De waanzin van de oorlog

Op zaterdag 26 november brengt Antwerp Symphony onder leiding van Jac van Steen voor het eerst in bijna 30 jaar het pacifistische oratorium 'De Oorlog' van Peter Benoit. Het is een groots werk waarvoor maar liefst drie koren, een kinderkoor, solisten en een groot orkest worden ingezet. Ruim 150 stemmen zingen een aangrijpende aanklacht tegen de waanzin van oorlog uit.

Peter Benoit componeerde het pacifistisch oratorium allicht onder invloed van de gruwelen van de Amerikaanse Secessieoorlog en het Pruisisch-Oostenrijks conflict.

...

Peter Benoit werd in 1834 in Harelbeke geboren en overleed in Antwerpen in 1901. De Oorlog schreef hij in 1873. Zes jaar eerder was hij tot directeur van de École de musique in Antwerpen aangesteld, een instelling waarvan hij eiste dat ze meteen tot Antwerpse Vlaamse Muziekschool zou worden omgedoopt en toegankelijk zou zijn voor jongens én meisjes. Een nationale leer met en door de moedertaal, dat had Benoit met de school voor ogen."Uitsluitend gebruik der moedertaal in de leergangen en op de uitvoeringen. De kunst beijveren uit liefde tot de kunst." Dat waren belangrijke punten in zijn manifest. Op het muzikale vlak streefde hij naar het opleiden van musici die zich bewust waren dat Franse, Duitse, Italiaanse of Vlaamse muziek een specifieke stijl en achtergrond hadden en dat daarin inzicht verwerven de uitvoering alleen maar ten goede kon komen.Peter Benoit focuste op het gebruik van de moedertaal en het volkslied waarin volgens hem de identiteit van het volk het best terug te vinden was. Met zijn muzieknationalistische ideeën streek hij heel wat prominente muziekprofessoren in eigen land tegen de haren in. Daarom zou het 30 jaar duren vooraleer de Antwerpse muziekschool zich ook conservatorium mocht noemen.Het pacifistische oratorium De Oorlog ontstond wellicht onder invloed van de gruwelen van de Amerikaanse Secessieoorlog (1861-1865) en het Pruisisch-Oostenrijks conflict van 1866. Het werk heeft een bezetting die zelfs naar de normen van zijn tijd bijzonder groot was. Benoit werkte daarmee kleurrijke orkestraties uit binnen grote doorgecomponeerde gehelen. En hij zorgde voor expressieve verklankingen van de tekstinhoud. De partituur biedt strijdvaardige koren en imponerende orkestuitbarstingen maar ook ingetogen solo's en ontroerende scènes. In aanloop naar dit concert organiseert het orkest in de namiddag een uitgebreide inleiding. Experts als Hedwige Baeck-Schilders, Jan Dewilde en Hannah Aelvoet zullen naast het werk De Oorlog, ook het oeuvre van Benoit en de context van het Antwerpse muziekleven in de 19de eeuw duiden.