...

Begin 2019 bevroeg onderzoeksbureau Indiville 1.074 Vlamingen naar hun beleving van stilte. Uit de resultaten klinkt één grote vraag naar meer stilte en rust. Zo geeft 69% van de Vlamingen aan 'het belang van stilte in hun leven' een score van acht of meer op tien. Eén op de vier mensen vindt het zelfs zo belangrijk dat zij het de maximumscore van tien op tien geven."Op zich verrassen deze bevindingen ons niet. Maar we hadden niet verwacht dat die scores zo hoog zouden liggen. Het gebeurt zelden dat mensen in een studie dergelijke hoge cijfers geven. Dit cijfer zegt iets over de nood aan stilte bij Vlamingen. Er leeft een gevoel van omringd te worden door prikkels. Dat stemt tot onbehagen. Een gevoel dat heel breed gedragen wordt", zegt Indiville-onderzoeker Jurgen Minnebo.Opvallend daarbij is dat men stilte zeker niet alleen definieert als het ontbreken van geluid. Nee, stilte omschrijft de Vlaming vooral als 'het geluid van de natuur', 'rust in mijn hoofd' of het ontbreken van andere prikkels als menselijk lawaai, televisie, sociale media, enz.' Stilte is dus zowat synoniem voor rust. En daar is blijkbaar een grote nood aan.Als men dan vraagt waarom dat zo belangrijk is hoort men ' het ontspant me' (65%) of ' het helpt me om uit de dagelijkse drukte te stappen' (55%). De fysieke stilte is dus niet het belangrijkste. Men associeert stilte eerder met rust (83%), ontspanning (65%), tijd voor mezelf (62%) of quality-time (35%). Vlamingen zoeken dus een manier om even te ontsnappen aan de drukte van elke dag. Om te ontsnappen aan de ratrace. Een stil moment is in de eerste plaats een moment van disconnectie", stelt Jurgen Minnebo.Niet te verwonderen dat mensen die stilte dan ook bewust gaan opzoeken. Eén op de vier mensen gaat dagelijks actief op zoek naar rust en stilte. De natuur is de plaats bij uitstek waar mensen die stilte vinden. "Mensen willen de stilte in kleine stukjes consumeren. De hardcore stiltezoekers, die mediteren of mindful zijn, vormen een kleine minderheid. De meeste mensen zoeken dat rustpunt in hun nabije omgeving. Ze vinden het in een boek (50%), in de eigen tuin (42%), een park (35%) of een religieus gebouw (17%). Vlamingen omschrijven het als een moment van genieten. Noem het een tussendoor-snack om even op adem te komen. Na zo'n moment van stilte voelt men zich ontstresst (78%), beter gezind (57%) en kan men zaken beter relativeren (44%). Je zou het in één woord als levenskwaliteit kunnen omschrijven", zegt Jurgen Minnebo.Zo'n stilte-bad vindt de Vlaming dus dicht bij huis. Het kost niks. En na zo'n rustmoment voelt men zich beter in zijn vel. Welk medisch voorschrift doet beter?En toch is er een 'maar'. Want enerzijds is er de zoektocht naar disconnectie van alle druktemakers in het leven. Maar anderzijds kan de Vlaming niet zonder zijn dagelijkse dosis prikkels. 45% van de mensen is een kwartier na ontwaken reeds online. Bij jongeren tussen 18 en 25 loopt dit op tot 78%. Van een paradox gesproken! En omgekeerd. Als gevraagd wordt wat het laatste is dat men doet voor het slapen gaan, staat TV-kijken op één (54%). Op de tweede plaats staat de smartphone of tablet.Prof. em. Jean-Paul Van Bendegem drukt het wat filosofisch uit: "In de literatuur staat er na elke zin een punt om te rusten. In de muziek is er een rustteken. Maar blijkbaar kent de Vlaming dit niet meer. Er wordt in een rechte lijn doorgegaan".Dit onderzoek bevroeg ook enkele thema's in de marge van levenskwaliteit. Zo weten we nu dat bijna de helft van de beroepsactieve mensen stilte mist op het werk. Door het lawaai en de drukte kunnen ze zich minder goed concentreren. Bye, bye, landschapsbureau!Het kan en moet dus beter, of anders gezegd 'stiller'. En meteen reiken de ondervraagde Vlamingen een reeks suggesties aan: meer natuurplekken die gereserveerd zijn voor stilte, verkeersborden die een verbod op lawaai aangeven, stille plekken op kantoor en school, religieuze gebouwen bewaren als luwteplekken, enz. Ook hier, geen spectaculaire verrassingen. Maar wel de nagel op de kop.Dit onderzoek ligt aan de basis van een boek waarvoor tv-presentatrice Cath Luyten een reeks gekende Vlamingen interviewde over hun nood en zoektocht naar stilte. Samen met prof. Jean-Paul Van Bendegem en pianist Jan Swerts werkt Cath Luyten aan een theatervoorstelling rond het thema stilte: Silence, please!. Het theatertournee start op 9 januari 2020 en trekt tot eind april langs de gekende culturele centra.