Sedert begin oktober heeft Gent er een fraai wetenschapsmuseum bij, het eerste in zijn soort in Vlaanderen. Tien jaar heeft het geduurd om van de zes bestaande musea van de UGent, één coherent geheel te maken. Het resultaat mag bijzonder geslaagd worden genoemd. Het nieuwe museum in de Ledegancksite vormt samen met de Plantentuin een groene wetenschapsparel midden in de stad. Het is vooral een museum dat tot denken stemt, een museum ook met een hoek af.
...
UGent telde tot voor kort zes universitaire musea die elk hun eigen vakgebied coverden: archeologie, etnische kunsten, zoölogie, morfologie, geschiedenis van de wetenschappen en uiteraard het Museum van de Geschiedenis van de Geneeskunde. Stuk voor stuk herbergden zij zeer interessante collecties, maar laat ons eerlijk zijn, als bezoeker was je er vaak alleen of kon je alleen in groep een rondleiding krijgen. Het was beslist geen sinecure om van zes eilandjes, samen goed voor 400.000 collectiestukken, één geheel te maken. Het resultaat is meer dan de som van de zes bestaande collecties: opdracht volbracht dus. Zelfs de kunstcollecties uit de Oudheid en uit de verre continenten werden op een coherente manier in het geheel ingepast. Daarvoor heeft men een trucje gebruikt. Er werd niet gekozen voor een opdeling in wetenschappelijke disciplines, wel voor een duik in het hoofd van een wetenschapper. Via het Citadelpark met zijn eeuwenoude bomen, idyllische vijvers en gepatineerde bronzen beelden passeer je eerst het SMAK en het Museum voor Schone Kunsten vooraleer je aan de Campus Ledeganck komt. Het gebouw waar sinds jaar en dag de zoölogische collectie van de UGent was ondergebracht, heeft een opfrisbeurt gekregen.Maar wat meest opvalt is de muurschildering van street artist ROA die vooral bekend is van zwart-wit fresco's van dieren, met of zonder huid, vacht of haar. Hier toont hij de opgestapelde skeletten van een olifant, een neushoorn, een grizzlybeer en een okapi. ROA is een anonieme street artist uit Gent, wiens werk over alle continenten verspreid is. Het nieuwe museum heet een forum voor wetenschap, twijfel en kunst te zijn. Twijfel is het codewoord van het museum: de slogan luidt 'Ik twijfel, dus ik ben', verwijzend naar het adagio van Descartes: ' Dubito, ergo cogito, ergo sum'.In twee zalen, black boxes die de 2de en 3de verdieping innemen, wordt gewerkt rond zeven thema's die stuk voor stuk elementen zijn van het wetenschappelijke denkproces: chaos, twijfel, model, meten, verbeelding, kennis en netwerk. In die zeven thema's zitten wetenschap en kunst vervlochten. 'Het scheppende aspect van het wetenschappelijk proces maakt van elke wetenschapper een beetje kunstenaar' lezen we. Om aan wetenschap te doen moet je durven denken, creatief en out of the box. De bezoekers worden gestimuleerd om geen waarheden blindelings aan te nemen, maar om eigen kritische gedachten te ontwikkelen. Wie ooit aan de UGent studeerde weet dat dit uitgangspunt het dna van de universiteit uitmaakt.In de zeven afdelingen van de tentoonstelling kan je ook telkens kijken en luisteren naar een video-opname waarin een van de Gentse profs een thema aansnijdt. Professor (en vicepremier) Petra De Sutter praat over reproductieve geneeskunde en begint haar discours in de 17de eeuw met Antoni van Leeuwenhoek die onder zijn microscoop in zaadcellen homunculi, kleine mensjes, meende te ontwaren. Om haar discours te eindigen:met de hedendaagse opvattingen inzake reproductieve geneeskunde. Wat vandaag wetenschap is, is dat morgen misschien niet meer. Wetenschap is een poging om de werkelijkheid zo dicht mogelijk te benaderen, maar mag niet leiden tot dogmatisch denken. Filosoof en moraalwetenschapper Johan Braeckman heeft het over de neiging van de mens om de dingen te classificeren en orde in de chaos te brengen. Toegevoegde waarde aan de museumopstelling is de aanwezigheid van kunstobjecten die in relatie worden gebracht met de wetenschappelijke thema's. Zo onder meer de geestenprauw van de Asmat uit Nieuw-Guinea die ons toegang kan verschaffen tot de wereld van de voorouders en de Dan- en Gere-maskers uit Ivoorkust, verzameld in 1938-39 door professor Jan Vandenhoute wiens cursussen aan de UGent mij geïnspireerd hebben om naar Papoea-Nieuw-Guina te reizen en de binnenlanden van Afrika te verkennen. Om maar te zeggen waartoe wetenschap een mens kan leiden. Dit en nog veel meer kan u allemaal in het Gents Universiteitsmuseum ontdekken. Reken maar dat u er een paar uur zoet bent.