...
Omdat er tijdens de cytokine- storm aanzienlijke hoeveelheden interleukine-1 en interleukine-6 vrijkomen, gaan onderzoekers na of ernstige covid-19 gevoelig is voor middelen die deze interleukines blokkeren.De resultaten zijn tot nog toe tegenstrijdig. Het zag er heel goed uit toen een Frans team eind april uitpakte met de resultaten van een gerandomiseerde studie: tocilizumab, een blokker van de IL-6-receptor, had een significant gunstig effect op het samengestelde eindpunt van beademing en overlijden bij patiënten met ernstige covid-19 (1). Ook anakinra, een remmer van interleukine-1, vuurde in The Lancet de hoop aan: in een cohortestudie deed het middel het samengestelde eindpunt van beademing en overlijden significant dalen ten opzichte van de standaardbehandeling. De behandelde groep werd vergeleken met een 'historische' cohorte, samengesteld uit patiënten die in het ziekenhuis waren opgenomen vóór men besliste om zwaar zieken anakinra te geven (2). Tocilizumab maakte een tweede keer het mooie weer vorige week, door in een observatiestudie met ernstig ziekte patiënten zowel de nood aan beademing als het risico op overlijden significant te doen afnemen. De controlegroep waren personen die wegens stokbreuk het middel niet kregen (3).Intussen is een studie met tocilizumab bij ernstig zieke patiënten stilgelegd, bij gebrek aan een gunstig effect. De studie zal nu worden voorgezet met alleen kritisch zieke patiënten, omdat in deze subgroep de indicatoren van doeltreffendheid wél in de gewenste richting evolueerden. Eerder al was ook een studie met sarilumab, een IL-6-remmer, bij ernstig zieke patiënten om dezelfde reden gestaakt. Verder onderzoek zal moeten uitwijzen of patiënten die in aanmerking komen voor interleukineblokkade misschien strenger moeten worden geselecteerd. Een nieuwe piste in de behandeling van de cytokinestorm heeft zopas haar eerste resultaten opgeleverd: het gebruik van GM-CSF (zie pagina 15).