...

In 1918 richtte Arnold Schönberg, boegbeeld van de zogenaamde Tweede Weense School, een concertvereniging op waar de leden mochten luisteren en genieten (applaudisseren was verboden) van de meest originele muziek uit de actualiteit en het recente verleden.Een groot orkest had de vereniging niet ter beschikking dus lieten ze bestaande orkestwerken herschrijven voor kleinere bezettingen. Zo was er het prachtige Prélude à l'après-midi d'un Faune van Claude Debussy uit 1894 te horen. "Ik stond ervan versteld hoe open Schönberg was in zijn muziekkeuzes", vertelt Thomas Dieltjens, artistiek verantwoordelijke en pianist bij Het Collectief. "Ook muziek van Bruckner, Mahler en Ravel kwam daar aan bod. Deze prelude van Debussy is heel mooi en toegankelijk, maar het was ook een onwaarschijnlijke stap in de richting van de moderne muziek. Dezelfde melodie wordt telkens door een ander klankenbad gehaald en voorzien van andere harmonieën. Wij spelen ze in een versie voor onze vijf instrumenten van Tim Mulleman." Het Collectief speelt ook werken van Arnold Schönberg: Verklärte Nacht in een versie voor pianotrio en de eerste Kammersymphonie in een versie van Anton Webern voor 5 instrumenten. Schönberg kon 100 jaar geleden bij pers en publiek niet meteen op veel be- wondering rekening. Hoe is de situatie vandaag? "Er is afgelopen 30 jaar veel veranderd", stelt Thomas Dieltjens vast. "Ik voel dat we de boodschap van deze muziek nu veel gemakkelijker kunnen overbrengen. De geesten zijn bij de musici en bij de luisteraars enorm gerijpt." Op 24 september sluit het Gent Festival van Vlaanderen af met Camerata Royal Concertgebouw Orchestra die Das Lied von der Erde van Gustav Mahler brengen in een sterk gereduceerde versie die Schönberg maakte. Het Collectief is niet bij deze uitvoering betrokken, maar zij namen het werk in januari 2020 wel op in de versie die Reinbert de Leeuw maakte en dirigeerde, enkele weken voor zijn dood. Het muzikale testament van Gustav Mahler werd zo ook de zwanenzang van de befaamde Nederlandse dirigent, pianist en componist, die een belangrijke voorvechter van de nieuwe muziek was."We hebben tien jaar lang een fantastische vertrouwensband met Reinbert de Leeuw opgebouwd", besluit Thomas Dieltjens. "Hij was de laatste jaren van zijn leven alleen maar bezig met muziek die naar de dood en naar het leven na de dood verwees, zoals de Bachpassies, specifieke werken van Franz Liszt en dan Das Lied von der Erde van Mahler. Die fascinatie droop ervan af en het werd een beklijvende ervaring om dit meesterwerk onder zijn leiding uit te voeren. In zijn versie moeten de stemmen niet opboksen tegen een groot orkest, maar ze kunnen helemaal focussen op de tekst en de expressie. We vernamen achteraf dat Reinbert de laatste dag van zijn leven nog naar deze opname luisterde." "Door de corona-lockdown is het publiek hongerig naar livemuziek, maar ook wij verlangen ernaar om voor een publiek te mogen spelen", besluit Thomas Dieltjens. "Als ik iets geleerd heb uit de voorbij periode is het wel hoe belangrijk het publiek voor mij is. Nu pas besef ik hoe sterk een aanwezig publiek me beïnvloedt tijdens het spelen en hoe essentieel hun aanwezigheid is."