'Welk syndicaat zegt waar het op staat?'

Bevrijd van de verantwoordelijkheid hield afscheidnemend voorzitter van Domus Medica Roel Van Giel op de Jaarstarter van Domus Medica een vlammend betoog. Uiteraard blikte hij ook terug op de voorbije realisaties en de hectische covidperiode. Hij dankte de medewerkers en zijn gezin. Maar bovenal had Van Giel enkele niet mis te verstane boodschappen voor de sociale partners - de artsensyndicaten. Al te lang misbruikten ze volgens Van Giel het adagium 'Tene quod bene' (behoud wat goed is) om vooral niets te veranderen. "Ze trekken zich terug in ideologische standpunten en willen de uitdagingen niet zien. Daardoor zijn we niet klaar om de problemen van vandaag en morgen op te vangen en moeten we nu hervormen met het water al aan de lippen." Het sociaal overleg zet niet langer de bakens uit maar wil vooral blokkeren, stelt Van Giel. "Krampachtig houden ze vast aan een realiteit van gisteren die vandaag al achterhaald is. 'Tene quod bene' is prachtig om de kernwaarden - warmte, zorg dragen, professionele autonomie van het vrije beroep - te behouden. Het wordt toxisch als het erom draait elke verandering tegen te gaan." In de aanloop naar de syndicale verkiezingen roept Van Giel alle artsen op een bilan op te maken. "Het lijkt misschien ver van jullie bed maar feitelijk gaat het over jullie dagelijkse organisatie en inkomen. Welk syndicaat zegt waar het op staat? Wie durft zeggen dat we met minder geld meer zorg zullen moeten verlenen? Dat de organisatie van de zorg moet aangepast worden omdat we gewoon de mensen niet meer hebben? Wie durft te zeggen dat we - om te blijven wegen - artsenverenigingen best samenbrengen in plaats van ze op te splitsen in syndicaten, wetenschappelijke en beroepsverenigingen? Wie durft het eigen ego opzij te schuiven in het belang van artsen en patiënten? Vraag de syndicaten hoe ze zorg gaan organiseren met minder mensen en geld? Vraag hoe ze de shift maken van acute reactieve naar chronische proactieve zorg? Vraag hoe ze de work-lifebalance denken te verbeteren? Wat is hun visie?" Voor de voormalige praeses van Domus Medica dringt een mentaliteitsverandering bij de gebruikers van de zorg zich evenzeer op. "Burgers hebben er geen idee van hoe drastisch de zorgorganisatie zal wijzigen. Bij de eerste tekenen van verandering reageren ze even defensief als de sociale partners. In het diepst van de nacht een uur rijden naar een wachtpost? Een schande. Enkele dagen wachten op een afspraak bij de huisarts? Ongehoord. Twee maand geduld voor een MRI van de knie? Een brief naar Het Laatste Nieuws." De zorgkwaliteit en de warmte moeten we absoluut behouden, stelde Van Giel. Tegelijk moet de efficiëntie omhoog. "De Belgen waren de laatste decennia ongelooflijk verwend. Patiënten kregen onmiddellijk hulp. Die tijd is voorbij. Wachten op een scan of een uur rijden naar een wachtpost wordt de nieuwe realiteit. Medisch is dat perfect te verantwoorden in het kader van een efficiënte organisatie. Het is ook noodzakelijk om de schaarse middelen goed te gebruiken." Burgers dienen (opnieuw) te leren omgaan met klachten. Dadelijk een arts raadplegen of een tweede of derde advies vragen, hoeft niet. "Mensen leren geduld te hebben, vergt jarenlange gezondheidseducatie en tools. Het valt zeker niet op te lossen door het remgeld enkele euro's op te trekken", aldus nog dokter Roel Van Giel.