"Het artsenberoep is geen roeping maar de overtuiging is wel al twee jaar zeer groot. Tijdens de pandemie deden we wat moest. Voor Oekraïne is die motivatie er opnieuw. Dat verdient veel respect."
...
Dokter Marcel Van der Auwera, diensthoofd dringende hulpverlening bij de FOD Volksgezondheid, betrekt wel iedereen die de zorg laat draaien bij de lof. Of het nu gaat om onderhoudspersoneel, technische diensten of mensen die "de boterhammen klaarmaken". Oekraïne kan momenteel nog niet veel hulp geboden worden. "Ons voorbereiden is moeilijk. Maar", merkt hij nuchter op, "het is ook geen noodplanning zijn als we alle elementen kennen. Voorlopig geraken wij niet in de oorlogsgebieden en de mensen geraken hun land niet uit, een humanitair drama. Voorspellen is lastig. Komen er humanitaire corridors en/of kunnen we slachtoffers evacueren?" De leidende ambtenaar verkiest alleszins een heropstart van de gezondheidszorg ter plekke. "Mensen daar helpen is veel beter dan ze hierheen halen. Dat is traumatiserend en leidt tot moeilijke situaties. We kennen hun taal en gewoontes niet." Inmiddels zijn twee kerncentrales in Russische handen. Het doet de vraag rijzen of België voorbereid is op stralingsproblemen. In eerste instantie vindt Van der Auwera het een goede zaak dat Belgen jodiumpillen afhalen bij de apotheek. "En radioactief gecontamineerde patiënten zullen we eerst ontsmetten in een decontaminatiestraat. Pas daarna brengen we hen in de gezondheidsketen binnen. Idem voor chemische besmettingen." Alles hangt af van de situatie. "Gaat het over radioactieve wolken zoals ten tijde van Tsjernobyl, dan vallen we terug op een opleiding en handboeken die samen met het SCK in Mol en FANC werden uitgewerkt. Een opfrissing is wel noodzakelijk. Dat zich dit voordoet, is niet onmogelijk maar volgens internationale bronnen wel zeer onwaarschijnlijk." Ziekenhuizen nemen ook eigen initiatieven maar Marcel Van der Auwera juicht dat niet bepaald toe. "We stappen er niet in mee, stimuleren dit niet en zullen het niet coördineren. Kleinschalige projecten, hoe goedbedoeld ook, zijn qua triage en logistiek een ramp. En wat met de veiligheid? Een vrachtwagen met verdovende middelen die verdwijnt is een regelrechte nachtmerrie. Wie wil helpen, doet dat best via structuren zoals Artsen zonder Grenzen of het Rode Kruis." De FOD Volksgezondheid zelf is ingeschakeld in de Europese hulpacties. "Er reden al 15 vrachtwagens met medisch materiaal, medicatie, tenten voor opvangkampen... naar Slovakije, Moldavië en Polen. De Unie coördineert. Hulpvragen zijn een menukaart. Is er een match met het aanbod dan organiseert de Unie het juiste depot, de juiste contactpersonen enz. Dat loopt vlot. Mensen moeten beseffen dat de overheid dat doet met geld van de burger. Iedereen draagt dus al een steentje bij zonder dat dit steentje in de weg ligt."