Eindejaarsvragen

Wat is voor u het woord van het jaar? Kirsten Catthoor: Voor mij is 'vertwijfeling' het woord van het jaar. Het is een destructief gevoel, zoals schaamte. Een vorm van negatieve overspoeling waar mensen zich geen raad mee weten. De wanhoop en angst over bedreigende situaties, zoals de coronacrisis, de klimaatsopwarming, de oorlog in Oekraïne, de stijgende prijzen en onzekere economische realiteit, zonder dat daar een betrouwbaar positief perspectief tegenover staat. Linde Tilley: Oververhitting. Ik herinner me mijn veel te hete vakantie in Italië deze zomer, heel Europa tekende rood op de kaarten. Als je in die hitte moet leven is het eerder overleven. Zo ook verging het de zorg, twee jaar werken in hoog toerental, dat doet wat met de motor van de mensen. Overal zagen we uitval. De tol van corona laat zich nog steeds voelen en veel mensen stellen zich vragen over hoe en waarom ze hun job al dan niet verder willen doen. Ten slotte is er een oververhit manspersoon die zichzelf wat meer in vraag zou moeten stellen alvorens de wereld in een nieuwe crisis te laten rollen. Stijn Geysenbergh: Needlespiking. Niet per se een mooi woord, maar we blijven uiteraard graag bij ons vakgebied.Ik kies het vooral omdat het me enerzijds de naïviteit ontneemt om de jongere generatie met een gerust geweten te laten uitgaan, anderzijds omwille van de massahysterie die een aantal incidenten toen heeft teweeggebracht. Anthony Dheere: Pestattest. Met ons project Kafka hebben we het over paraplu-attesten als een categorie van attesten: een organisatie schuift de verantwoordelijkheid door, trekt een paraplu open en laat de arts 'naar keuze' van de burger (lees: huisarts) oordelen over de (on)geschiktheid. Dat is zelden een zinvol attest, kost de patiënt en huisarts (plus Riziv) tijd en geld. Daarom is de naam 'pestattest' goed gekozen! Hoe zal het jaar 2023 er volgens u uitzien? Kirsten Catthoor: "2022 wordt een gigantisch feestjaar!" heeft Erika Vlieghe eens gezegd naar aanleiding van de vooruitzichten in het coronabeleid. Ik denk dat het een jaartje te vroeg was. Meer en meer denken mensen out of the box, en dat op zich geeft een bredere visie op problemen en oplossingen. Volgens mij gaan er in 2023 allerlei nieuwe gezichtspunten ontstaan, waardoor we weer verder kunnen op een gelukkige en sociaal coherente manier. Linde Tilley: Vruchtbaar. Crisis doet groeien. Dat kunnen mijn pubers thuis illustreren. De moeilijkheden in de zorg dwingen ons creatief te zijn, samen te werken, paden uit te denken die tot nog toe onbewandelbaar leken. Intussen dienen we met mildheid naar onszelf en anderen te kijken en het potentieel tussen de groeipijnen door te zien.Stijn Geysenbergh: Ik hoop vooral dat de oorlog in Oekraïne tot een einde komt. In de eerste plaats voor de Oekraïners zelf, maar samen met de zeer strikte anticovidpolitiek in China zijn de economische gevolgen van beide wereldwijd voelbaar.Dat geldt uiteraard voor onze welvaart en economische groei, maar zeker voor wie het financieel moeilijk heeft, wordt het leven duur. Dat heeft dan weer een impact op gezondheid.Anthony Dheere: Zoektocht naar balans. Artsen geven zich al twee jaar - soms langer - 150% aan de zorg voor hun patiënten. Hun ongeziene flexibiliteit gaat vaak ten koste van gezin, sport, ontspanning... Het is tijd voor elke arts om stil te staan bij eigen noden en zelfzorg. Neem op tijd gas terug, bewaak je grenzen en vraag hulp waar nodig. Lees de dappere getuigenissen op healthspace.be. Je bent niet alleen. Welke plek (in België) heeft u ontdekt in 2022? Kirsten Catthoor: Ik ben in 2022 gestart als psychiater in een mobiel team voor jongeren tussen 15 en 24 jaar. Tijdens de huisbezoeken werd ik welkom geheten in de intimiteit van een gezin, wat op zich heel bijzonder is en voelt als een voorrecht. Al de verschillende huizen met andere interieurs, bieden inkijk op hoe de jongere met zijn of haar gezin leeft. Ik ben dankbaar dat ik die plekken heb mogen leren kennen. Linde Tilley: Mijn tuin. Ik kan het iedereen aanraden eens door de knieën te gaan en een vierkante meter met aandacht te bestuderen. Wist je dat zelfs de zuring zijn eigen soort wantsen heeft? Ze lijken zo uit een Star Wars-film gewandeld met hun hoekig gezandstraald schild. Te bedenken dat in iedere 5 gram zand DNA van 100 soorten zwammen te vinden is en dat deze zich hoegenaamd niets aantrekken van onze bespiegelingen. Dat stemt me zalig nederig en geeft energie om met de juiste relativering, toch intens en doelmatig verder te werken. Stijn Geysenbergh: De Vennbahn. Letterlijk een streep België langs de grens met Duitsland, maar soms ook volledig binnen Duits grondgebied gelegen. Historisch gezien een anomalie uit het Verdrag van Versailles, maar nu vooral een mooi stukje om te fietsen in het groen. Anthony Dheere: Geen restaurant of toeristische trekpleister, maar misschien een minder verwacht antwoord: HQ Gaming Club in Sint-Niklaas. Bij de verhuis van Gent naar Sint-Niklaas was het even zoeken naar een nieuwe community. Deze hobbyclub voor boardgames, tabletop RPG en cardgames is een nieuwe thuis geworden waar ik op vrijdagavond de week kan afsluiten en het hoofd kan leegmaken voor het weekend. Wat mist u van de lockdown? Luc Colemont: De rust op de autowegen... Het leek bij momenten wel op een autoloze zondag. Daar blijft niets meer van over. 'Koning Auto' staat weer op de eerste plaats in het verkeer. Niet iedereen kan die vierwieler zo maar aan de kant zetten of thuislaten. De files lijken met de dag langer te worden. Het openbaar vervoer biedt voorlopig nog onvoldoende alternatief.Thomas Pattyn: In het begin wist letterlijk niemand wat er ging gebeuren en juist dat initiële gevoel van gezamenlijk machteloos te zijn gaf mij een verrassend geruststellend gevoel: in essentie zijn we dus allen hetzelfde. Dat gevoel ben ik terug kwijtgeraakt door alle polarisatie tijdens de lockdown en in de afbouw ervan. In diepe crisis zijn we gelijk maar ervoor en erna moet dat weer weg blijkbaar. Sam Ward: Bizarre vraag. De lockdown was verschrikkelijk voor tal van burgers: gebrek aan sociaal contact met (stervende) familieleden en vrienden, verminderd inkomen, onwetendheid over de toekomst. Het enige 'positieve' waren de bijna lege straten in het Brusselse verkeer: 20 minuten i.p.v. 45 minuten om op het werk te geraken, kortere werkdagen... De enkele (persoonlijke) voordelen wegen niet op tegen de vele nadelen.Frieda Matthys: De kalmte op de wegen was een verademing. Als ik de files en colonnes vrachtwagens nu zie, is dat effect wel helemaal weg. Dat minder sociale contacten het verspreiden van virussen zoals ook griep en RSV vermindert, is positief. Maar ik denk toch niet dat het opweegt tegen het gemis aan contact en verbinding. Beeldbellen en telefonische consultatie hoort er nu, ook voor het Riziv, helemaal bij. Wie of wat is voor u de ontdekking/persoon/gebeurtenis van het jaar? Luc Colemont: Elk jaaroverzicht zal - jammer genoeg - uitgebreid aandacht besteden aan de oorlog in Oekraïne. Triest dat we onvoldoende lessen getrokken hebben uit het verleden. Hoe is dit zo uit de hand kunnen lopen? Onbeschrijfelijk leed op alle fronten... Wat moet er nog allemaal gebeuren vooraleer hier een einde aan komt? Kan het gezond verstand nog zegevieren?! Nothing is impossible...Thomas Pattyn: Bij het schrijven hiervan moet het nog gebeuren maar bij publicatie zal mijn derde kind, een dochter genaamd Tonet, geboren zijn! Je zou denken dat zij de ontdekking van het jaar zal zijn voor mij maar het is eigenlijk mijn vrouw die voor mij niet de persoon van het jaar is, maar van mijn leven! Ik ben haar heel dankbaar voor veel zaken. Sam Ward: Zingeving en perspectief zijn belangrijk. Dankzij mijn humanitaire reis naar Mongolië besef ik, nog meer dan anders, dat we het goed stellen qua gezondheidszorg en solidariteit in België. Desondanks is er de pijnlijke ontdekking dat vele verpleeg- en zorgkundigen weinig zingeving en/of vreugde uit hun werk halen.Moet de persoon van het jaar positief zijn? Ik denk aan onze minister van volksgezondheid die hervormingen doorvoert met diepgaande gevolgen voor ziekenhuizen die op weinig begrip kunnen rekenen.Frieda Matthys: Dat we nu met 8 miljard zijn maakt onheilstijdingen over klimaatontwrichting, hongersnood en oorlogsdreiging nog een stuk reëler. Waar wij, babyboomers, zelfs na het rapport van de Club van Rome opgroeiden in een sfeer van optimisme dat we de wereld beter gingen maken, zie ik de jeugd nu pessimistisch en hopeloos in het leven staan. Ik hoop dat ze inspiratie en kracht vinden om het tij te keren. Wat wenst u zichzelf toe voor 2023? Luc Colemont: 2023 wordt ongetwijfeld opnieuw een boeiend jaar. Na afgelopen jaar kies ik toch in de eerste plaats voor een gezond 2023! Het klinkt als een huizenhoog cliché, maar na als arts kennis te hebben gemaakt met de keerzijde van de medaille (lees patiënt), besef je - nog meer dan ooit - dat een goede gezondheid onbetaalbaar is. Ik wens iedereen fijne en veilige feestdagen! Thomas Pattyn: Dat ik in staat kan zijn om voor anderen een steun te zijn zoals anderen dat voor mij zijn geweest. Dat ik kan leren wat anderen mij aanbieden, en dat ik kan geven aan anderen wat ik te bieden heb. En anders gewoon elke dag een warme douche, dat doet ook al veel om de dag te kunnen beginnen. Sam Ward: Dat is gemakkelijk: meer tijd voor mijn partner, familie en vrienden en een goede gezondheid. Klassiek. Frieda Matthys: Voor mezelf hoop ik op geen tegenslagen op het vlak van gezondheid. Voor de wereld rond mij wens ik dat het inzicht dat geestelijke gezondheid een van de pijlers van de samenleving is, bij de overheid en alle stakeholders gaat doordringen en omgezet wordt in beleid en acties. Woorden zijn niet voldoende. Als ik daar een steentje kan toe bijdragen, zal ik mijn 2023 als geslaagd beschouwen.