Hippe hotspot voor moderne kunst

We kennen Athene vooral als de bakermat van de klassieke kunst. En dat blijft natuurlijk ook zo vandaag. De Akropolis met het Parthenon blijft een van de hoogtepunten van de Griekse cultuur. Maar ondertussen is er ook het nieuwe Athene met zijn prachtige cultuurtempel van Renzo Piano, met zijn musea waar de collecties hedendaagse kunst die de reders verzameld hebben, worden getoond. Om de link te leggen tussen oud en modern starten we ons verhaal ... zo'n 5000 jaar geleden op de Cycladen. Het Museum of Cycladic Art is een must voor wie ... het ontstaan van de moderne kunst wil begrijpen. Het museum, gelegen in de buurt van het imposante parlementsgebouw, toont naast Cypriotische en Griekse archaïsche kunst zo'n 350 figurinen afkomstig van de Cycladische eilandengroep. Het zijn uitgepuurde beeldjes van een zinnelijke verfijning. Met enkele lijnen worden de figuren gekarakteriseerd. Zo modern, zo hedendaags. Kunstenaars als Picasso, Brancusi, Modigliani en vele tijdgenoten waren er gek van. En zo hebben die beeldjes van 5000 jaar oud een rol gespeeld in de evolutie van de moderne kunst, richting kubisme.Wie een belangrijke rol speelde om de Griekse kunst richting moderniteit te sturen is fotografe Elli Sougioultzoglou-Seraidari, beter bekend als Nelly's. Haar iconische versluierde naaktfoto's die ze in de jaren 1920/30 maakte van balletdansers en -danseressen op de Akropolis wekten in haar tijd schandaal, maar werden al gauw gelauwerd vanwege hun moderne vormgeving. Nelly's week na WOII uit naar de VS waar ze pas echt een beroemdheid werd en haar stempel drukte op de reclamefotografie die in de jaren 1960 een van de inspiratiebronnen was van de pop art. Om de 25e verjaardag van haar dood te herdenken, vindt een retrospectieve tentoonstelling plaats in Benaki Pireos 138, een van de kunstcentra opgericht door de familie Benaki ter nagedachtenis van Emmanaouil Benaki, vroegere burgemeester van Athene en overzeese handelaar met een bijzondere passie voor kunst. Wil je de grootmeesters van de moderne kunst zien, vanaf het impressionisme en expressionisme, dan kan je best terecht bij Basil & Elise Goulandris die een verbluffende collectie hebben ondergebracht in een Foundation. Met de rederij kan je geld verdienen en dat kan je dan maar beter in kunst investeren, was de leuze. Hun collectie, een van de grootste van de wereld, is sedert 2019 te bekijken in een museum langs de laan die Athene met Piraeus verbindt. Ongeveer alle grote namen zijn hier vertegenwoordigd: Van Gogh, Cézanne, Monet, Degas, Picasso, Chagall, Bacon, Pollock, noem maar op. En wat meer is, het zijn stuk voor stuk topwerken. Ofwel hadden Basil en Elise een heel goede smaak, ofwel lieten zij zich heel goed adviseren. Het museum kan wedijveren met de beste musea uit Londen en Parijs. Nog een tikkeltje rijker was Stavros Niarchos die na WOII met zijn flamboyante landgenoot Aristoteles Onassis wedijverde om de grootste tankerreder ter wereld te zijn. Ook hij kocht om de haverklap topwerken en wel uit diverse periodes, van Rubens tot Van Gogh, van Goya tot Matisse, van El Greco tot Picasso. In de baai van Faliro liet Niarchos op de plaats waar de vroegere hippodroom gevestigd was, een fabelachtig cultuurcomplex bouwen door Renzo Piano, medearchitect ook van het Centre Pompidou in Parijs. Het gebouw was voltooid in 2016 en werd een jaar later overgelaten aan de Griekse staat. Daarin zijn onder meer de Nationale Opera en de Nationale Bibliotheek gevestigd, naast expositiezalen en stilteruimtes waar honderden Atheense jongeren komen studeren. Het Stavros Niarchos Foundation Cultural Center, meestal afgekort tot SNFCC, is een fabelachtig gebouw dat je tot middernacht kan bezoeken. Vanop het dak heb je een fenomenaal uitzicht op de stad en de haven Piraeus. Vooral bij zonsondergang is dit een geliefkoosde plek geworden voor de Atheners. Een metroverbinding is in aanbouw. Zodra die voltooid is zal het SNFCC qua bezoekersaantallen nauwelijks nog moeten onderdoen voor de Akropolis.Kortom: het huidige Athene heeft veel meer te bieden dan de klassieke Oudheid en kan nu ook inzake moderne en hedendaagse kunst wedijveren met de grote kunststeden van Europa. En dat heeft de stad in grote mate te danken aan zijn scheepsreders.