...

In tegenstelling tot kunstenaars als Man Ray, Brassaï, Cindy Sherman die fotografie louter als kunst bedrijven, is Helmut Newton (1920-2004) in de eerste plaats een fotograaf die werkte voor modemerken en magazines. Hij heeft dus gelijk met bovenstaande stelling, zelfs al hebben zijn werken soms een artistiek en surrealistisch karakter. Denken we bijvoorbeeld aan de iconische prent Crocodile, ook wel eens totaal ten onterechte Crocodile eating Ballerina genoemd, die hij maakte in een samenwerking met het dansgezelschap van Pina Bausch. Waarom onterecht? Wie de prent van dichterbij bekijkt stelt immers vast dat de krokodil helemaal geen ballerina opeet. Ten eerste is het een plastic krokodil, ten tweede is het helemaal geen ballerina maar een naakte man met behaarde benen die in de muil van het speelgoeddier kruipt. En zo komen we meteen tot een van de wetten van Helmut Newton: de kijker op het verkeerde been zetten. Zoals in de prent Woman examining Man uit 1975, waarin hij het toen in zwang zijnde rollenpatroon van man en vrouw doorbreekt en de rollen omdraait. Het betreft een modefoto gemaakt voor US Vogue. Foto die allesbehalve op een modefoto lijkt, wat zowat het handelsmerk van Newton werd. Eén van de grote verdiensten van Helmut Newton is dat hij de modefotografie bevrijdde van het klassieke beeld en telkens weer een onverwachte twist gaf. Soms raakt hij ook aan het surrealisme door bijvoorbeeld voor een modeshoot van juwelen X-ray-foto's te maken. Dat is ook wat Newton zo bijzonder maakt. Zijn foto's onderscheiden zich dankzij zijn onuitputtelijke in- spiratie telkens van het bandwerk. Hij zoekt voortdurend ongewone locaties, bizarre situaties, wist als geen ander zijn model te stileren, gaf hen een karakter mee, weet ook te provoceren, enzovoort. In zoverre dat vele celebrities - van David Bowie tot Mick Jagger, van Catherine Deneuve tot Romy Schneider, van Liz Taylor tot Andy Warhol... - bij Newton kwamen aankloppen om zich door hem te laten fotograferen. Zoals Gianni Versace die per se poedelnaakt voor zijn lens wilde, uitgestrekt op een sofa als een Romeinse keizer. Of Charlotte Rampling die uitsluitend door Newton naakt wilde gefotografeerd worden. Zo komen we tot een teer punt. Alhoewel Newton als fotograaf in de eerste plaats voor modemerken en glossy magazines werkte, is hij bij het grote publiek vooral bekend als fotograaf van naakte dames. Indrukwekkende vrouwen op groot formaat die karakter uitstralen, die sterk in hun schoenen staan (al lopen ze vaak blootvoets), vrouwen vol temperament en zelfvertrouwen, symbolen van de vrouw als het sterke geslacht. De organisatoren van de tentoonstelling in het Kunstforum waren dan ook not amused toen hun berichten bij de opening van de tentoonstelling door de social media werden weggecensureerd omwille van de aanwezigheid van vrouwelijk naakt. Het beeld dat Newton creëerde van de vrouw, was allerminst vrouwonvriendelijk, maar getuigt van veel respect. Achter Newton stond trouwens ook een sterke vrouw, zijn echtgenote June Brown die vorig jaar op 97-jarige leeftijd overleed. Zij was model en actrice, bouwde zelf een carrière uit als fotografe en stond haar man vaak bij op de set. Leven en werk van het echtpaar werd overigens vastgelegd in de prachtige documentairefilm Helmut by June. Helmut Newton werd in 1920 geboren in Berlijn. Reeds van kindsbeen af was hij gefascineerd door de fotografie. Zijn leven kreeg een andere wending toen hij in 1938 na de Kristalnacht vanwege zijn Joodse afkomst naar Singapore vluchtte, van waaruit hij twee jaar later naar Australië zou emigreren waar hij 5 jaar legerdienst deed en de Australische nationaliteit verwierf. Daar leerde hij ook zijn vrouw June kennen en zette hij zijn eerste stappen als pers- en later als modefotograaf.Hij bouwde een internationale carrière uit en het echtpaar vestigde zich in Parijs. Toen hij in 1971 een hartaanval kreeg, ging zijn vrouw zich zelf ook toeleggen op de fotografie. Vanaf 1981 pendelde het echtpaar tussen Monaco en Los Angeles. In 2004 kwam Helmut Newton op 83-jarige leeftijd om het leven bij een auto-ongeval, mogelijk te wijten aan een nieuwe hartaanval. Hij werd begraven in Berlijn waar ook de fotocollectie van de Helmut Newton Stiftung bewaard wordt in het Museum für Fotografie dat nu rondreizende retrospectieve en thematische tentoonstellingen rond het werk van de fotograaf opzet.