...

Farida Benhadou: "Psoriasis is vrij frequent: ongeveer 3% van de bevolking vertoont psoriasis. In de Verenigde Staten is dat zelfs 10%. Die verschillen kunnen te wijten zijn aan overgewicht, obesitas, de voeding en een sedentair leven. Psoriasis komt ook wat vaker voor bij Europeanen en iets minder vaak bij Afrikanen, misschien als gevolg van genetische factoren. Naast de huidletsels, die zeer invaliderend kunnen zijn, kan psoriasis ook de gewrichten aantasten met daardoor pijn en problemen bij het uitvoeren van bepaalde activiteiten. Ongeveer 30% van de patiënten vertoont een psoriatische artritis. Psoriasis wordt nu beschouwd als een systemische ziekte en verhoogt het risico op hart- en vaataandoeningen. Nog niet iedereen is hiervan op de hoogte. De patiënten moeten dan ook correct worden geïnformeerd, gevolgd en behandeld. Hoe ernstiger de huidaantasting, des te groter het risico op systemische afwijkingen. De ontsteking moet dus zo goed mogelijk worden onderdrukt. We beschikken nu over meerdere geneesmiddelen, waaronder biologische geneesmiddelen, die sleutelelementen in de ontstekingscascade bij psoriasis blokkeren. Daardoor is de levenskwaliteit van de patiënten sterk verbeterd, kunnen opflakkeringen beter onder controle worden gebracht en kunnen de patiënten in feite een heel normaal leven leiden. Biologische geneesmiddelen verhinderen ook het optreden van gewrichtslijden en aantasting van andere stelsels." Als we de zaken op lange termijn bekijken, staan vooral het gewrichtslijden en het cardiovasculaire risico op de voorgrond? Ja, en dan vooral het cardiovasculaire risico, want de gewrichtsproblemen zijn al lang bekend. Aandacht is vooral nodig voor de cholesterolconcentratie en atheromatose (hangt vaak samen met psoriasis). In psoriasisletsels worden grote hoeveelheden cytokines afgegeven, waaronder interleukine-6, interleukine-7 en TNF-a. Die kunnen meespelen bij de vorming van atheroomplaten en bij de pathogenese van andere cardiovasculaire problemen. Patiënten die niet goed worden gevolgd, zullen gemakkelijker op zichzelf terugplooien, een sedentair leven leiden en minder gezond eten, waardoor het risico op hart- en vaataandoeningen nog toeneemt. Hoe moet een goede follow-up van een psoriasispatiënt er vandaag uitzien? Als dermatoloog proberen we de uitgebreidheid van de huidletsels objectief te evalueren. Met een klinisch onderzoek en vragenlijsten gaan we na of er sprake is van cardiovasculaire problemen, van gewrichtsklachten en maag- en darmproblemen. In voorkomend geval verwijzen we de patiënt naar een collega van het betrokken specialisme. We evolueren dus steeds meer naar een multidisciplinaire aanpak, waarbij ook tabakologen en diëtisten worden betrokken om de levenswijze te verbeteren. Ziet u veel patiënten die hun symptomen minimaliseren? Toch wel. Het eerste gesprek met de patiënt is dan ook cruciaal. Je mag de patiënt niet bang maken, maar je moet hem toch duidelijk uitleggen dat psoriasis een chronische ziekte is. De patiënten denken vaak dat een crème volstaat om de ziekte te doen verdwijnen. Je moet ook informatie geven over de factoren die een opflakkering in de hand kunnen werken, zoals stress en een ongezonde levenswijze. Ook moeten we de aandacht vestigen op het risico van multisystemische complicaties als de ziekte niet wordt behandeld. Dringt die boodschap goed door? Dat verschilt uiteraard van patiënt tot patiënt, maar ongeveer 70% van de patiënten zal zich toch bewust worden van het probleem en zal dan ook een beter ziekte-inzicht krijgen. Als er dan bijvoorbeeld gewrichtsproblemen optreden, weet de patiënt dat hij contact moet opnemen met zijn huisarts of een reumatoloog om na te gaan of die te maken hebben met zijn psoriasis. Als de patiënt maar weinig huidletsels heeft, heeft het uiteraard geen zin maandelijks naar een dermatoloog te gaan, maar toch één keer per jaar om na te gaan of de ziekte echt miniem is gebleven dan wel of ze zich uitbreidt. Hebt u een boodschap voor de huisartsen over de behandeling van psoriasis? Ja, ook al omdat de meeste patiënten eerst naar hun huisarts gaan als ze huidletsels krijgen of als die niet verdwijnen. Meestal schrijft de huisarts dan een crème op basis van een corticosteroïd of een vitamine D-derivaat voor. Als de vlekken niet verbeteren, is het wenselijk de patiënt te verwijzen naar een dermatoloog om een systemische behandeling op te starten. Over het algemeen zijn de huisartsen vandaag beter geïnformeerd, bijvoorbeeld door het bijwonen van nascholingssessies gegeven door een dermatoloog, en we werken nu ook nauwer samen als de ziekte verergert. Het gebeurt echter nog af en toe dat de patiënten te horen krijgen dat er naast een corticoïdcrème eigenlijk geen behandeling bestaat en dat patiënten te lang met methotrexaat worden behandeld hoewel de respons onvoldoende is. Zouden we niet sneller moeten overschakelen op een systemische behandeling? Dat hangt echt af van de mate van huidaantasting. Ik zie me nog geen methotrexaat of ciclosporine voorschrijven aan een patiënt die maar één psoriasisvlek heeft. De systemische geneesmiddelen kunnen immers bijwerkingen veroorzaken. De zaken zijn natuurlijk heel anders als meer dan 30% van het huidoppervlak is aangetast of als de levenskwaliteit van de patiënt er sterk onder lijdt. Daarom is een goede follow-up dan ook belangrijk. Zijn er veel gevallen van psoriasis die niet reageren op de huidige behandeling? Sinds de komst van de biologische geneesmiddelen gebeurt het nog maar zelden dat we een patiënt in het ziekenhuis moeten opnemen wegens een erytrodermie (aantasting van meer dan 90% van het lichaamsoppervlak, met een risico op hartdecompensatie). Biologische geneesmiddelen zorgen voor het nagenoeg volledig verbleken van de huid. Moeilijkere gevallen zijn patiënten met comorbiditeit. Nochtans kunnen we die patiënten verschillende behandelingsopties voorstellen.