...

Een roze snoepje gevuld met sneeuw, zo beschreef Claude Debussy de muziek van Edvard Grieg. Dat hij echter ook grotere en krachtige werken componeerde, blijkt o.m. uit zijn beroemde (en enige) pianoconcerto in a mineur.Edvard stamde uit een vrij begoede en muzikale familie van Schotse afkomst. Zijn overgrootvader was immers vanuit Aberdeen naar Bergen uitgeweken. Zijn moeder Gesine Hagerup was in die tijd de beste pianolerares van Bergen. De kleine Edvard groeide op tussen zijn broer en drie zussen, en zijn eerste betrachting als peuter was om zonder hulp aan de toetsen van de piano te komen. Op school was hij geen uitblinker en hij werd regelmatig gepest. Dat had wellicht ook met zijn gestalte te maken. Hij bleef immers bijzonder klein en zou nooit groter worden dan 1m52! De in Noorwegen alomgeprezen volksmuzikant Ole Bull moedigde zijn ouders aan om hun jonge zoon - Edvard was toen 15 jaar - naar het door Felix Mendelssohn gestichte muziekconservatorium van Leipzig te sturen. Hij verbleef er een viertal jaar, kwam er in contact met bekende leraars, maar verklaarde nadien ... dat hij er niets had bij geleerd! Tijdens zijn verblijf in Leipzig liep hij een ernstige pleuritis op, mogelijk van tuberculeuze aard. Zijn rechterlong raakte zwaar aangetast, zodat zijn ademhalingscapaciteit voor zijn verdere leven sterk verminderd was. Van Leipzig verhuisde hij naar Kopenhagen, het toenmalige culturele centrum van Scandinavië, waar hij sonates voor piano en viool componeerde, evenals enkele liederen.Het was ook in die stad dat hij zijn nicht en toekomstige echtgenote Nina Hagerup opnieuw ontmoette. Ze waren samen in Bergen opgegroeid, maar Nina's ouders waren naar Kopenhagen verhuisd toen hun dochter acht jaar oud was. Nina speelde ook piano, maar was vooral getalenteerd als zangeres.Hun liefde voor de muziek bracht ze bij elkaar, maar hun trouwplannen werden door beide families met argwaan bekeken. Nina's moeder vond dat Edvard ' geen vast beroep had, niet rijk genoeg was en muziek schreef waar niemand naar luisterde!'. Ook hun nauwe bloedband bleek een obstakel te zijn. Desondanks trouwden ze in Kopenhagen op 11 juni 1867, aonder de families die halsstarrig in Bergen bleven. Een jaar later werd hun dochtertje Alexandra geboren, en componeerde Edvard zijn alomgeprezen pianoconcerto, dat pas vier jaar later en na meer dan 300 wijzigingen voor het eerst werd uitgevoerd.Het geluk van het koppel was echter van korte duur want Alexandra overleed op éénjarige leefijd aan meningitis. Het koppel bleef verder kinderloos waar hun relatie sterk onder leed. Nina en Edvard gingen zelfs enkele maanden uit elkaar. Edvard dacht er zelfs aan om naar Parijs te verhuizen bij kunstschilder Elise Schjelderup, maar uiteindelijk kwam het tot een verzoening. In Rome ontmoette hij Franz Liszt die heel enthousiast was over zijn pianoconcerto en hem aanmoedigde om verder te componeren.Edvard en Nina bouwden een landhuis nabij Bergen, met prachtig zicht op een Noorse fjord, waar ze tot aan zijn dood zouden blijven wonen. De Noorse volksmuziek en literatuur waren voor Grieg een voortdurende bron van inspiratie. De Peer Gyntsuite, gecomponeerd op aanvraag van de Noorse toneelschrijver en dichter Henrik Ibsen, zou een van zijn meest gespeelde werken blijven. Wat Sibelius betekende voor Finland en Smetana voor Tsjechië, geldt ook voor Grieg: hij speelde een belangrijke rol in de nationale bewustwording van zijn landgenoten en in 1905 kon Noorwegen zich van Zweden afscheiden en onafhankelijk worden.Vanuit Bergen was Edvard Grieg tijdens de donkere wintermaanden voortdurend met zijn echtgenote op reis om in de Europese concertzalen en private gelegenheden orkesten te dirigeren en piano te spelen. Zo speelde hij o.a. in Windsor voor koningin Victoria, die hij ' voor haar leeftijd, een charmante en zeer levendige vrouw' vond. Overal oogstte hij veel succes. Die reizen en concerten waren echter uitputtend en eisten hun tol. Mentaal bleef Grieg kwik, maar zijn lichaam was versleten. Zijn chronische longinsufficiëntie had ook zijn hart overbelast. Toen hij op het punt stond voor een nieuw concert naar Engeland te vertrekken, werd hij in allerijl met hartdecompensatie in het ziekenhuis van Bergen opgenomen, waar hij op 4 september 1907 overleed.De begrafenisplechtigheid werd door tienduizenden Bergenaars bijgewoond en rouwberichten kwamen van overal ter wereld bij Nina terecht. Op alle huizen en schepen stonden de vlaggen halfstok. Zijn lichaam werd gecremeerd en de urne kreeg een plaats langs de fjord nabij zijn landhuis. Na zijn overlijden verhuisde Nina naar Denemarken, waar ze 28 jaar later, op 90-jarige leeftijd, overleed. Haar urne werd naast die van haar echtgenoot bijgezet.Edvard Grieg zei van zichzelf: ' Ik beweer niet dezelfde klasse te hebben als Bach, Mozart en Beethoven. Hun werken zijn van alle tijden, terwijl ik muziek heb gecomponeerd voor mijn eigen tijd en voor mijn eigen generatie'. Hoewel klein van gestalte, toch een heel grote meneer, die Edvard! Hij liet ons prachtige muziek na, waarin de ziel van het romantische Noorwegen weerklinkt.