Verkeersongevallen kosten België 13 miljard euro per jaar

Verkeersongevallen hebben heel wat gevolgen voor de betrokkenen: letsels, materiële schade, werkonbekwaamheid en menselijk leed. Deze gevolgen kunnen financieel uitgedrukt worden en vervolgens opgeteld, om zo de totale maatschappelijke kost van verkeersonveiligheid weer te geven. Onderzoekers van Vias institute hebben deze oefening gemaakt voor verkeersongevallen in België (*). Ze komen uit op een geschatte kost van ?6.810.601 voor een dodelijk verkeersslachtoffer, ?1.032.815 voor een zwaargewond slachtoffer, ?74.481 voor een lichtgewond slachtoffer en ?5.051 voor een ongeval met enkel materiële schade. Door deze bedragen te vermenigvuldigen met het aantal slachtoffers en ongevallen (cijfers voor 2019), ramen de onderzoekers de totale kosten van verkeersongevallen in België op 13 miljard euro, wat overeenkomt met 2,9% van het bruto binnenlands product. Hoewel dodelijke ongevallen slechts 0,14% van het totale aantal ongevallen uitmaken, wegen ze in totaal voor 34% door in de totale kosten voor de maatschappij, door de hoge waarde die aan een verloren mensenleven wordt toegekend. De menselijke kosten vormen samen veruit de grootste kostencomponent (75%), gevolgd door eigendomsschade (12%) en productieverlies (7%). De medische kosten maken slechts 1% van de totale maatschappelijke kosten uit. De hoge maatschappelijke kosten benadrukken volgens Vias institute de nood aan een betere verkeersveiligheid. Als België de doelstellingen van het internationale verkeersveiligheidproject 'Vision Zero' - nul doden en zwaargewonden in het verkeer - zou halen, levert dat een winst voor de maatschappij van ruim 8 miljard euro op. Er bestaan verschillende manieren om de totale kost van een verkeersongeval te berekenen. Een veelgebruikte methode splitst deze op in enerzijds slachtoffergerelateerde kosten en anderzijds ongevalgerelateerde kosten. De slachtoffergerelateerde kosten omvatten de medische kosten en het productiviteitsverlies, en ook menselijke kosten zoals de pijn en het verdriet van het slachtoffer en diens omgeving, het verlies aan levenskwaliteit door verwondingen of het verlies aan levensjaren door vroegtijdig overlijden. Tot de ongevalgerelateerde kosten horen de materiële schade aan private en publieke eigendommen (bijvoorbeeld schade aan voertuigen en infrastructuur) en de administratieve kosten van de afhandeling van een ongeval. Sommige kostencomponenten zijn gemakkelijk te vertalen in een bedrag omdat ze een duidelijke marktprijs hebben. Voor andere componenten ligt dit niet zo voor de hand. Er bestaan internationale richtlijnen om deze kosten in te schatten, bijvoorbeeld op basis van het bedrag dat mensen bereid zijn te betalen voor een vermindering van het risico om te overlijden in een verkeersongeval, of het 'Disability Adjusted Life Year' (DALY) concept van de Wereldgezondheidsorganisatie dat in één getal de impact van ziektes en verwondingen op de levensduur en levenskwaliteit uitdrukt.