...

Aan de problematiek van een burn-out gaat er een periode van chronische stress van gemiddeld zes maanden vooraf. Het is dan ook belangrijk om bij oververmoeidheid en de eerste tekenen van burn-out in te grijpen om te voorkomen dat er zich ernstige klachten ontwikkelen. "Dat verkleint de kans om drastische beslissingen te moeten nemen, zoals uitvallen", zegt Margot Garré. "Het is belangrijk om ruimte te maken voor reflectie en om zaken anders aan te pakken. We merken nu dat artsen zich meer preventief laten begeleiden en hun grenzen leren aangeven." Wie te lang wacht, glijdt mogelijk af naar een situatie die voor zichzelf, gezin en patiënten veel ingrijpender is. "De artsen kunnen afgevlakt reageren tegen hun patiënten en emotioneel en cognitief ontregeld raken", zegt Margot Garré. "Voor wie in een burn-out belandt, wacht een herstelperiode met idealiter gepaste begeleiding, actieve revalidatie en rust. Veel vragen komen aan bod. 'Wat geeft mij energie in mijn praktijk? Is er overleg met collega's dat mijn werk waardevol maakt? Werk ik liever individueel of in een groepspraktijk met andere collega's?' Hulp en begeleiding kan in diverse vormen en op verschillende momenten komen. "Je kan je individueel of in groep laten ondersteunen", zegt Garré. "Groepsinterventies laten mensen met elkaar in gesprek gaan rond belangrijke thema's. Het werkt stimulerend als collega's elkaar ontmoeten en over hun situatie kunnen praten." Volgens Marjolijn van den Berg hebben workshops vaak ook een preventief karakter. "In individuele begeleiding leer je je leven in balans houden en je veerkracht versterken waardoor je niet in een burn-out terechtkomt." Psychologen kunnen artsen met emotionele klachten helpen. "We stemmen onze begeleiding af op de voorkennis die mensen hebben", zegt Margot Garré. "Iets weten vanuit professioneel oogpunt is niet hetzelfde als iets ervaren vanuit persoonlijk standpunt. We mogen er niet vanuit gaan dat een arts alles weet." Garré en haar collega raden de artsen bij signalen aan om de Burn-out Assessment Tool (BAT) in te vullen. De tool is ontwikkeld om met gerichte vragen burn-out te detecteren. "Laat signalen als vermoeidheid een uitnodiging zijn om de tool in te vullen", zegt Garré. "Dit is een belangrijke tool voor hulpverleners én hun patiënten." Als arts kies je beter voor een gezonde praktijkvoering waar je je grenzen kan trekken, ook naar je patiënten. "Patiënten die alsmaar willen blijven gaan, hebben steun van een arts nodig om het wat zachter aan te doen", stelt Garré. "Huisartsen willen hun patiënten niet in de steek laten. Je moet niet enkel het mentale welzijn van je patiënt, maar ook dat van jezelf in de gaten houden. Je hoeft bijvoorbeeld niet al de vragen van een patiënt in één consultatie te beantwoorden. Zo geef je in deze vertrouwensrelatie aan dat gezonde grenzen belangrijk zijn. Zo kan jij blijven functioneren, behoud je impact op de mensen die je begeleidt én toon je gezond gedrag. Je zorgt voor jezelf en behoudt je werktevredenheid." Artsen zijn wel degelijk een risicogroep voor burn-out. "Corona heeft een enorme extra werklast voor huisartsen meegebracht", beaamt Marjolijn Van den Berg. "Dat maakt het bv. moeilijker voor artsen om tijdig naar huis te gaan." Het thema burn-out wordt meer en meer bespreekbaar, merkt Margot Garré op. "Er komt aandacht voor de ondersteuning van hulpverleners, waaronder artsen. Het is een belangrijke groep die in crisissen dient overeind te blijven. Dan moeten we er ook voor zorgen dat ze zorg krijgen voor hun mentaal functioneren. Artsen moeten geen superhelden zijn. Het zijn ook maar mensen."