2021, annus mirabilis?

Het jaar 2020 bleek een echt annus horribilis, om het met de woorden van de Engelse koningin te omschrijven. Maar uiteindelijk toch iets minder rampzalig dan in het begin van vorige lente werd gevreesd. Deze terugval in economische activiteit is ongeëvenaard in de recente geschiedenis en na een korte opleving tijdens de zomer kreeg de economie na de tweede quasi-lockdown van oktober en november opnieuw een klap, zoals blijkt uit de Europese economische indicatoren van november. Toch wisten die Europese cijfers ook aangenaam te verrassen, want zo tekende de industrie, in tegenstelling tot de dienstensector, nog wel groeicijfers op. Ook Duitsland kende globaal gezien een groei. En na de aankondiging dat we dankzij werkzame vaccins in het voorjaar of de zomer van 2021 terug naar een normaal leven zouden kunnen evolueren, kende de beurs in die novembermaand zelfs een historische opleving. De S&P 500, de meest representatieve index van Amerikaanse aandelen schoot met 10,8% omhoog, de beste november sinds 1928. De Stoxx 600, de barometer van de Europese aandelen, deed daar nog een schepje bovenop en steeg zelfs met 13,7%! Op 1 december voorspelde het financiële agentschap Standard & Poors voor de eurozone een daling van de activiteit met 7,2% in 2020 en een heropleving van 4,8% in 2021. Niet genoeg dus om het verlies te compenseren, want om van 92,8% terug te keren naar 100% is een stijging van 7,75% nodig. Daar zullen we ver onder blijven.Dit geldt nog meer als we ons baseren op voorspellingen van de OESO voor de eurozone: -7,5% voor 2020 en nauwelijks +3,6% voor 2021. België zou hierbij wel tot de sterke landen behoren, met een stijging van 4,7%. Algemeen wordt aangenomen dat we tot het eind van het jaar zullen moeten wachten om terug aan te knopen met de economische dynamiek van 2019. In termen van economische groei betekent dat dus twee verloren jaren. Daarom vragen beleggers zich af of de beurssprong van november niet een beetje voorbarig was. Anders gesteld: sla je, door nu al te anticiperen op een terugkeer naar de normale gang van zaken, de deur niet toe voor een goed beursjaar in 2021? Zouden beleggers dan niet best profiteren van deze mooie stijging door hun aandelen en beleggingsfondsen te verkopen, om desnoods in de loop van het jaar terug te keren naar de beurs? Op die vraag formuleerde de Luxemburgse fondsbeheerder Ethenea na de opleving in november een antwoord. De beheerder erkende dat de markt op dat moment technisch gezien 'overbought' was, maar stelde dat "de voorwaarden aanwezig zijn voor een positieve markt in de komende drie tot zes maanden" en gaf mee te zijn overgestapt van een neutrale portefeuille naar een grotere blootstelling aan aandelen.De reden: "Met de steun van een nog steeds zeer gunstig beleid van de Centrale Bank en andere fiscale maatregelen zouden de winstvooruitzichten van bedrijven zich dit jaar niet alleen moeten stabiliseren, maar kunnen ze zelfs voor aangename verrassingen zorgen". Dit zou in ieder geval een welgekomen opsteker zijn na de voorziene daling in 2020, zoals blijkt uit de tabel hiernaast. De enorme heropleving van de aandelenmarkt in november was des te opmerkelijker omdat ze werd gedreven door de zogenaamde waardeaandelen ( value stocks) en niet door de groeiaandelen. Wat is het verschil? Die laatste categorie refereert naar aandelen van technologiebedrijven zoals de beroemde Gafa: Google, Apple, Facebook, Amazon. Waardeaandelen zijn deze van de meer traditionele bedrijven, waarvan de groei over het algemeen (veel) lager is en onregelmatiger verloopt: denk aan financiën, energie...Hierdoor ligt de beurskoers relatief dicht bij de balanswaarde, dat wil zeggen het niveau van het eigen vermogen. In sommige zeer veronachtzaamde sectoren kan die zelfs lager liggen. Bij groeiaandelen daarentegen noteert de koers aan een ruim veelvoud van de balanswaarde. Neem nu twee uitersten op de beurs: over het algemeen zijn de Europese banken op dit moment een derde minder waard dan hun eigen vermogen, terwijl dat bij Amazon 20 tot 25 keer meer is! Het zijn de groeiaandelen die sinds een tiental jaar de hoofdrol opeisen. Het Amerikaanse financiële tijdschrift Barron's maakte het rekensommetje: een belegger die tien jaar geleden 10.000 dollar van deze categorie aandelen had gekocht, zou vandaag de dag een portefeuille ter waarde van 45.000 dollar bezitten. Had hij hetzelfde bedrag in waardeaandelen belegd, dan zou hij genoegen moeten nemen met 25.000 ollar. Dat is ook niet slecht, maar toch 45% minder... Maar wat zagen we in november? In de Verenigde Staten steeg de beurskoers van de 1.000 belangrijkste groeiaandelen met 10,1%, of iets minder dan de S&P500 (10,8%) die we eerder al aanhaalden. De top 1.000 van de waardeaandelen daarentegen steeg met 13,2%. Het verschil is niet kolossaal, maar het betekent wel een echte verandering ten opzichte van de rest van het afgelopen jaar. Zozeer zelfs dat sommigen zich afvragen of deze ommezwaai geen voorbode is van wat er zich in het jaar 2021 zal afspelen. Dit is duidelijk niet enkel een theoretische vraag, want een dergelijke 'rotatie', om de term uit het financiële jargon te gebruiken, zou voor aanzienlijke koersbewegingen kunnen zorgen. Dit wil ook zeggen dat er mooie winsten vallen te realiseren, zelfs als de markt globaal gezien stabiel blijft. Fondsbeheerder Ethenea boog zich ook over deze kwestie, maar antwoordt hierop eerder negatief: "In absolute termen zijn de vooruitzichten voor de middellange en lange termijn van veel value-aandelen tamelijk bescheiden. Op lange termijn blijft de fundamentele groei van bedrijven immers een beslissende en noodzakelijke factor voor een aanhoudend positieve prestatie van het aandeel". Is alle hoop op een inhaalbeweging van waardeaandelen in 2021 dan uitgesloten? Misschien niet, want op de korte termijn is Ethenea positiever: "De tijdelijke effecten die in gang gezet werden door de huidige pandemie lijken te ver en te onkritisch te zijn geëxtrapoleerd naar de toekomstige post-covidwereld ". Met andere woorden: wanneer de pandemie daadwerkelijk uitdooft, zouden die traditionele value- aandelen wel eens op hun elan kunnen blijven doorgaan. Ethenea meldt dan ook dat men het gewicht van deze aandelen in hun portefeuille heeft verhoogd. Een gewaarschuwd belegger is er twee waard...