...

Het griepseizoen is zo al moeilijk te voorspellen, maar dit jaar wordt het helemaal koffiedik kijken. Vorige winter trad nergens in het noordelijk halfrond een griepepidemie op. Deze zomer - winter in het zuidelijk halfrond - kon ook Australië geen opflakkering vaststellen. Het land heeft in 2021 nog geen griepdoden te betreuren gehad, terwijl het sterftecijfer door griep in de loop van andere jaren tussen 100 en 1.200 schommelt. Experts concluderen, met wetenschappelijke omzichtigheid, dat dit 'waarschijnlijk' aan de afstandsmaatregelen in het kader van de coronacrisis toe te schrijven is. Voor de komende winter is er bezorgdheid, omdat ons immuunsysteem al een tijdje niet meer door het influenzavirus gestimuleerd is. Maar gedacht wordt dat de immuniteit tegen het griepvirus langer aanhoudt dan één seizoen, zo schrijft epidemiologe Mary Krauland (University of Pittsburg) op de nieuwssite MedPage Today (1).Bovendien heeft de beperkte circulatie tijdens de voorbije winter het virus relatief weinig ruimte gelaten om te muteren. In afwezigheid van een belangrijke antigene drift kan men hopen dat zowel de natuurlijke immuniteit als het vaccin doeltreffender zullen zijn. Het slechts geleidelijk opheffen van de beschermingsmaatregelen tegen covid-19 en het persisteren van een individueel bepaalde voorzichtigheid dragen er misschien toe bij dat griep verschillende jaren nodig heeft om weer het niveau van voor de pandemie te bereiken. Toch moeten we waakzaam blijven voor de implicaties van circulatie bij niet-menselijke gastheren, waarbij nieuwe stammen kunnen ontstaan door recombinatie.Kortom, zoals epidemioloog John Paget (Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg) het samenvat in een interview met Nature (2): "Wie zegt dat hij het weet, weet het ook niet." In het heersende klimaat van onzekerheid kunnen we ons het best op het ergste voorbereiden. In de winter komt de gezondheidszorg immers door een diversiteit aan ziekten onder druk te staan. Covid-19 was in de recentste maanden de belangrijkste stressfactor. Mogelijk neemt die dreiging geleidelijk af, maar niemand kan uitsluiten dat er op zeker ogenblik een nieuwe, erg besmettelijke variant van het SARS-CoV-2 optreedt. Zeker omdat de vaccinatiegraad in grote delen van de wereld ontoereikend blijft. De Belgische overheid heeft alvast maatregelen genomen om de griepvaccinatie maximaal te stimuleren. Er zijn voor het seizoen 2021-2022 niet minder dan 3,78 miljoen griepvaccins beschikbaar. Dat is een kwart meer dan vorig jaar. Daardoor is er dit jaar geen fasering voor het verdelen van de vaccins nodig (3).In België zijn drie tetravalente vaccins beschikbaar. Ze bevatten antigenen tegen de twee meest voorkomende stammen van het influenzavirus A (een stam van H1N1, een stam van H3N2) en twee stammen van influenzavirus B. Net zoals vorig jaar kunnen ook apothekers het vaccin voorschrijven, zodat de patiënt niet meer eerst bij de arts moet langsgaan. Toediening van het vaccin blijft wel de exclusieve bevoegdheid van de arts. Deze herfst wordt de griepvaccinatie doorkruist door de beslissing van de overheid om personen met een verzwakte immuniteit en personen ouder dan 65 jaar een derde coronaprik toe te dienen. Er bestaat geen enkel bezwaar tegen het toedienen van beide vaccins (tegen griep en covid-19) op dezelfde dag, zolang men ieder vaccin in een andere arm aanbrengt. De Hoge Gezondheidsraad meldt in een advies van 7 oktober dat het immunogene potentieel en de veiligheid van de vaccinatie daar niet door in het gedrang komen (4). Dat inzicht stoelt op de resultaten van de ComFluCov-studie, die ontsproot aan een samenwerking tussen de universiteit van Bristol en die van Oxford.