SNS als behandeling van seksuele disfunctie?

De Duitse proctoloog Erik Allemeyer en collega's publiceerden deze zomer in Die Gynäkologie een meta-analyse over dit onderwerp. Ze geven aan dat er in de literatuur zeer uiteenlopende gegevens te vinden zijn over de prevalentie van vrouwelijke seksuele disfunctie, gaande van 26 tot 91% van de vrouwen. Deze heterogene cijfers hebben volgens hen te maken met het gebrek aan een eenduidige definitie. Duidelijk is wel dat een bevredigend seksueel functioneren zeer belangrijk is voor de levenskwaliteit. Disfuncties moeten dan ook zo goed mogelijk verholpen worden. SNS werd voor het eerst beschreven in 1988 als behandelingsoptie bij neurogene blaas. De techniek heeft intussen een plaats verworven bij de behandeling van een breed spectrum aan urologische of urogynaecologische aandoeningen, zoals aandrangincontinentie (urge- incontinentie), idiopathische bekkenpijn en niet-obstructieve urineretentie. Toen bleek dat ook fecale incontinentie er succesvol mee kon worden behandeld, vond SNS haar weg naar de proctologie. Bij SNS wordt een elektrode onder algemene verdoving via een kleine incisie ingebracht ter hoogte van het sacrum. Een testperiode van enkele weken is vereist om na te gaan of de behandeling aanslaat. Daarom wordt een voorlopige neurostimulator oorspronkelijk met een verband op de huid bevestigd. De neurostimulator kan met een afstandsbediening worden ingesteld, naargelang de noden van de patiënt(e). Blijkt de behandeling haar doel te bereiken, dan wordt een definitieve neurostimulator onder de huid van de bil aangebracht. Omdat in de praktijk algauw bij een aantal vrouwen een gunstig effect op het seksuele functioneren werd opgemerkt, voegden studies over het gebruik van SNS in de hogergenoemde indicaties een extra vragenlijst over het seksuele functioneren van de behandelde vrouwen aan hun protocol toe. Als gevolg daarvan beschikten Erik Allemeyer en collega's over 16 studies bij een totaal van 662 vrouwen. De overgrote meerderheid daarvan focuste op urologische indicaties. Veel zeldzamer waren de studies over fecale incontinentie. De vaakst gebruikte vragenlijst voor de beoordeling van het seksuele functioneren was de Female Sexual Function Index, waarin aspecten zoals libido, opwinding, schedebevochtiging, orgasme en bevrediging aan bod komen. De reviewers stelden vast dat het inzetten van SNS het seksuele functioneren aanzienlijk verbeterde. Het was echter onduidelijk of dit een primair, dan wel een secundair effect van de SNS was. Verbeterde de seksuele beleving omdat de vrouw zich opgelucht voelde dankzij een efficiënte aanpak van haar urologisch/proctologisch probleem? Erik Allemeyer et al. stellen voor het effect van SNS na te gaan bij studies die primair focussen op seksuele disfunctie. In afwachting van duidelijke resultaten mag SNS alleen voor seksuele disfunctie worden ingezet binnen onderzoek uitgevoerd door een deskundig, multidisciplinair team, zo geven ze aan.