...

Drie thema's staan hierbij op kop: het vaccin, het vaccin, en het vaccin. Op het ogenblik dat deze krant afgesloten werd, had het EMA twee vaccins tegen covid-19 goedgekeurd: dat van Biontech-Pfizer (Comirnaty) en dat van Moderna. Een voorwaardelijke toestemming, heet het op de site van het EMA. Er wordt uitgekeken naar de volledige resultaten van de fase 3-studies. Intussen is men in een aantal landen begonnen met vaccineren. Ouderen krijgen hierbij voorrang. In België zijn dat de bewoners van woonzorgcentra, samen met het personeel. Statistische modellen wijzen immers uit dat men in de huidige situatie het best kan beginnen met het vaccineren van de groep met het hoogste risico op een ernstig verloop van de infectie. Tot nog toe zijn drie wetenschappelijke publicaties met resultaten van fase 3- studies gepubliceerd: één over het vaccin van AstraZeneca (1), één over dat van Biontech-Pfizer (2) en het recentste over het vaccin van Moderna (3).In deze studies is de doeltreffendheid van het onderzochte vaccin tegen het optreden van een symptomatische infectie met het SARS-CoV-2 opmerkelijk hoog. Geen van de drie kan echter sluitende resultaten over een beschermend effect van het vaccin bij ouderen voorleggen. De studie over het vaccin van AstraZeneca meldt dat het rekruteren van ouderen later gestart is dan die van de jongere leeftijdsgroepen, waardoor hun aantal bij het publiceren van de preliminaire resultaten beperkt was. De studie over het vaccin van AstraZeneca omschrijft zichzelf als ' not powered' om een analyse per subgroep te maken. Ook met het Moderna-vaccin heeft men tot nog toe een klein aantal gegevens over ouderen.Men kan de voorlopige resultaten in de hoogste leeftijdsgroepen wel bemoedigend noemen. In fase 2-studies ontwikkelden oudere personen een even goede immuunrespons als jongere deelnemers. Helemaal onbeantwoord blijft de vraag of het vaccin ook asymptomatisch dragerschap voorkómt, terwijl asymptomatische dragers een bron van besmetting kunnen zijn. Voorts is er een intens debat ontstaan rond de manier waarop we de momenteel beschikbare dosissen het best kunnen gebruiken.Voor ieder van de drie vaccins is een schema met twee dosissen uitgetest. De dosissen worden toegediend met een interval van drie tot vier weken, naargelang het vaccin. Vele experts, ook die van de FDA, zijn van mening dat men zich aan dat schema moet houden. Met andere woorden, 50% van de voorraad wordt systematisch voorbehouden voor vaccinatie drie à vier weken later. Maar een artikel in Annals of Medicine berekent dat men met een flexibel schema, dat ruimte laat voor het uitstellen van de tweede dosis, zowat 23% tot 29% extra gevallen van covid-19 kan vermijden (4).In een vooruitblik op het komende jaar kijkt Nature uit naar de vaccins van Johnson & Johnson en Novavax. Deze vaccins zijn gemakkelijker te hanteren, zonder ultrakoude keten en met maar één dosis (5).