...

De logica van het wiskundig model van de verspreiding van dit virus is onverbiddelijk, stelt professor Niel Hens. Als je geen maatregelen neemt om Sars-CoV-2 in te perken, dan zie je een exponentiële toename.Ons gezondheidssysteem komt dan zwaar onder druk. Dit virus is zeker vijfmaal dodelijker dan de seizoensgriep, verzekert de biostatisticus - het is wachten op effectievere behandelingen, en het virus verzwakt nog niet. Het is beter de activiteit in de bevolking op een laag niveau te houden - dat kost niet meer moeite dan het virus op een hoog niveau te stabiliseren. Er komen zo minder mensen in het ziekenhuis terecht. Er vallen minder doden. En je hebt wat tijd om te reageren wanneer je ziet dat het mis aan het lopen is. Zowel Hens als professor Molenberghs benadrukken het belang van vroege indicatoren. "Je moet al kunnen ingrijpen voordat het aantal ziekenhuisopnamen begint te stijgen", stelt de laatste. De kans is anders te groot dat de eerste lijn, de klinische laboratoria, de contact tracing zwaar worden overbevraagd. Een vraag van professor Paul Van Royen over de wenselijkheid van een volledigere rapportering van de PCR-test zet Geert Molenberghs aan tot felle woorden: "Dat is onze frustratie: informatie die we zouden kunnen hebben, krijgen we níet."Buurlanden gaan veel verder in de analyses. In Duitsland wist men half augustus dat 50% van de nieuwe besmettingen plaatsvond bij mensen die terugkwamen van een verblijf in het buitenland, vertelt hij. "De laatste week van augustus kwamen een half miljoen Belgen terug uit vakantie in het buitenland - een groot aantal uit rode zones." Maar de informatie over het aantal correcte aangiftes (PLM), het aantal verstuurde codes en het aantal tests en positieve resultaten zit verspreid, deels op het federale niveau, deels op het regionale. Bovendien vinden sommigen dat de privacyregels de wetenschappers verbieden om deze data te analyseren. Onzin, vindt Molenberghs: "Bijna schuldig verzuim!" De vragen die hier rijzen zijn te belangrijk om onbeantwoord te laten. Het Nederlandse contactonderzoek slaagt er goed in tamelijk precies te achterhalen hoe nieuwe clusters ontstaan. "Zowat 70% daarvan doet zich voor binnen de gezinnen, grote families, mensen met een migratieachtergrond,...." Molenberghs doet een boude veronderstelling, zegt hij: "Bij ons is het eigenlijk niet zo verschillend." Boud vooral wegens de implicatie. "Een minister stelde terecht: wanneer je regels versoepelt moet je andere strenger maken. Maar als je de regels dan versoepelt binnen de gezinnen, waar 70% van de besmettingen plaatsvindt, dan moet je om dat te compenseren opnieuw de scholen en universiteiten sluiten, de horecazaken dicht doen, evenementen niet laten doorgaan, enzovoort." Pierre Van Damme geeft de cijfers over de aanwezigheid van antistoffen bij de Belgische bevolking. Sciensano vindt in bloedmonsters van het Rode Kruis bij circa 5% antistoffen tegen Sars-CoV-2, en 8% in een onderzoek bij zorgverleners. Ook zijn centrum verzamelde enkele duizenden bloedstalen at random in alle provincies. De bevindingen lopen gelijk. Eind maart, begin april vond men antistoffen bij 2,9% van de bevolking, dat liep op tot 6% in de week van 20 tot 26 april, tot 6,9% in de week van 18 tot 25 mei - en daalde weer in juni: 5,5% van 8 tot 15 juni en 4,5% in de week van 29 juni tot 3 juli.Helemaal geen toename van de achter- grondimmuniteit bij de bevolking dus - de voorstanders van het bereiken van herd immunity blijven op hun honger zitten. Studies in andere Europese landen liggen in het verlengde van de Belgische cijfers. In Zweden, het land dat het verst ging in het verhaal van groepsimmuniteit, meet men antistoffen bij 10 tot 15% van de bevolking - weet professor Van Damme. De antistoffen nemen al na twee maanden - sommige patiënten met een asymptomatische aandoening ontwikkelen er helemaal geen. De andere onderdelen van de immuniteit moeten beter worden onderzocht - hoe lastig dat ook is. De inspanning om een vaccin tegen Sars-CoV-2 te vinden zijn ongezien. Al 40 vaccins worden getest in klinische studies. Daarnaast worden nog 149 vaccins ontwikkeld. Maar uitspraken zoals die van de Amerikaanse president Trump, wekken bij mensen de indruk dat compromissen zijn gemaakt op het vlak van de veiligheid. Professor Van Damme weerlegt dat.Op allerlei fronten wordt snelheidswinst geboekt, maar niet op het vlak van de voorzorgen. Firma's werken vaak met bestaande technologische platforms waarmee ze al andere (kandidaat-)vaccins hebben ontwikkeld. De WHO zorgde ervoor dat producenten met elkaar informatie uitwisselen. Het in orde maken van de coviddossiers (door ethische commissies bijvoorbeeld), en het opstarten het nodige onderzoek krijgt absolute prioriteit. "In Antwerpen, Gent en Leuven hebben we andere onderzoeksprojecten opzij geschoven." Firma's nemen het risico en starten al productielijnen voor vaccins op voordat ze zeker zijn dat ze groen licht zullen krijgen. Maar de veiligheid krijgt alle aandacht. Covidvaccins worden uitgetest op een schaal die voordien zeer zelden gezien is, aldus Van Damme.