...

Na de scheuring van de Nederlanden week Battus naar het Noorden uit waar hij emplooi vond in Dordrecht als stadsgeneesheer. De geneeskunde werd toen nog sterk getekend door de klassieke temperamentenleer. Ook voedingsmiddelen zijn afkomstig uit de vier elementen en wat men at had dus rechtstreeks effect op de gezondheid. Vandaar dat een compendium van recepten een logisch onderdeel was van een handboek over ziekten en medicijnen. Battus' 'Seer excellenten gheexperimenteerden nieuwen Cocboec' is nu rijk geïllustreerd heruitgegeven als het Excellente Kookboek, voorzien van een eigentijdse vertaling, een omstandige historisch wetenschappelijke omkadering en een inspirerende hedendaagse 'hertaling' van een selectie uit deze zowat driehonderd laat-16de eeuwse recepten.Het was het eerste gedrukte kookboek in de Republiek en deze verzameling gerechten laat zien hoe de keuken veranderde van de late middeleeuwen naar de moderne tijd. Zo was het gebruik van specerijen tot dan toe voorbehouden aan de rijken. Toen het monopolie van de specerijenhandel door de VOC niet langer in Spaanse en Portugese handen lag kwamen peper, nootmuskaat, foelie, kruidnagel en kaneel in grote hoeveelheden op de markt. De prijzen daalden, waardoor specerijen binnen het bereik van steeds grotere bevolkingsgroepen kwamen te liggen.In dit kookboek kan je dankzij de neerlandici Christianne Muusers en Marleen Willebrands die omslag ruiken en proeven. Historica Alexandra van Dongen verzorgde bovendien nog een hoofdstuk over de gedekte tafel en de tafelmanieren uit die tijd geïllustreerd met 16de-eeuws tafelgerei uit de collectie van Museum Boijmans van Beuningen. Hoe rijk het boek ook is, voor sommige onderwerpen was er geen plaats. Daarom is er ook nog de Battus-website met extra recepten, nieuws, correcties, links en downloads. De verhalen en gerechten in dit meer-dan-een-kookboek brengen de rijke tafelcultuur van de 15de eeuw bijna als een Gesamtkunstwerk tot leven dankzij de diverse materiële, iconografische, schriftelijke en literaire bronnen van rond 1600. Het serveert de toenmalige culinaire cultuur als een samenspel van kookkunst, geneeskunde, taal, beeld en zintuiglijk theater. Smakelijk!