'Een must voor gehospitaliseerde patiënten'

Tijdens de SARS-epidemie bleek chloroquine in vitro doeltreffend tegen het verantwoordelijke virus, SARS-CoV1, waarvan het genetische materiaal voor 80% overeenstemt met dat van SARS-CoV2. Toen de SARS-epidemie eenmaal van de kaart was, kwamen er geen fondsen meer voor een robuuste klinische studie, die nochtans vandaag erg nuttig zou zijn.Chloroquine had overigens ook blijk gegeven van een effect op MERS-CoV, een tiental jaar na de SARS-epidemie. Het middel zou overigens ook ingrijpen op SARS-CoV2, zo melden enkele retrospectieve studies bij de mens. Dat werk is nog niet gepubliceerd, maar klinisch onderzoek is aan de gang.De aanbeveling van Sciensano betreft hydroxychloroquine, een metaboliet van chloroquine, die beter verdragen wordt. Dr. Nicolas Dauby, verbonden aan de dienst infectieziekten van het Sint-Pietersziekenhuis (Brussel), maakt deel uit van de Sciensano-taskforce die de aanbeveling geformuleerd heeft.Is hydroxychloroquine hét wapen tegen Covid-19?Dr. Dauby: "Het is nog te vroeg om conclusies te trekken. We weten dat hydroxychloroquine de replicatie van het virus in vitro remt en zo de besmetting van nieuwe cellen belemmert. Daarnaast worden de cellen refractair tegen het virus, wat kan wijzen op een profylactisch effect. Die dubbele werking is niet echt verwonderlijk, als men beseft dat hydroxychloroquine ook tegen malaria zowel curatief als preventief optreedt.Hoe werkt het middel?We denken dat hydroxychloroquine een verandering teweegbrengt in de receptoren die het virus gebruikt om in cellen door te dringen. Het middel werkt tegen SARS-CoV2, MERS-CoV en SARS-CoV1. Het gaat dus om een klasse-effect.Hoelang moet men het middel nemen?Dat weten we niet. Maar in China is een perscommuniqué gepubliceerd waaruit blijkt dat er na vier dagen al een belangrijk gunstig effect optreedt. Hydroxychloroquine is driemaal doeltreffender dan chloroquine. Daardoor kan men met beperkte dosissen een gunstig effect bereiken, met minder bijwerkingen en een lager risico op overdosering. Het is belangrijk dat mensen niet ondoordacht naar chloroquine of hydroxychloroquine grijpen, want het middel moet onder streng toezicht worden toegediend. Momenteel raden we het uitsluitend aan in het ziekenhuis. We vragen huisartsen het niet voor te schrijven. Het gaat om een off-labelgebruik met een intensieve omkadering, die niet aan huis kan worden opgezet. Er bestaat een risico van cardiotoxiciteit en ritmestoornissen. Maar het voordeel van hydroxychloroquine is dat het middel al decennialang wordt gebruikt. Bovendien is de kostprijs haalbaar.Maar er bestaat een alternatief?Jawel. Remdesivir, een geneesmiddel dat oorspronkelijk werd ontwikkeld om ebola te behandelen. Het is een middel dat het virale polymerase remt en op die manier de replicatie van het virus tegengaat. Een hele reeks klinische studies zijn aan de gang. Maar het spreekt niet vanzelf dat dit middel in de volgende weken beschikbaar zal zijn. Het wordt uitsluitend ingezet voor compassionate use.Wat zijn contra-indicaties voor het gebruik van hydroxychloroquine?Een QT-interval langer dan 500 ms zichtbaar op het ECG, acute myasthenia, porfyrie, retinopathie en epilepsie. Het is dus belangrijk de antecedenten van de patiënt goed te kennen.