Allesbehalve leeg

...

De Berlijnse componist Nils Frahm deed het genre 'neoklassiek' enkele jaren geleden helemaal boomen met All Melody, een plaat die nochtans meer aanleunt bij techno en dance dan bij klassieke muziek.Naar aanleiding van de dag van de piano op 29 maart laatstleden bracht hij digitaal (sinds 23 oktober ook fysiek te koop) Empty uit, acht composities voor piano. De muziek was oorspronkelijk geconcipieerd voor de gelijknamige kortfilm die hij draaide samen met regisseur Benoît Toulemonde. Hij schreef ze net voor hij zijn duim brak, liet ze een tijdje liggen maar voelde dat het moment daar was om ze te delen.Empty is echt muziek om bij te verstillen en leunt eerder aan bij zijn ouder werk. Luister maar eens naar de uiterst sobere opener First Defeat. Iets vrolijker mag het er aan toe gaan op Step On Wing. Totale contemplatie bereikt hij op afsluiter Black Notes, die zowaar eindigt in een minuut stilte, speciaal voor de auteurs van het boek hiernaast? Met Empty wenst Frahm troost en steun te bieden in deze donkere tijden: "Ik dacht dat het een goed moment was om deze lullabies met jullie te delen. Ik hoop dat jullie allen sterk en kalm blijven in deze tijden van eenzaamheid en dat jullie in de barre momenten onverwachts introspectie en bezinning vinden. Wie weet waar het goed voor is." In het boek De nieuwe stilte noemt Lander Deweer de neoklassieke componisten de protestzangers van deze tijd. Dat geldt zeker voor Max Richter die eerder al met The Blue Notebooks (geïnspireerd door Kafka's dagboeken) zijn protest tegen de oorlog in Irak componeerde als een muzikale meditatie over geweld.Met Voices gaat hij nog een stap verder. Richter liet zich door de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens inspireren voor dit nieuwe project. Hij nodigde mensen overal ter wereld uit om er deel van uit te maken door hun lezing van de Verklaring op te sturen en ontving honderden reacties in liefst 70 talen. Uiteindelijk zou Richter die integreren in de nieuwe composities. Zij zijn de Voices uit de titel. U hoort zowel de stem van Eleanor Roosevelt uit 1949 als de stem van de fantastische actrice Kiki Layne.Richter: "Ik hou ervan een stuk muziek te zien als een plaats om te denken en het is duidelijk dat we wat denkwerk te doen hebben op dit moment. Het is makkelijk om zich hopeloos of kwaad te voelen. Net zoals de problemen door onszelf mee gecreëerd zijn, ligt de oplossing binnen handbereik. Al is het geen perfect document toch biedt de Verklaring ons een weg vooruit. Ze vertegenwoordigt een inspirerende visie voor de mogelijkheid van een betere en liefdevollere wereld." In het boek De nieuwe stilte lezen we hoe de auteurs bij de Ijslandse componist Olafur Arnalds peilen naar het mogelijk verband tussen de teloorgang van de stilte en de opmars van de neoklassieke muziek. Arnalds antwoordt glimlachend: "Een gesprek over de stilte. De kern van mijn muziek, maar niemand vraagt me ernaar."Toch luistert hij niet naar muziek van andere neoklassieke componisten om stilte en verstilling te vinden, al omschrijft hij de stilte wel als de sokkel waarop het genre steunt. Arnalds ging experimenteren met piano, elektronica en strijkers onder invloed van zijn grootmoeder die naar Chopin luisterde, zo lezen we in De nieuwe stilte.Onlangs verscheen zijn nieuwste worp, Some Kind of Peace. De 10 onaards schone composities zullen u zowel doen verstillen als intrigeren. Het album kwam deels tot stand voor er van lockdown enige sprake was en werd afgewerkt in volle coronacrisis. Zo ontstond een plaat over je verdediging loslaten en wat het betekent te leven. Arnalds: "Het voelde heel belangrijk aan om mijn eigen verhaal op de meest eerlijke manier te vertellen. Met Some Kind of Peace spoort Olafur Arnalds aan om alles wat het leven u toewerpt te omhelzen, erop te reageren, erover te contempleren om zo uw eigen ' kind of peace' te vinden.