...

Miljoenen onvruchtbare paren hebben een of meerdere kinderen gekregen dankzij de techniek In Vitro Fertilisatie (IVF) ontwikkeld door Edwards en Steptoe in 1978. Er is evenwel gebleken dat de nakomelingen een - weliswaar gering - verhoogd risico lopen op sommige aandoeningen.Zo is het risico op diverse vormen van pediatrische kankers verhoogd met ongeveer 40% ten opzichte van de kinderen ontstaan na spontane conceptie. Het gaat om hepatomen, tumoren van het zenuwstelsel zoals hersencarcinoom, lymfomen en leukemie. Anderzijds blijken IVF-nakomelingen vaker metabole en vasculaire ziekten te ontwikkelen op hogere leeftijd.Er zijn sterke aanwijzingen dat deze gezondheidsproblemen verband houden met de ovariële stimulatie die aanleiding kan geven tot oxidatieve en - vooral - epi-genetische verandering van het DNA van de eicellen. Samen met Dr. Wim Decleer (Fertiliteitscentrum Palfijn Ziekenhuis, Gent) en prof. Wim Vanden Berghe (Universiteit Antwerpen) hebben wij aangetoond dat de cellen in het follikelvocht, bekomen bij punctie voor IVF, (cellen afkomstig van de corona radiata rond de eicellen) van een op vier patiënten een verhoogde methylatie vertonen van een regio die de lengte van de telomeren regelt (het human telomerase reverse transcriptase promoter, hTERT). Hierdoor verlengen de telomeren, ook van de embryo's die uit de eicellen ontstaan, wat het risico op kanker verhoogt.Recent heeft het fertiliteitscentrum van het UZ-VUB het resultaat publiek gemaakt van onderzoek van coronacellen, met name wat betreft de aanwezigheid van verandering van het messenger-RNA, wat wijst op wijzigingen van de expressie van het DNA. Het terugplaatsen van uitsluitend embryo's die zijn ontstaan uit eicellen zonder dergelijke wijzigingen, blijkt de zwangerschapskans in belangrijke mate te kunnen verhogen.Een andere aanpak kan er uit bestaan om te proberen de aantasting van de epigentische DNA-expressie te voorkómen. Wij hebben een prospectief, gecontroleerd en gerandomiseerd onderzoek verricht waarbij de patiënten een specifiek voedingssupplement (Qaly® Jona Pharma, Elversele) dienden in te nemen tijdens de periode van de ovariële stimulatie, voorafgaand aan de eicelpunctie. Wij hebben aangetoond dat hierdoor niet alleen oxidatieve schade aan het DNA wordt voorkómen, maar tevens de mate van methylatie van de hTERT-promoter regio sterk afneemt (gemiddeld met 18%).In de aldus behandelde groep bedroeg het zwangerschapspercentage per cyclus 55%, wat significant hoger was dan in de controlegroep van patiënten die enkel foliumzuur had ingenomen. Enerzijds bevestigen onze bevindingen het belang van de genexpressie vastgesteld in het VUB onderzoek, anderzijds is de kostprijs per zwangerschap gereduceerd gezien de lage prijs van de behandeling met het voedingssupplement (50 euro per cyclus) en de beduidende toename van het aantal zwangerschappen per cyclus.