'De ruiter moet even fit zijn als het paard'

Tien à vijftien keer per jaar neemt plastisch chirurg Paul Julien Guelinckx als ruiter deel aan wedstrijden. "Meer niet", zegt hij, "want een paard moet ook tijd krijgen om te rusten en het moet het graag willen blijven doen." Door de coronacrisis zijn er dezer dagen weliswaar geen wedstrijden, maar trainen doen hij en Jaguar van De Melle wel nog. "Normaal komt er een coach langs om dressuur- en springtrainingen te geven", zegt Guelinkx. "Maar door de coronamaatregelen beperk ik mij tot rustige trainingen. Een paard is zoals een sportman: je moet daar alle dagen mee bezig zijn. We onderhouden de uithouding, de souplesse, lenigheid, elasticiteit, ... Paarden kunnen niet zomaar alles van zichzelf, ze moeten controle krijgen over hun spieren en heel goed luisteren. Een paard heeft een jaar nodig om sterk genoeg te zijn voor bepaalde oefeningen. Ook voeding speelt een heel belangrijke rol voor de balans tussen leren luisteren en energie krijgen." Hoe traint u uzelf als ruiter?Ik loop twee keer per week vijf of zes kilometer en ik doe elke dag vijftien push-ups en buikspieroefeningen. Ik heb wat fitnesstoestellen staan en ik hou mijn gewicht in de gaten. Als er een eventingwedstrijd is, fiets ik ook altijd het parcours met de mountainbike. Dat is toch telkens vijf of zes kilometer. Maar ik loop vooral om mijn soepelheid te behouden. Ik zit op een paard dat acht, negen jaar oud is en in de fleur van zijn leven zit. Ik voel mij nog wel jong, maar ik moet gezond blijven, want een paard is snel en je moet mee in balans blijven. De ruiter zou even fit moeten zijn als het paard. Vergt paardrijden veel inspanning?De mensen denken vaak dat je zomaar op een paard zit en meerijdt. Maar als ik paardrijd, zweet ik net zo goed als het dier. Goed paardrijden en je houding verzorgen, vergt een inspanning. Als ik ga skiën, stel ik vast dat ik een fantastische conditie heb. Gewoon door paard te rijden. Een goede ruiter heeft stevige benen en buikspieren. Je moet over sterke adductoren beschikken die je been goed laten aansluiten bij de romp. Als je voor het eerst op een paard rijdt, ben je de dag daarna zo stijf als een plank, want je gebruikt heel andere spieren dan bij het lopen of fietsen bijvoorbeeld. Toen we de afspraak maakten voor dit interview vertelde u dat u 's ochtends een dringende ingreep bij een patiënt moest uitvoeren en dat u 's namiddags een paard zou opereren. Dat is een bijzondere combinatie.Ik heb bij dat paard een fistel tussen de mond en de neus geopereerd. Vermits ik bij kinderen veel gespleten gehemeltes geopereerd heb, is dat niet zo'n grote stap. Opereren bij mensen of een paard, dat verschilt niet zo veel. Er is een kruisbestuiving tussen de humane en de diergeneeskunde. Ik ben heel goed bevriend met dokter Tom Mariën, een veearts van EquiTom Ecuine Clinic. Omdat ik zeven jaar opleiding voor plastische en reconstructieve heelkunde genoten heb, in de Verenigde Staten onder andere, belt hij mij af en toe. Veeartsen in België opereren niet zo veel reconstructief aan paarden. Vorige zomer heb ik bijvoorbeeld een ezel van Brigitte Bardot geopereerd die door het hoofd was geschoten met een jachtgeweer. Veeartsen krijgen zo'n probleem niet altijd opgelost. Hoe gevaarlijk is uw sport? Elke ruiter valt ooit. Vorig jaar heb ik mijn sleutelbeen op drie plaatsen gebroken doordat het paard struikelde over een hindernis. Ik ben diezelfde avond nog geopereerd en de dag erna heb ik gewoon met pijnstillers verder gewerkt en zelf geopereerd. Ik wil daar niet aan toegeven. De laatste tijd zijn er een paar zware ongevallen geweest, zelfs met overlijdens van topruiters en jonge ruiters. Ik ben 63 nu en hoe ouder je wordt, hoe meer je denkt: is het dit nog wel waard? Dus ik doe het dit jaar wat voorzichtiger en rustiger aan. Ik leg het accent meer op dressuur nu. Maar paardrijden blijft een ernstige sport waar je goed getraind voor moet zijn. Ik ben als arts vaak van wacht geweest bij wedstrijden, maar de verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid worden steeds groter. In Tongeren was ik erbij toen er een jonge amazone uit Luik haar nek brak. Ze zei dat ze haar handen niet meer kon voelen. Ik heb haar daarom met ondersteuning in de modder laten liggen tot de hulpdiensten er waren. Gelukkig maar, want hadden we dat niet gedaan, dan had ze een volledige paraplegie kunnen hebben. Terwijl ze nu ondertussen Belgisch kampioene geworden is. Welke voldoening haalt u uit uw passie?Ik heb een hele zware job, maar als ik na een operatie van zeven, acht of soms negen uren, thuiskom, ga ik vaak met mijn paard wandelen. Die rust, dat contrast is zó groot... Je vindt er een evenwicht door in je mens-zijn. Mochten er meer mensen van paarden houden, dan hadden wij een betere maatschappij. Je moet met een paard heel rechtvaardig omgaan: je moet kunnen belonen en bestraffen op een eerlijke manier. Het is een sport die je veel balans geeft in je leven. Je bouwt langzaam iets op met je paard en je weet steeds beter hoe je het moet aanpakken. Mijn grote liefde voor de paardensport gaat nooit weg.