. Maar ook bij ons is er werk aan de winkel, bijvoorbeeld om wachtlijsten weg te werken."