...

Maandenlang reeds maakt het tekort aan bepaalde geneesmiddelen patiënten, artsen en apothekers radeloos. "Er zijn geen eenvoudige oplossingen om dit probleem aan te pakken", zegt Joris Van Assche, managing director van Medaxes. "Het komt erop aan dat alle betrokkenen samenwerken. Meerdere factoren spelen een rol: het algemene geneesmiddelenbeleid, de taxeringsmechanismen en de volumes die op de markt mogen komen. Soms beweegt een Belgisch bedrijf hemel en aarde om nieuwe generische geneesmiddelen op de markt te brengen, maar als de Belgische economische context niet gunstig is zullen die producten wel in het buitenland te koop zijn, maar in ons land niet beschikbaar zijn."Voor Medaxes is het essentieel dat de artsen beter geïnformeerd worden. "Voor 80% van de onbeschikbaarheden zijn er generische alternatieven. Vaak weet de voorschrijver dat niet. De informatie moet gecentraliseerd worden. We hebben de oprichting ondersteund van het nieuwe online platform FarmaStatus (waarop farmabedrijven sinds december 2019 kunnen communiceren over de onbeschikbaarheid van geneesmiddelen in België, nvdr). Onze sector is erg ver gegaan in de transmissie van gegevens en in transparantie. Het federaal Geneesmiddelen agentschap heeft puik werk geleverd. Om op die weg verder te gaan, moet alle software, zowel die gebruikt door de artsen als door de apothekers, in realtime gelinkt zijn met FarmaStatus. Dat is primordiaal. We zullen daar bij de komende federale regering op aandringen. Door de informatie op die manier te delen, zullen er minder onbeschikbare geneesmiddelen voorgeschreven worden."Kan substitutie een oplossing zijn? De APB is van mening dat de apotheker substitutierecht heeft bij onbeschikbaarheid. Artsensyndicaat Bvas verklaarde onlangs gekant te zijn tegen een systematische substitutie.Medaxes is niet tegen substitutie door de apotheker gekant als een geneesmiddel helemaal niet beschikbaar is. "Dat moet geregeld worden in een KB dat de criteria voor onbeschikbaarheid bepaalt. Wel zijn we resoluut tegen een veralgemeend substitutierecht. De problematiek van onbeschikbaarheid mag geen voorwendsel zijn om een veralgemeende substitutie in te voeren." Joris Van Assche onderbouwt zijn standpunt met twee argumenten. "Het eerste is van medische aard: substitutie van geneesmiddelen verhoogt het risico op verkeerd gebruik, vooral bij oudere patiënten die meerdere geneesmiddelen innemen. Het tweede argument is economisch. Als de apotheker systematisch mag substitueren, kan hij een producent kiezen in functie van de korting die hij heeft onderhandeld. Dat is maatschappelijk bekeken een kortetermijnvisie. Vroeg of laat valt dat mechanisme in duigen want die kortingen zijn per definitie troebel. Ze komen noch de ziekteverzekering, noch de patiënten ten goede."Het probleem van de onbeschikbaarheid van geneesmiddelen moet ingebed worden in een bredere reflectie over de toegankelijkheid tot geneesmiddelen, vindt Medaxes."De nieuwe regering zal politieke keuzes moeten maken inzake het geneesmiddelenbeleid. Voor het hele zorgbudget is een groeinorm van 2% het minimum. Die moet niet lineair worden toegepast, er zijn uiteraard intersectoriële variaties mogelijk", stelt Joris Van Assche. "De voorbije jaren bleef het budget voor geneesmiddelen onder controle, met uitzondering van de subsector van de geneesmiddelen afgeleverd in het ziekenhuis voor ambulante zorg. Die toename is onder meer gekoppeld aan de geneesmiddelen binnen artikel 81. Dat financieringsmechanisme heeft levens gered en we mogen het niet zomaar van tafel vegen. Maar is het wel degelijk een ideale oplossing op lange termijn? We moeten opnieuw overeenstemming vinden om die contracten te onderhandelen. Het is aan de politici om zich uit te spreken over de krijtlijnen van een nieuw systeem."Medaxes is ook van mening dat het systeem van de claw back op de omzet van farmabedrijven herzien moet worden. "Een groot deel van die taks gaat niet naar het geneesmiddelenbudget maar naar het budget gezondheidszorg. Voor de sector van de generieken en de biosimilars betekent dat een marge van tientallen miljoenen euro die we niet kunnen aanwenden op het speelbord van de markt en de concurrentie. Terwijl wij niet verantwoordelijk zijn voor de overschrijdingen van de andere subsectoren in het geneesmiddelenbudget", verklaart Van Assche.Voor de managing director van Medaxes dringt een herbespreking van het Toekomstpact tussen de farma-industrie en minister De Block zich op. "Dat was gebaseerd op het principe dat innovatie gefinancierd zou worden door de besparingen binnen de post-brevet sector. Dat is niet langer houdbaar. Die vaststelling wordt ook op internationaal niveau gemaakt. De kost van innovatie is te hoog vergeleken met de realiseerbare besparingen. Met de komende regering moet een nieuw akkoord gevonden worden. Jarenlang werd onze sector als koevoet gebruikt om besparingen te realiseren, zonder ons evenwel het volume toe te kennen dat het ons mogelijk moet maken om duurzaam aan de slag te gaan." Als het systeem niet verandert, zullen bepaalde generische of biosimilaire geneesmiddelen in België niet verkocht worden, vreest Medaxes.De overheid heeft onlangs maatregelen getroffen. Het Riziv richtte een werkgroep op die, onder de leiding van topman Jo De Cock, concrete sporen gaat zoeken (zoals informatie voor artsen, aanpassing openbare aanbestedingen,...) om het aandeel van de biosimilars in ons land te verhogen.