...

Ongeveer 350 Franstalige artsen namen recent deel aan een webinar van Aviq (zowat de tegenhanger van 'ons' Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid) over het nut van een derde prik midden de 'omikron-storm'. Ook het Webinar van het Collège de médecine générale (CMG) over covid-19-vaccinatie werd druk bijgewoond. Veel artsen stellen zich vragen over de doeltreffendheid van vaccins tegen de omikronvariant, en over het nut van een derde vaccin. Weinig discussie is er over de derde prik voor kwetsbare groepen mensen - ouderen, patiënten met immuundepressie - en voor zorgverstrekkers. Is het ook nuttig voor de algemene bevolking? "De extra dosis verbetert de humorale respons, de productie van antilichamen. Het is een vergissing dit een booster te noemen. Feitelijk is het een optimaal schema: een vaccinatie in drie doses, zoals voor HPV- en hepatitis B-vaccins" , aldus professor Jean-Michel Dogné, directeur van het departement farmacie van de UNamur en lid van het Global Advisory Committee on Vaccine Safety van de WHO, het Pharmacovigilance Risk Assessment Committee van het EMA en de Taskforce Vaccinatie. "Epidemiologische gegevens tonen aan dat de derde dosis de ernstige vorm van de ziekte en het risico op ziekenhuisopname aanzienlijk vermindert." De cijfers spreken voor zich: Sciensano registreerde in de periode van 20 december 2021 tot 2 januari 2022 een daling van het risico op ziekenhuisopname met 99% bij gevaccineerden in de leeftijdsgroep 12-17 jaar, met 83% in de leeftijdsgroep 18-64 jaar en met 41% in de leeftijdsgroep 65+. De doeltreffendheid wordt nog duidelijker op de diensten intensive zorg waar de meerderheid van de patiënten niet gevaccineerd is. "Bovendien blijkt uit een aanvullende analyse van het EMA dat een heteroloog vaccinatieschema, met name voor de derde dosis, even doeltreffend is als een conventioneel vaccinatieschema" , aldus Jean-Michel Dogné. Vanuit praktisch oogpunt betekent dit dat wie twee doses van AstraZeneca en één dosis van Moderna kreeg even goed beschermd is als wie drie doses Pfizer-vaccin kreeg. Dokter Hans Kluge, regionaal directeur van de WHO voor Europa, schat dat de helft van de Europeanen de komende twee maand besmet wordt door de omikron-variant. Wat zijn de gevolgen? "Omikron heeft een totaal andere structuur dan eerdere varianten. Het is veel besmettelijker, tussen twee en vier keer besmettelijker dan de deltavariant, die al bijzonder besmettelijk was in vergelijking met de oorspronkelijke vorm van het virus. Het risico op ernstige ziekte is wel kleiner. De cijfers verschillen naargelang van de studies. Het EMA schat een vermindering van de ernst van de aandoening in op een derde tot 50%. Dat zou verband houden met twee elementen: ten eerste zou de variant meer de bovenste luchtwegen aantasten en minder de longen. Ten tweede werpt de vaccinatie vruchten af." "De doeltreffendheid van het vaccin blijft behouden omdat de immuniteit wordt opgebouwd door de humorale respons en de cellulaire respons", zegt professor Dogné. "Toegegeven, de humorale respons is minder dan bij omikron. Of zoals Yves Van Laethem, Franstalig woordvoerder van Sciensano zegt: "De sleutel draait niet perfect in het slot bij omikron. Maar de cellulaire respons is veel minder afhankelijk van variaties in het spike-eiwit. Dat verklaart waarom de meeste mRNA-vaccins werkzaam blijven bij ernstige vormen van covid, ongeacht de variant. Zelfs in het geval van omikron voorkomt een enkele dosis vaccin al 52% van de ziekenhuisopnames vier weken na de injectie, 72% na een tweede dosis en 88% bij een derde dosis. Het is dus onjuist te denken dat de eerste dosis nutteloos is. In feite is het een essentieel punt dat moet worden benadrukt." Hoewel de werkzaamheid van het vaccin bewezen is, is de bescherming die wordt verkregen in geval van eerdere besmetting niet zo goed bij de omikronvariant. "De eerste gegevens bevestigen dat mensen die eerder met andere varianten van het virus zijn besmet, niet beschermd zijn in termen van neutraliserende antilichamen. Vaccinatie is dus een doeltreffend wapen." Yves Van Laethem is het daarmee eens. "Het is niet omdat je een natuurlijke infectie hebt gehad dat je geen derde dosis nodig hebt."