...

Patiënten met een SARS-CoV-2-infectie die het ziekenhuis verlaten, worden op hun lichamelijke conditie getest door een eenvoudige oefening als overeind komen uit een stoel, zegt Inès Martin Corrons, kinesitherapeute aan de Cliniques universitaires Saint-Luc. "Ze vullen thuis een onlinevragenlijst in om hun lichamelijke toestand voor en na de ziekenhuisopname te evalueren. Veel patiënten hebben ernstige ademnood bij activiteiten waarmee ze voordien geen enkel probleem hadden, zoals een een trap opgaan... Nagenoeg alle patiënten zijn vermagerd, gemiddeld 10 kg, en zijn waarschijnlijk veel spierweefsel kwijtgeraakt."Die patiënten zouden het best sessies voor pulmonale revalidatie in groep volgen. Helaas voldoen ze niet aan de klassieke terugbetalingsvoorwaarden en bovendien belemmeren de coronamaatregelen dergelijke sessies van fysieke activiteit. Daarom heeft de groep van Saint-Luc een programma van telerevalidatie via videoconferentie op touw gezet. Vóór ontslag uit het ziekenhuis krijgen de patiënten het telefoonnummer van de kinesitherapeuten die zich bezighouden met die telerevalidatie. "Als de patiënten ons niet telefoneren, bellen we hen zelf op om te vragen of alles goed gaat en om hen het programma voor stellen. Als ze het programma willen volgen, moeten ze een onlinevragenlijst invullen. Een pneumoloog schrijft dan de revalidatiesessies voor en daar wordt een buitengewone terugbetaling voor aangevraagd die het Riziv toekent aan covid-19-patiënten", vervolgt Inès Martin Corrons. Momenteel worden 17 patiënten gerevalideerd via videoconferentie. Geen enkele van die patiënten werd op de bewakingsafdeling opgenomen, maar ze verbleven wel één tot vier weken in het ziekenhuis. "We stellen iedereen telerevalidatie voor omdat we niet weten of die patiënten aanvankelijk al dan niet een goede fysieke conditie hadden. Zo'n 60% aanvaardt om eraan deel te nemen." De kinesitherapeuten gebruiken een reservatie-app die verbonden is met een agenda. Het ziekenhuis stelde een document op dat de patiënten in bevattelijke termen uitlegt hoe ze moeten inloggen via een computer, een tablet of een smartphone. "Bij de eerste sessie neem ik contact op met de patiënt en help ik hem/haar bij het inloggen. De volgende keren stuur ik een uitnodiging om in te loggen op het gewenste ogenblik." De telerevalidatie bestaat uit twee sessies van 30 minuten per week. "Het zijn vooral spierversterkende oefeningen zoals de patiënten dat al kregen in het ziekenhuis. We laten ze geen specifieke uithoudingsoefeningen doen omdat dat moeilijker is zonder toestel. We gebruiken geen speciaal materiaal: een stoel, flessen water als gewichten en een vloerkleed om de oefeningen op de grond uit te voeren", zegt Inès Martin Corrons. De kinesitherapeut begeleidt en adviseert de patiënt via de video en gaat na of de oefeningen correct worden uitgevoerd. "Het is de bedoeling zo te werken gedurende de hele duur van de lockdown, zo lang we de patiënten niet in het ziekenhuis kunnen ontvangen. Op dit ogenblik is alles gesloten en kunnen we niet werken met groepen. Telegeneeskunde is een goede optie tijdens een periode van lockdown, maar het zou natuurlijk beter zijn de patiënten te zien en te laten volgen door een multidisciplinair team met een ergotherapeut, psycholoog, diëtist, revalidatiearts, pneumoloog ....", erkent ze. Telerevalidatie vervangt de klassieke sessies van pulmonale revalidatie niet, maar biedt toch de mogelijkheid om de revalidatie meteen te starten na ontslag uit het ziekenhuis zodat de patiënten sneller een normaal leven kunnen hervatten. Inès Martin Corrons is zich evenwel bewust van de beperkingen van telerevalidatie: "Graag zou ik de zuurstofsaturatie meten en volgen, maar helaas beschikken niet alle patiënten over zo'n toestelletje. Een probleem is ook dat het individuele sessies zijn, en ik kan niet veel meer mensen tegelijkertijd helpen. Dat beperkt de toegang, hoewel we tot nog toe niemand hebben moeten weigeren." De patiënten zijn in hun nopjes. "Zelf zie ik ze verbeteren van sessie tot sessie: mensen die zuurstof krijgen, hebben almaar minder zuurstof nodig, worden almaar minder kortademig, kunnen moeilijkere oefeningen uitvoeren ... Ik zou ze willen evalueren om na te gaan of ze restletsels vertonen. We weten immers niet of hun toestand weer normaal zal worden. We zien veranderingen naarmate de sessies vorderen, maar we weten niet of die te danken zijn aan de revalidatie dan wel gewoonweg aan de genezing." Om die vraag te beantwoorden, voert het team van kinesitherapeuten een studie uit die de telerevalidatiegroep vergelijkt met een controlegroep, bestaande uit patiënten die geen interesse hadden voor telerevalidatie of die geweigerd hebben. "We zullen een eerste evaluatie via een onlinevragenlijst verrichten na een maand behandeling en vervolgens drie maanden later. Ik denk dat oefeningen de zaken zullen versnellen, maar misschien gaan patiënten ook herstellen als ze niets doen. Daarom volg ik ook de patiënten die het revalidatieprogramma weigeren. Die wil ik na drie maanden evalueren om hun voortgang te kunnen vergelijken met die van patiënten die wel telerevalidatie volgen", commentarieert Inès Martin Corrons.