...

Het (professionele) traject van Ruben Terlou is op z'n minst atypisch. Als jongeling trok hij in de voetsporen van zijn vader (psycholoog) naar West-Afrika, nadien probeerde hij als documentair fotograaf een carrière uit te bouwen in China en het Midden-Oosten om uiteindelijk aan genees- kundestudies te beginnen. "Naar mijn gevoel liggen fotografie en geneeskunde niet zo ver van mekaar. Voor mij was en is fotografie een manier om contact met mensen te hebben. Dat sociale aspect zit ook in de geneeskunde: contact met mensen en hen helpen.""Ik heb wel als arts-onderzoeker gewerkt en leukemiepatiënten begeleid. Maar ik bleek toch niet zo goed te gedijen in een medische omgeving: ik heb geen zitvlees, ik miste de vrijheid te zeer. Ik heb uiteindelijk de knoop doorgehakt en mij uitgeschreven als arts."Een terugkeer naar de geneeskunde zit er dus niet meteen in. Maar als reportagemaker knoopt hij wel opnieuw aan bij zijn medische carrière: de manier waarop gezondheidszorg in verschillende landen, culturen en continenten vorm krijgt, wordt het volgende reportageproject van Ruben Terlou. "Ik kan er nog niet veel over zeggen, maar thema's als leven, dood, geestelijke gezondheidszorg, seksualiteit willen we aan bod laten komen." Het klinkt alvast veelbelovend.In zijn jongste reportagereeks, over de Chinese diaspora, toont hij hoe Chinezen, op individuele basis en/of uitgezonden in overheidsdienst, wereldwijd uitzwermen en in Kenia, Madagascar, Cambodja, de Verenigde Staten, Italië, Servië en Nederland proberen succesverhalen te schrijven. "Ze reizen de wereld rond om geld te gaan verdienen of op zoek te gaan naar een beter leven voor hen of volgende generaties." Het levert intrigerende en beklijvende reportagemomenten op. "Ik probeer steevast interesse te tonen in de -mensen die ik ontmoet. Ik ben niet zozeer geïnteresseerd in cijfertjes of andere journalistieke weetjes, wel naar de verlangens, dromen, angsten van mijn Chinese gesprekspartners. Dat levert mijns inziens een aparte inkijk op, van onderuit, en toont aspecten van China en hun diaspora die veel Chinezen en China-experts niet kennen." Of hij daarmee een China-expert is, laat Terlou in het midden: "Ik denk dat ik intussen wel een hoop van het land en zijn inwoners weet en een stuk unieke kennis heb verworven", klinkt het bescheiden. Tegelijkertijd heeft de pandemie ook heel veel duidelijk gemaakt, meent hij. "Wat mij ten zeerste verontrust, is de groeiende ideologische clash tussen China en het Westen. Het Westen heeft heel lang geloofd dat China op termijn wel de markteconomie en democratie zou omarmen, het tegendeel is waar gebleken! Zij delen helemaal niet onze liberale waarden, maar profileren zich steeds meer als een alternatief systeem dat graag stelt dat democratie niet werkt. Mede dankzij de pandemie zien ze de kans schoon om hun visie en systeem op de wereld los te laten. Daarbij maken ze dankbaar gebruik van het postkoloniale trauma in ontwik- kelingslanden om een ander soort kolonialisme te creëren. De mondmasker- en vaccindiplomatie lijken wel de adagio's van het oude China: daar werd elke crisis als een opportuniteit gezien (om aan invloed te winnen) en huldigde men het principe: geef nooit een fout toe. Wie tegenpruttelt zoals Australië of Zweden krijgt af te rekenen met sancties." Ook in en rond China ziet Ruben Terlou zorgwekkende evoluties: het fnuiken van de democratie in Hongkong bijvoorbeeld, "maar ook in de situatie van Taiwan heb ik geen goed oog". In China zelf was het voorbije jaar er een van toenemende repressie: "De pandemie baarde de partij enorme kopzorgen. Ze wantrouwt de bevolking en heeft streng gereageerd, ook met leugens, desinformatie en een gewijzigd narratief."Dat laatste komt ook tot uiting bij de zoektocht naar de oorsprong van het coronavirus. "Dat het coronavirus misschien is ontsnapt uit een labo in Wuhan, leek mij dat een aannemelijke hypothese? Ik weet het niet, maar herinner je dat SARS1 eertijds ontsnapt is uit een labo in Peking, dus waarom zou dit niet kunnen? Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken heeft meteen een campagne opgezet om dat verhaal te counteren. Dat de WHO-missie pas een jaar later ter plaatse is mogen gaan, vind ik een farce. Ik vertrouw het alvast niet, daarvoor heb ik het voorbije jaar te veel onwaarheden zien passeren, ook vanuit Chinese kant."