...

Albert Sabin ontwikkelde het orale poliovaccin in de jaren 50 en 60. Hij kweekte het bij primaten en in celculturen, tot het zich aanpaste en niet langer pathogeen bleek. Wat Sabin niet wist, was dat er slechts één mutatie nodig was om het verzwakte virus om te turnen tot het wild type. De kwalijke mutatie trad voor het eerst op ergens in de late jaren 80. Een virus dat opnieuw pathogeen geworden was, ging circuleren. Men spreekt van een circulating vaccine derived polio virus (cVDPV). Terwijl het wild type op dit ogenblik vrijwel uitgeroeid is, rukt het cVDPV snel op in zuidelijk halfrond. Tot nu toe zijn er in 2020 wereldwijd meer dan 460 gevallen geteld, wat viermaal meer is dan in 2019 rond dezelfde tijd. Gelukkig is een nieuw vaccin in ontwikkeling, met een betere vergrendeling. Door manipulatie van het virale RNA heeft men ervoor gezorgd dat mutatie naar het wild type erg onwaarschijnlijk wordt. Dat bevestigde de fase 1-studie die in 2017 plaatsvond aan de universiteit Antwerpen binnen het project Poliopolis, destijds een grote aandachtstrekker in de brede pers: er werd geen terugkeer naar virulentie gevonden. Omdat het Antwerpse onderzoek ook de immunogeniciteit en veiligheid van het vaccin aantoonde, gingen fase 2-studies van start. Die zijn net afgerond. Ondanks de afwezigheid van fase 3-studies, overweegt de Wereldgezondheidsorganisatie nu het vaccin wegens hoogdringendheid voor toepassing goed te keuren. Het zou de eerste keer zijn dat de WGO de maatregel inroept voor een vaccin. Tijdens een interview met Nature verklaarde een woordvoerder van de WGO dat dit een goede oefening was in het vooruitzicht van het beleid rond een vaccin tegen covid-19. Experts op het terrein reageren uiteenlopend. Tegenstanders wijzen erop dat zeldzame veiligheidsproblemen enkel kunnen worden opgespoord via grote studies. De risico's moeten tegen elkaar afgewogen worden. Qua urgentie is er weinig gelijkenis tussen de uitbraken van polio en de covidepidemie. Voorstanders van een snelle goedkeuring zeggen dan weer dat het verdere indijken van polio- uitbraken met het klassieke orale vaccin een vicieuze cirkel schept, omdat het ontstaan cVDPV erdoor bevorderd wordt.