...

Je hoort zowel huisartsen als patiënten steen en been klagen: de ene over werkdruk, de andere over patiëntenstops en de snelheid van de toegang tot zorg. De Standaard berichtte over de tekorten aan huisartsen in sommige gemeenten. Negen huisartsen per 10.000 inwoners, dat is de norm om het comfortabel te houden. Is dat zo? First things first. De klachten van zowel huisartsen als patiënten zijn reëel en dienen met de nodige ernst behandeld te worden. De redenen zijn gekend: je huisarts is een vertrouwenspersoon die je je leven lang opvolgt in een breder gamma aan problemen dan enkel puur medische zaken. Je huisarts is een gids doorheen een resem aan behandelopties en het complexe, gefragmenteerde zorgaanbod. Een vaste huisarts is een baken, zonder loop je er wat verloren bij. Maar is er ook écht een tekort aan huisartsen? Gemiddeld telt België 12 huisartsen per 10.000 inwoners. Het aantal huisartsen in ons land stijgt en volgt de trends van andere vergrijzende landen. Meer zelfs: het aantal huisartsen was nooit zo hoog. Het gemiddelde verhult grote regionale verschillen waar vooral het platteland en de kust onder lijden. De zorgvraag van de vele gepensioneerden aan de kust is niet enkel groter, maar ook complexer. OESO-cijfers tonen dat andere landen de zorg bolwerken met slechts de helft van het aantal huisartsen: Zweden voelt zich comfortabel met zes huisartsen per 10.000 inwoners; Denemarken telt acht huisartsen voor evenveel inwoners. Ook hier spelen gemiddelden, de geografische en demografische spreiding is nochtans ook in deze landen erg groot.Ondanks de lage aantallen krijgen huisartsen in Zweden en Denemarken een heel erg belangrijke rol - net als bij ons. Zweden en Denemarken zetten de huisartsen anders in. In Scandinavische landen is de kloof tussen eerste lijn (de basiszorg) en de tweede lijn (meer gespecialiseerde zorg) erg klein. Zorgverleners werken er samen in één zorghub. Zorghubs brengen de huisarts samen met specialisten, je ziet er verpleegkundigen en apothekers naadloos schakelen tussen preventie, ambulante en chronische zorg. Geïntegreerd samenwerken in één zorgmodel. De zorghubs in Scandinavië bestaan zowel in bakstenen als digitaal. Digitale zorghubs zijn er goed ingeburgerd: in Finland levert Mehilainen de klok rond digitale gezondheidszorg en rekent daarvoor niets extra aan. Je kan er terecht voor al je voorschriften, testresultaten of gezondheidsvoorlichting. 24/7 online raadpleging dat spreekt. Met uitstekende resultaten: 92% van de gebruikers raadt Mehilainen aan. Het is er de grootste zorgverlener. Kan dat ook in Vlaanderen? Ja! Onze huisartsen zijn op veel vlakken sterk gedigitaliseerd. Ja! Ook onze patiënten of hun mantelzorgers zijn volgens de IMEC-digimeter sterk gedigitaliseerd. Ja, maar! Niet iedereen voelt zich even veilig en vertrouwd met digitale zorg. In de praktijk blijkt een huisarts wel digitaal verbonden, maar houdt deze weinig digitale raadplegingen. Bij artsen bestaat er veel terughoudendheid tegenover digitale gezondheidszorg. Te vaak worden dergelijke systemen gezien als concurrentie en niet als hulpmiddel. Nochtans zouden toepassingen zoals Doktr de acute zorgnoden en tekorten via videoconsultaties kunnen verdelen over beschikbare artsen. Patiënten uit gemeenten of gebieden met een tekort aan artsen kunnen op die manier toch terecht bij een huisarts. Rest nog: de centen. Niemand in de Vlaamse zorg heeft voldoende middelen om te investeren in digitale zorg. De huisarts verdient te weinig, de ziekenhuizen en woonzorgcentra maken veel te weinig winst om voluit te digitaliseren. En er zijn de kleine lettertjes die maken dat je een digitale raadpleging bij je vaste huisarts grotendeels terugbetaald krijgt, maar een digitale raadpleging bij een andere huisarts bijna volledig zelf dient te betalen. Wat ben je daarmee als je in een regio woont met een patiëntenstop? Beter zou zijn: even inbellen met een huisarts die wel ruimte heeft. We hoeven helemaal geen tekort aan huisartsen te ervaren. Er zijn voldoende huisartsen om de zorg ook morgen te garanderen. Scandinavische landen gingen ons voor en toonden dat je met het goed inzetten digitale tools een heel eind verder geraakt zonder in te boeten aan patiëntenervaringen. Misschien is meer huisartsen niet beter.