...

Een klein aantal personen, zo'n 20.000 wereldwijd, is resistent tegen het hiv. Dat komt omdat ze een specifieke (homozygote) mutatie hebben van de CCR5-receptor, een cofactor die onontbeerlijk is voor het doordringen van het hiv in de CD4-cellen. Meer bepaald gaat het om de delta-32-mutatie. Als men de immuuncellen van een met het hiv besmette patiënt vervangt door immuuncellen van deze personen, kan men het hiv uit zijn lichaam verdrijven. De procedure is belastend, zodat men ze tot op heden beperkt tot patiënten die in het kader van hun hiv-infectie leukemie ontwikkelen. En dan nog hebben artsen het in het verleden maar tweemaal aangedurfd. De patiënten gingen aanvankelijk de geschiedenis in onder een pseudoniem. Ze waren respectievelijk de 'Berlijnse' en de 'Londense' patiënt, naar de plaats waar ze werden behandeld. De eerste twee patiënten kregen hun hiv-resistente immuuncellen via beenmergtransplantatie. Dat is het grote verschil met deze derde patiënte. Beenmergtransplantatie veroorzaakt ernstige bijwerkingen, waaronder een graft-versus-host-reactie. Zowel de Berlijnse als de Londense patiënt hadden in een eerste fase na de ingreep zware gezondheidsproblemen. Het leven van de Berlijnse patiënt heeft aan een zijden draadje gehangen. De derde patiënte, die voor leukemie werd behandeld in 2017, kreeg navelstrengbloed van een persoon met een delta-32-mutatie. Navelstrengbloed is gemakkelijker te verkrijgen dan volwassen stamcellen. Bovendien hoeft de HLA-match niet zo perfect te zijn als bij beenmergtransplantatie. Omdat het zowat zes weken kan duren vóór cellen uit navelstrengbloed zich in het beenmerg nestelen, kreeg de vrouw ook compatibele stamcellen van een eerstegraadsverwant. Ze verliet het ziekenhuis 17 dagen na de transplantatie. Er ontstond geen graft-versus-host-reactie. Dat is opmerkelijk, want tot nog toe heeft men gedacht dat het uitdrijven van het hiv gedeeltelijk te danken was aan een reactie van het gezonde getransplanteerde immuunsysteem. Hoofdonderzoekster Yvonne Bryson kweekte 75 miljoen cellen van de patiënte en vond nergens hiv. Dat meldde dr. Bryson vorige week op de Conference on Retroviruses and Opportunistic Infections (CROI).