...

Geboren in een adellijke familie nabij Novgorod, krijgt de jonge Sergej Rachmaninov (1873-1943) zijn eerste piano- lessen van zijn moeder. Zijn vader is een kwistige levensgenieter die het familiale erfgoed verkwanselt. Om zijn schulden te dekken wordt ook zijn huis openbaar verkocht en de familie verhuist naar Sint-Petersburg. Tijdens een epidemie sterft Sergej's zus Sofie aan difterie. Het koppel overleeft die perikelen niet en gaat uiteen. Een zware emotionele dobber voor Sergej die bij zijn moeder en oma blijft. Misschien als reactie op zijn moeilijke jeugd zal hij later een voorbeeldige echtgenoot en huisvader worden, zeer gehecht aan zijn vrouw Natalia, zijn twee dochters en twee kleinkinderen. Aan het conservatorium van Sint Petersburg ontmoet hij verschillende illustere musici, waaronder Anton Rubinstein en Peter Tsjaikovski. De uitvoering van zijn eerste symfonie opus 13 in 1897 wordt een flop, deels te wijten aan de dirigent Alexander Glazounov die blijkbaar beschonken is! De kritiek is meedogenloos. Rachmaninov is heel teleurgesteld en zal ge- durende vier jaar geen enkele compositie meer schrijven. Voor de behandeling van zijn depressie gaat hij te rade bij de bekende neuroloog en psychotherapeut Nicolas Dahl, die in Parijs bij Charcot in de leer ging en de com- ponist behandelt door hypnose. Rachmaninov komt er door en zal zijn prachtig tweede pianoconcert dankbaar aan Dahl opdragen.Sergej vertoeft regelmatig bij zijn familie langs vaderskant in het landgoed Ivanovka, waar hij zich midden de uitgestrekte natuur en de rust van het platteland erg gelukkig voelt. De mooie omgeving inspireert hem voor zijn ondertussen beroemd geworden derde pianoconcert. Hij wordt er verliefd op zijn nicht Natalia, die ook vlot piano speelt, en vraagt haar ten huwelijk. Wegens bloedband mag dat volgens de orthodoxe kerk niet, maar Natalia's moeder bekomt een uitzonderlijke toelating van de tsaar, zodat het huwelijk in 1902 toch plaatsvindt.In 1917 verblijft hij voor het laatst op Ivanovka. Door de onstabiele politieke toestand en de nakende Oktoberrevolutie denkt hij aan emigratie. Via Petrograd en Stockholm bereikt hij de Verenigde Staten. De rest van zijn leven wordt getekend door heimwee naar zijn moederland dat hij nooit meer zal terugzien. Hij vertoeft ook enkele jaren in Zwitserland waar hij op de oevers van het Vierwoudstedenmeer een mooie villa laat bouwen. Uit vrees voor het wereldconflict dat er zit aan te komen keert hij terug naar de VS, meer bepaald naar Beverley Hills waar hij in 1943 aan longkanker overlijdt. Rachmaninov was vrij groot (1m93) en slank, had een lang gezicht met smalle neus, licht afstaande oren, weinig subcutaan vetweefsel, maar vooral heel grote handen en uitzonderlijk lange en soepele vingers. Allemaal tekenen die passen bij het syndroom van Marfan.Deze bindweefselziekte werd voor het eerst be- schreven in 1896 door de Franse kinderarts Antoine Marfan. Bij het syndroom horen, naast de skelet- afwijkingen, ook oog- en hartletsels, waarvan de belangrijkste het levensbedreigende aneurysma van de aorta ascendens. Hartafwijkingen waren bij Rachmaninov niet gekend, en wat zijn ogen betreft bleek hij alleen accommodatie- en convergentie- stoornissen te vertonen. Klinisch was het syndroom zeker niet volledig, maar dat zou bij deze ziekte vaker voorkomen.Wat er ook van zij, de uitzonderlijke beweeglijkheid van handen en vingers zal zijn bijzondere virtuositeit aan de piano ten goede zijn gekomen. Zijn derde pianoconcert vereist dan ook een uitzonderlijke techniek aan het klavier en staat daarom regelmatig op het programma van internationale pianowedstrijden. In 2007 werd het niet minder dan viermaal uitgevoerd door finalisten van de Koningin Elisabethwedstrijd. Sergej Rachmaninov overleed in Californië, maar vond zijn laatste rustplaats in het kerkhof van Kensico nabij New York, waar hij nu naast zijn echtgenote en dochter rust. Door WOII was zijn wens om in Zwitserland te worden begraven onmogelijk. In 2015 gingen in Rusland stemmen op om zijn stoffelijk overschot naar zijn geboorteland over te brengen. Minister van Cultuur Vladimir Medinski beschuldigde de VS er zelfs van Rachmaninov, die de Amerikaanse nationaliteit had gekregen, als een Amerikaanse componist te beschouwen. Hij beweerde er meteen bij dat zijn graf in erbarmelijke staat verkeerde!De componist werd eertijds door de communisten als een verrader beschouwd, maar gezien zijn internationale bekendheid wilden de Russen hem nu als landgenoot erkennen. Dat paste in het kader van het cultureel partiottisme dat door Poetin werd gepromoveerd. De Russen waren er in 1980 al in geslaagd om de beroemde zanger Fedor Chaliapine, trouwens een goede vriend van Rachmaninov, vanuit zijn graf in Parijs naar Moskou over te brengen. Rachmaninovs achterkleindochter verzet zich echter tot op heden tegen de overbrenging van de stoffelijke resten van haar voorvader. Of hoe een uitzonderlijk getalenteerde musicus en componist van 98 werken, na zijn dood het voorwerp kan uitmaken van politieke touwtrekkerij. Dat hij ruste in vrede...